Οι ημέρες που διανύουμε αναδεικνύουν για μια ακόμη φορά δυσλειτουργίες του πολιτικού και δικαστικού μας συστήματος. Οι δύο αυτοί κορυφαίοι πολιτειακοί μας θεσμοί ανακυκλώνουν στις μνήμες μας δυσάρεστες καταστάσεις, έναντι των οποίων νιώθει κανείς συναισθήματα οργής, αηδίας και μεγάλης απογοήτευσης.
Το ελληνικό Σύνταγμα προβλέπει τη διάκριση των εξουσιών, πλην όμως αυτή δεν έχει επιτευχθεί στον βαθμό που θα άρμοζε για μια φιλελεύθερη Δημοκρατία, όπως θέλει να λέγεται η ελληνική. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν υπάρχει κάποιο κράτος στον κόσμο το οποίο να έχει επιτύχει σε απόλυτο βαθμό αυτή τη διάκριση. Παρά την άγνοιά μου αυτή, είναι γνωστό ότι τα αγγλοσαξωνικά διοικητικά συστήματα το έχουν επιτύχει σε έναν ικανοποιητικό βαθμό.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτή καθεαυτή η διάκριση και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης από την Εκτελεστική (Κυβέρνηση) και Νομοθετική (Κοινοβούλιο) στην οποία υπολειπόμαστε άλλων κρατών, αφού η Δικαιοσύνη εξαρτάται σε μια σειρά θεμάτων από τις άλλες. Είναι κυρίως οι παραθεσμικές παρεμβάσεις που γίνονται σε αυτή παρασκηνιακά, για εξυπηρέτηση ίδιων πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, από κυβερνήσεις και άλλους ισχυρούς παράγοντες της πολιτικής.
Όποτε τα ζητήματα αυτά ξεφεύγουν από τα σκοτεινά υπόγεια της Δικαιοσύνης και αναδύονται στην επιφάνεια, ο πολίτης αισθάνεται για πολλοστή φορά την αδικία που υφίσταται από την Πολιτεία, καθώς αντιλαμβάνεται ότι η Δικαιοσύνη δεν είναι ίση έναντι όλων, όπως ζητεί το Σύνταγμα, αλλά κάμπτεται υπέρ των συμφερόντων αυτών που είναι σε θέση να επωφεληθούν των αδυναμιών της.
Οι αντιλήψεις του Ελευθ. Βενιζέλου, που αναφαίνονται στην παρακάτω επιστολή του με την ιδιότητα του υπουργού της Δικαιοσύνης της Κρητικής Πολιτείας προς έναν δικαστή της εποχής εκείνης, είναι ενδεικτικές της στάσης του έναντι του δικαστή και της δικαιοσύνης, 111 χρόνια πριν (πηγή: Το ΒΗΜΑ).
«Χανιά 2 Μαΐου 1909
Φίλε κ. Λαμπάκη,
Πέποιθα ότι ουδέποτε θα λησμονήσητε την θέσιν σας ως δικαστού, δια να καταχρασθήτε αυτήν χάριν πολιτικών σκοπών. Πρώτος όστις θα ελυπείτο διά τούτο ως φίλος, και όστις θα ηγανάκτει ως προϊστάμενος, θα ήμην εγώ, υπέρ του οποίου θα εγίνετο η παρεκτροπή.
Δυστυχώς αι καθ’ υμών επιθέσεις αιτίαν έχουν το ότι δεν δέχεσθε να γίνεσθε όργανον ουδενός, τουδ’ όπερ αντίκειται εις κακάς συνηθείας ερριζωμένας παρά πολλοίς, οίτινες τους δημοσίους υπαλλήλους θεωρούν όργανα των εκάστοτε κρατούντων.
Είμαι βέβαιος ότι ουδέποτε και εν τω μέλλοντι θα πράξητε τι παρά το καθήκον σας, ιδία δε ότι η παρ’ υμών απονομή της δικαιοσύνης θα γίνεται κατά τας υπαγορεύσεις της συνειδήσεώς σας αποκλειστικώς.
Δεν έχετε δε εν τοιαύτη περιπτώσει να φοβήσθε τι εκ μέρους ουδενός, αφού άνευ της προσυπογραφής μου ουδέν δύναται να γίνη θίγον υμάς.
Σας ασπάζομαι, υμέτερος
ΕΛΕΥΘ. Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ»
Είναι εμφανής η απόσταση που χωρίζει τις αντιλήψεις του Ελ. Βενιζέλου από αυτές άλλων συγχρόνων μας πολιτικών.
Το ερώτημα θα μπορούσε να είναι «και πώς μπορούμε να αλλάξουμε αυτό;»
Το πιο ισχυρό όπλο σε μια Δημοκρατία, που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο πολίτης προς όφελός του, είναι η ψήφος του. Όπως ένας στρατιώτης στον πόλεμο θα έχει τόσο καλύτερη απόδοση στους στόχους του, όσο καλύτερα εκπαιδευμένος είναι και όσο καλύτερα γνωρίζει τη δύναμη και χρήση του όπλου του, έτσι και ο ψηφοφόρος θα επιτύχει τόσα περισσότερα για την ευημερία του μέσα στο δημοκρατικό πολίτευμα, όσο καλύτερα εκπαιδεύσει τον εαυτό του ως πολίτη και όσο καλύτερη χρήση κάνει της ψήφου του.
Ακόμη κι αν ένας πρωθυπουργός εμφορείται από το πνεύμα του Βενιζέλου για τη δικαιοσύνη, πώς θα το κάνει πράξη με τους κατάλληλους συνεργάτες, όταν ο λαός δεν τον έχει ενισχύσει με τα αξιολογότερα και -πρωτίστως- ηθικότερα στελέχη της κοινωνίας;
Μπορεί αυτά να ακούγονται ουτοπικά. Όμως σε τι μας ωφελεί, τελικά, η πραγματικότητα που ζούμε για να τη διατηρούμε;
