Οι περισσότεροι συμπολίτες μας γνωρίζουν τον νοσηλευτή κυρίως από την επαφή τους με τα νοσοκομεία ή άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα, δημόσια ή ιδιωτικά. Η εργασία του νοσηλευτή εκεί αφορά στην φαρμακευτική αγωγή, νοσηλεία και φροντίδα των νοσηλευόμενων σε συνθήκες ασθένειας κατά κύριο λόγο.
Ο νοσηλευτής ψυχικής υγείας, αντίθετα, εργάζεται ως επί το πλείστον σε δομές εξωνοσοκομειακές, ξενώνες, οικοτροφεία, κέντρα ημέρας, που υλοποιούν προγράμματα αποκατάστασης για άτομα με χρόνια ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Εκ των πραγμάτων ο ρόλος του επεκτείνεται πέρα από την τυπική νοσηλευτική πράξη σε τομείς που διέπουν την καθημερινότητα της αποκατάστασης.
Πιο συγκεκριμένα, δεν αρκείται μόνο στην φροντίδα για τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής, αλλά εκπαιδεύει και υποστηρίζει τους φιλοξενούμενους στην αποδοχή, αναγνώριση και τελικά στην αυτόνομη λήψη της.
Υποστηρίζει και εκπαιδεύει τον καθένα στην αυτοφροντίδα, ατομική υγιεινή και οργάνωση της φροντίδας του χώρου του, στη σίτιση, τη μαγειρική, την καθαριότητα και στην οικονομική διαχείριση.
Υποστηρίζει και εμπλέκει τους φιλοξενούμενους στην οργάνωση των ιατρικών τους ζητημάτων, π.χ. ιατρικά ραντεβού, συνταγογραφήσεις αγωγής, τήρηση ιατρικών αρχείων.
Σε περιπτώσεις εκτάκτων ψυχιατρικών ή παθολογικών καταστάσεων βρίσκεται δίπλα στον φιλοξενούμενο και τον συνοδεύει όπου χρειαστεί, στηρίζοντάς τον ψυχολογικά και πρακτικά.
Ο νοσηλευτής ψυχικής υγείας είναι πάνω από όλα μέλος μιας θεραπευτικής ομάδας στη δομή που εργάζεται. Ως θεραπευτής λοιπόν συμβάλει στην ένταξη του φιλοξενούμενου σε μια ομαλή καθημερινότητα, οργανώνοντας, από κοινού με τα άλλα μέλη της θεραπευτικής ομάδας, το ατομικό θεραπευτικό πρόγραμμά του μέσω της ανάληψης ρόλων εντός της μονάδας , αλλά και αντίστοιχα προγράμματα εκπαίδευσης-απασχόλησης -κατάρτισης στην κοινότητα, προσαρμοσμένα στις εξατομικευμένες ανάγκες και δυνατότητες του φιλοξενούμενου. Μπορεί να συνεργαστεί στενά με έναν ή περισσότερους ενοίκους .η ωφελούμενους μιας δομής, ως πρόσωπο αναφοράς, συνοργανώνοντας το ατομικό θεραπευτικό τους πρόγραμμα και εστιάζοντας έτσι περισσότερο στις ειδικότερες δυνατότητες και στόχους του καθένα.
Πολλές φορές καλείται να παρέμβει θεραπευτικά και να εφαρμόσει τεχνικές για αποκλιμάκωση άγχους και για άμβλυνση διαφόρων συμπτωμάτων ή σκέψεων, καθώς επίσης να διαχειριστεί δύσκολες στιγμές στην καθημερινότητα των στεγαστικών δομών. Άλλοτε πάλι χρειάζεται να εκπαιδεύσει τους ένοικους της δομής στην αναγνώριση και αποδοχή της ασθένειάς τους και των αναγκών της.
Τέλος, παίρνει ενεργά μέρος στην διασύνδεση της δομής όπου εργάζεται με τη γειτονιά, την κοινότητα και την τοπική κοινωνία, στηρίζοντας την, όσο το δυνατόν πιο αυτόνομη, ένταξη των φιλοξενούμενων και καταπολεμώντας το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει την ψυχική νόσο, με παρεμβάσεις τόσο στις οικογένειες των ψυχικά πασχόντων, όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο που ανήκει.
Αγγελική Παπαμιχαήλ
ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Ε.ΠΡΟ.Ψ.Υ.Η.
