Την ιστορία την ξέρουμε όλοι. Και λεπτομέρειές της που δεν χωράει εύκολα ο νους του ανθρώπου. Και μαρτυρίες, που την έκαναν ακόμη πιο δυσβάσταχτη. Και βίντεο που το βλέμμα δεν μπορεί να μείνει για πολλή ώρα πάνω του –όταν γίνεται αντιληπτό τι αντικρίζεις, το στρέφεις αλλού. Και το τέλος μιας σύντομης ζωής που είχε γίνει αβίωτη. Την ιστορία την κάναμε viral πριν από οχτώ χρόνια, την προβάλαμε σε τηλεοπτικά παράθυρα, την ξεκοιλιάσαμε τόσο που βγήκαν τα σωθικά της έξω. Μετά τη ζωγραφίσαμε, φτιάξαμε stencil με το πρόσωπο του Βαγγέλη στις προσόψεις κτηρίων της πόλης, ανάψαμε εκατοντάδες κεριά στη μνήμη του έξω από το δημαρχείο, δώσαμε στη σχολή του, στον τόπο του συνεχόμενου και αμείωτου μαρτυρίου του, το όνομά του. Την αφηγηθήκαμε τόσες επαναλαμβανόμενες φορές σαν ξόρκι που διώχνει μακριά τον φόβο, τον αποτροπιασμό, την ευθύνη… Κι ύστερα δεν την ξανάπαμε την ιστορία. Κι ούτε που καταλάβαμε πώς πέρασαν οκτώ χρόνια απ’ όταν τον ψάχναμε και λίγες μέρες μετά τον βρίσκαμε νεκρό, 805,1 μέτρα μακριά από εκεί που τα τελευταία χρόνια λογάριαζε για σπίτι του…
Τη βαριά ευθύνη (και ρίσκο) να μας τη θυμίσει και να ανακαλέσει όλα όσα νιώσαμε, πήρε φέτος η Κεντρική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, με το έργο «801,5 m», μια παράσταση θεάτρου ντοκουμέντο, που έπιασε την ιστορία από την αρχή και την είπε αλλιώς, χωρίς όμως να την αλλοιώνει, ούτε να την αποκόβει από τη γεωγραφική αφετηρία της και το διαχρονικό παρόν της. Δεν την έκανε οικουμενική, ούτε γενικόλογη. Τη συνέδεσε με την πόλη, τους ανθρώπους της, τις συνήθειές της, τα τοπόσημά της, τη χαρά και το γλέντι της, λίγο πριν τη σημαδέψει ένας τόσο άγριος θάνατος. Κι έβαλε τα παιδιά ουσιαστικά, τους συνομήλικους του Βαγγέλη, και τον ίδιο, να την πουν, παρόλο τον ασφυκτικό έλεγχο και τη μονοπωλιακή διαχείριση της πληροφορίας που έχουν εξ ορισμού τα ΜΜΕ και οι εκπομπές αναζήτησης σε τέτοια πολύ «πιασάρικα» θέματα. Λόγο στην εξιστόρηση ουσιαστικά δεν έχουν οι διώκτες του και οι κακοποιητές του –αυτοί δεν ερμηνεύονται από κανέναν- αλλά εκείνοι που θα μπορούσε να είχε συναντήσει σε ένα καλό παιχνίδι της μοίρας, αυτοί που θα μπορούσαν να είναι η παρέα του ή όσοι από τη μέρα που έμαθαν για την εξαφάνισή του τον ένιωσαν δικό τους με μια γνήσια, δυστυχώς ύστερη και καθυστερημένη, έγνοια να τον βρουν και να είναι καλά.
Η παράσταση δεν συμμαζεύει τα γεγονότα, ούτε τα φτιασιδώνει. Και τα συναισθήματά της δεν τα μετριάζει, ούτε τα κρύβει. Τα ντεσιμπέλ της είναι ψηλά, κάνει φασαρία και όταν ξεφαντώνει, κι όταν αγωνιά, κι όταν θυμώνει. Κάνει ησυχία μόνο για να ακουστούν η λίμνη, ο ερωδιός, η πάπια, η φωνή του Βαγγέλη. Και γίνεται εκκωφαντική όταν εκείνος τραγουδά και με τη φωνή του σκεπάζει κάθε θόρυβο, κάθε πόνο, κάθε χτύπημα, κάθε βρισιά. Κείμενο καταιγιστικό, ατόφιο, καθόλου εξιλεωτικό ή στρογγυλεμένο, όμως τόσο τρυφερό κι ανθρώπινο συνάμα. Και πόσο τολμηροί και πειθαρχημένοι στο διαρκώς αναδυόμενο σαρωτικό συναίσθημα οι νέοι άνθρωποι που σήκωσαν το βάρος της ερμηνείας…
Υπάρχουν στιγμές δύσκολες στη διάρκεια της παράστασης, που γεννούν λυγμούς και ανεβάζουν δάκρυα στα μάτια, άλλες που κάνουν άξαφνα πολύ άβολη τη θέση σου και στριφογυρίζεις, ανήμπορος να καθίσεις αναπαυτικά όπως πριν. Αλλά και αυτός είναι ο προορισμός της τέχνης: να ξεβολεύει, να λέει αλήθειες χωρίς να φοβάται μήπως γίνει δυσάρεστη, να αποκαλύπτει τα καλά κρυμμένα δίχως να κουνάει διδακτικά το δάχτυλο για να επιπλήξει ή να δείξει ενόχους.
Δεμένη παράσταση, συντονισμένη, έξυπνα δομημένη και ανθρώπινα αληθινή. Τη φοβηθήκαμε την υλοποίηση μιας ούτως ή άλλως πολύ καλής ιδέας, αλλά διαψευστήκαμε. Έχει ρυθμό, έχει κλιμάκωση, έχει ερμηνείες δυνατές αλλά καθόλου εξεζητημένες, έχει ένταση -ευτυχώς έχουν προβλεφθεί και ξαποστάματα σε μια πολύ δύσκολη να αποδοθεί και να ερμηνευτεί ιστορία συνεχόμενης κακοποίησης. Έχει όμως από κάτω τον κόσμο που της αξίζει να τη δει; Όχι. Η αίθουσα του Καμπέρειου θα έπρεπε να είναι γεμάτη κάθε μέρα, γιατί η ιστορία του Βαγγέλη είναι μια ιστορία της πόλης, που εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει εύκολος ή ευχάριστος τρόπος να την αφηγηθεί κανείς. Αλλά μας σημάδεψε όλους κι όσο σκληρή κι αν είναι, όσο αναγκαίο για τη συλλογική ψυχική μας υγεία να την αφήσουμε πίσω, άλλο τόσο απαραίτητο για τη φθίνουσα ανθρωπιά και αλληλεγγύη μας είναι να τη θυμόμαστε και να την αφηγούμαστε στα παιδιά μας. Κι όταν γίνεται εικόνα και ήχος και κραυγή, να αντέχουμε να αντικρίζουμε και να ακούμε αυτό που για πολλούς Βαγγέληδες εκεί έξω είναι ακόμη και σήμερα ζωή αβίωτη -αθέατη και βουβή…
Ερμηνεύουν οι Αφροδίτη Αθανασιάδου, Μαρία Αποστολακέα, Κίκα Ζαχαριάδου, Γιάννης Κοντός και Φάνης Κοσμάς
Ιδέα – σκηνοθεσία: Χάρης Πεχλιβανίδης
Σύμβουλος δραματουργίας: Κορίνα Βασιλειάδου
Πότε: Πέμπτη έως και Κυριακή στις 21:15
Πού: Καμπέρειο θέατρο (Παπαδοπούλου 11).
Εισιτήριο: 10 ευρώ (κανονικό), 7 ευρώ (φοιτητές, πολύτεκνοι και άνω των 65) και 3 ευρώ (ΑμεΑ και άνεργοι). Για τις παραστάσεις της Πέμπτης ισχύει γενική είσοδος 5 ευρώ. Προπώληση από το viva.gr
