Ιστορίες

Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα;

Η Λουκία Τζάλλα, με αφορμή την παράσταση "Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα", που είδε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει για το σύνδρομο του άσπεργκερ και για τον δικό της Κρίστοφερ, τον Στέργιο.

Σκαρφαλωμένος στις σιδεριές της καγκελόπορτας στεκόταν όρθιος επί ώρες, ωσότου αντιληφθεί την παρουσία έστω και ενός από τα τρία παιδιά, που κατοικούσαν στο παραθαλάσσιο σπίτι. Παιδί κι εκείνο τα περίμενε, όχι για να παίξουν, γιατί δεν ήταν το παιχνίδι μέσα στα ενδιαφέροντα του Στέργιου, αλλά για να τα ρωτήσει πόσες σφήκες εντόπισαν στον επάνω όροφο του σπιτιού τους. Η καταμέτρηση των συγκεκριμένων εντόμων τον συνάρπαζε τόσο πολύ, που, αναφερόμενος σ’ αυτά, αλλοιώνονταν ακόμη και τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Κάποια πρωινά κουβαλούσε μαζί του σφηκοφωλιές, που έβρισκε αποξηραμένες στην αυλή του. Ύστερα άρχιζε και πάλι το μέτρημα στον αέρα. Αν έφταναν στο αυτί του κουβέντες για τρόπους, ώστε να εξολοθρευτούν οι σφήκες, έβαζε υστερικές φωνές. «Όχι, όχι, μην τα πειράξετε τα ζωάκια».

Ο Στέργιος, ένα πολύ όμορφο, καλοσυνάτο και ευφυές αγόρι, δεν έπαιζε με άλλα παιδιά, δεν κολυμπούσε στη θάλασσα, παρά μόνον έτρεχε μοναχός πάνω στο ορμητικό κύμα και το χτυπούσε με δύναμη με το καλάμι του. Ύστερα παραδινόταν εκ νέου στις σφήκες και έκανε λογαριασμούς απίθανους, ωσάν εκείνες να ήταν εποπτικό μέσο, όπως τα τουβλάκια των νηπίων. Όσα χρόνια τον γνωρίζουν τα παιδιά, από την ηλικία των πέντε ετών ως σήμερα που είναι δεκατεσσάρων, έχουν διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να του παραβγεί κανένα τους στα μαθηματικά. Μπορούν να του ζητήσουν ένα δύσκολο αριθμητικό αποτέλεσμα και θα το βρει αμέσως με πράξεις του μυαλού του.

Την περασμένη Παρασκευή το βράδυ, στην Αθήνα στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» η συμπεριφορά του, ως και η μορφή του, αναβίωσε μέσα από έναν ρόλο στη θεατρική παράσταση. «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα». Το πασίγνωστο, πολυβραβευμένο έργο του συγγραφέα Μαρκ Χάντον μεταφέρεται στο θέατρο από τον θεατρικό συγγραφέα Σάιμον Στίβενς και κάνει τεράστια επιτυχία σε χώρες του κόσμου. Στην Ελλάδα ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος σκηνοθετεί έναν νεαρό, τον Γιάννη Νιάρρο, που δίνει ρεσιτάλ ηθοποιίας και κρατά στα χέρια του όλη την παράσταση. Η ερμηνεία του καθηλωτική στον ρόλο του δεκαπεντάχρονου αυτιστικού εφήβου. «Πού βρίσκεται το σύμπαν; Και ο θεός είναι μέσα ή έξω από αυτό»; Ρωτά τον εαυτό του.

Ένα πειστικό μάθημα για όλα τα παιδιά, που έχουν κάποια μορφή αυτισμού -και δη του συνδρόμου άσπεργκερ- και για τους γονείς τους επίσης. Κι ένα ακόμη πιο καλό μάθημα για όσους δεν έχουν μάθει να αγαπούν τη διαφορετικότητα.

Ο Κρίστοφερ μοιάζει απίστευτα με τον Στέργιο. Έχει εμμονές, είναι όμορφος, πανέξυπνος, γνωρίζει άριστα μαθηματικά, λύνει με άνεση την πιο δύσκολη εξίσωση, είναι διάνοια… αλλά δεν γνωρίζει τίποτα για τον έξω κόσμο. Μοναχικός σε μια κοινωνία, που δεν έχει μάθει να αγαπά τη διαφορετικότητα, περιφέρεται στον δικό του κόσμο. Δεν μπορεί να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο, μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει να εξιχνιάσει τον φόνο ενός σκύλου της γειτονιάς, του Γουέλιγκτον. Για να υπερασπιστεί τη θέση του γίνεται και επιθετικός. Σε κάποια χρονική στιγμή θα αφήσει τον πατέρα του και μόνος του θα ταξιδέψει για να πάει να βρει τη μητέρα του, που τους εγκατέλειψε. Οι θεατές, που δεν έχουν μάθει να διεισδύουν σε ψυχολογικά μονοπάτια, μένουν εκστασιασμένοι από τη μετάλλαξη.

Όμως, σ’ αυτή την αλλαγή της συμπεριφοράς του, μεγάλο ρόλο παίζουν οι ειδικοί, όπως η δασκάλα του στην προκειμένη περίπτωση.

Καθώς παρακολουθούμε τη λύση μιας εξαιρετικά δύσκολης εξίσωσης από τον αυτιστικό Κρίστοφερ, που με ευρηματική σκηνοθετική άποψη επιστρέφει στη σκηνή, αφού έχουν ήδη υποκλιθεί οι ηθοποιοί, αναγνωρίζουμε και τις δικές μας προκαταλήψεις.