Από μικρά παιδιά, όπως άλλωστε είχαμε διδαχθεί στα σχολεία, είχαμε την πεποίθηση ότι η Επανάσταση του 1821 ξεκίνησε από την Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να ευλογεί τη σημαία, σύμφωνα και με τον γνωστό πίνακα του Θεόδωρου Βρυζάκη (1819-1878). Μύθος που αργότερα έπαψε να υπάρχει ως ιστορικό γεγονός στα σχολικά βιβλία και παρέμεινε μόνο η ημερομηνία κι αυτή συμβολική.
Ο εορτασμός των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821 είναι μια ευκαιρία να διαλυθούν οι μύθοι γύρω από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας μας και να αποδοθεί στην ιστορία όπως του αξίζει. Δεν νομίζουμε ότι θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Οι μύθοι, οι θρύλοι και ένας δεσμός ενδεδυμένος μέσα στην άχλη ενός ηρωικού παρελθόντος με το φωτοστέφανο του «ήρωα που πολεμά σαν Έλληνας» είναι ισχυρότεροι της αλήθειας. Έτσι μάθαμε να πορευόμαστε ως έθνος όλα αυτά τα χρόνια με μια συλλογική έμμονη ιδέα όπου οι μύθοι και οι θρύλοι γύρω από το ‘21 έγιναν ιστορία. Παλαιότερα η όποια προσπάθεια διαχωρισμού της ιστορίας από μύθους από όσους ιστορικούς επιζήτησαν την ιστορική αλήθεια, βρήκε μια μπετοποιημένη αντίδραση του τύπου «να μην θιγούν τα ιερά και όσια της φυλής» σαν τα ιερά μας να κινδυνεύουν να θιγούν από την αλήθεια και την αυτογνωσία, ενώ αντιθέτως οι μύθοι βοηθούν το ελληνικό έθνος να πορεύεται στα πεπρωμένα του. Η ιστορία όμως μας διδάσκει ότι στα 200 χρόνια που πέρασαν από τότε, οι μύθοι σε τίποτε δεν μας βοήθησαν στην πορεία μας αυτή -και εμφυλίους πάθαμε αλλά και διχασμούς και ανώμαλα πολιτικά καθεστώτα και δικτατορίες και καταστροφές με ένα πολιτικό σύστημα που παλαντζάρει συνεχώς.
Η ιστορική αλήθεια σφυρηλατεί ένα έθνος, δημιουργεί ισχυρά αντισώματα για την αντιμετώπιση των δυσκολιών στο διάβα του χρόνου. Η εμμονή σε μύθους δεν βοηθά σε τίποτε σήμερα το έθνος. Ανήκουν σε μια άλλη εποχή. Ένα σύγχρονο κράτος δεν μπορεί και δεν πρέπει να φοβάται σήμερα την αλήθεια της ιστορίας, που επιβάλλεται να διδάσκεται σωστά στα σχολεία, γιατί μόνο έτσι αναδεικνύονται υπεύθυνοι πολίτες. Οι μύθοι και οι θρύλοι φυσικά δεν πετιούνται στον κάλαθο των αχρήστων, αλλά αντιμετωπίζονται όμως ως τέτοιοι και όχι ως ιστορία. Δεν πειράζει π.χ. καθόλου την ιστορία η αναφορά ότι το «Κρυφό Σχολειό» ουσιαστικά αποτελεί ένα πραγματικά πολύ ωραίο μύθο ζωγραφισμένο μάλιστα στον θαυμάσιο πίνακα του Νικολάου Γύζη ή για τα καθ’ ημάς τοποθετημένο στα κέρινα ομοιώματα του Παύλου Βρέλλη στο Μπιζάνι. Ο μύθος θα πορεύεται όπως στην «Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη» του Διονύση Σαββόπουλου, ο οποίος αποτελεί και τον τίτλο του σημερινού μας αφιερώματος.
Για τους παραπάνω λόγους έχουν ιδιαίτερη σημασία τα συμπεράσματα της δημοσκόπησης που διεξήγαγε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών – Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ), με θέμα «Πώς βλέπουν οι Έλληνες την Επανάσταση του 1821» έτσι όπως διατυπώθηκαν και σε διαδικτυακή συνέντευξη Tύπου. Μεταξύ άλλων σταχυολογούμε: «Όχι μόνο δεν υπήρχαν κρυφά σχολειά, αλλά υπήρχαν καμιά εικοσαριά καλά σχολεία, τον 18ο και 19ο αιώνα, με βιβλιοθήκες και αίθουσες Χημείας (…)», σχολίασε η καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού στο ΕΚΠΑ, Μαρία Ευθυμίου στη συνέντευξη, «Οι Οθωμανοί δεν είχαν καμία εμπλοκή σε αυτό το πεδίο. Γιατί δεν θέλουμε να αποδιώξουμε τον μύθο; Ταιριάζει στον πυρήνα μας, στον χαρακτήρα μας, στη μιζέρια και την γκρίνια μας. Οι κακοί Τούρκοι εναντίον των Ελλήνων… Αυτό το κακό περίβλημα το έχουμε σε πολλά, αυτά τα 200 χρόνια. Και αντί να είμαστε περήφανοι που είχαμε τα καλύτερα σχολεία, συγκριτικά στα Βαλκάνια, εμμένουμε στον μύθο». Όταν τέθηκε στη δημοσκόπηση του ΚΕΦίΜ το ερώτημα «μύθος ή αλήθεια» για τη σφαγή αμάχων Τούρκων και Εβραίων μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, μια από τις μελανές σελίδες της ιστορίας μας, ένα εντυπωσιακό 46,7% απάντησε ότι η σφαγή στην Τριπολιτσά, συνέβη στην πραγματικότητα, το 27,2% δήλωσε άγνοια, ενώ ένα 26,1% θεωρεί ότι είναι μύθος. Ενδιαφέροντα τα ποσοστά -ιδιαίτερα το ποσοστό της γνώσης.
Θα είχε ενδιαφέρον τέλος ο συσχετισμός της δημοσκόπησης αυτής με: την Ελληνική Νομαρχία, (Ανωνύμου του Έλληνος), τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, την Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του Φίνλεϋ, Το ‘21 και η Αλήθεια του Σκαρίμπα, την Ιστορία του Κορδάτου, την Ιστορία του ‘21 του Φωτιάδη, την Ιστορία του Νεοελληνικού Κράτους από το 1830 του Ραφαηλίδη, την Ιστορία του Παπαρηγόπουλου. Έτσι για μικρή συμμετοχή και της στήλης στον εορτασμό των 200 ετών από το μεγάλο για την Ελλάδα μας 1821 – χρονολογία ορόσημο.
