Για το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ισνάφι, θα μιλήσουν ο Γιάννης Πάσχος και ο Πάνος Ζώης. Με αφορμή την εκδήλωση στα Γιάννενα, η Αλεξάνδρα Σαμοθράκη έκανε μία αυτό-συνέντευξη.
Γιατί είσαι σίγουρη πως μπορούμε να πάρουμε συνέντευξη από εμάς;
Ξεχνάς ότι για λογαρισμό του Αναγνώστη έχω πάρει συνεντεύξεις από την Yoko Ogawa, τον George Saunders, τον Juan Mayorga, την Lana Bastasic, τον Terry Eagleton, τον Roderick Beaton, την Emily st John Mandel, τη Λαϊνά, τον Ζουμπουλάκη, τον Πάσχο, τον Ραπτόπουλο, τον Φιλίππου και δε συμμαζεύεται;
Ναι, το ξέρω αυτό. Αλλά όσοι αναφέρεις, έδιναν ενδιαφέρουσες απαντήσεις. Έτσι δεν είναι;
Μπορεί. Αλλά μπορεί και στη μετάφραση/απομαγνητοφώνηση να προσάρμοζα ή να καλλώπιζα ό,τι δε μου άρεσε. Δε θα το μάθει και ποτέ κανείς. Είναι γνωστό πως κανείς δεν κάθεται να ξαναδιαβάσει τη δικιά του συνέντευξη.
Δηλαδή παραδέχεσαι δημοσίως πως έχεις πάρει δημιουργικές ελευθερίες;
Γιατί, υπάρχει και άλλο είδος ελευθεριών;
Δε με έχεις πείσει πάντως. Γιατί είμαστε κατάλληλη να πάρουμε αυτο-συνέντευξη;
Λόγω ζωδίου, τότε; Δίδυμος δεν είμαστε;
Καλά λες. Πρώτη σοβαρή ερώτηση λοιπόν: πώς και έγραψες το πρώτο μας μυθιστόρημα;
Πρέπει να παραδεχτώ πως την Ψυχοστασία δεν την έγραψα για να την εκδώσω. Ο μακαρίτης ο Καλφόπουλος είχε ξεκινήσει ένα διαγωνισμό αστυνομικού διηγήματος του ΠΟΛΑΡ σε συνεργασία με τον Αναγνώστη. Ξεκίνησα λοιπόν να γράφω και είχε τόση πλάκα! Μετά έκανα τον κόπο να διαβάσω τους όρους συμμετοχής και δε δικαιούμουν να συμμετάσχω ως συνεργάτης του Αναγνώστη. Και ως σωστός Δίδυμος, αντί να παρατήσω το διήγημα, το συνέχισα μέχρι να γίνει μυθιστόρημα.
Προφανώς συμφωνούσαν σε αυτό και πολλοί εκδότες, γιατί δεν έφαγες και λίγη απόρριψη μέχρι να βρεθεί εκδότης για το βιβλίο σου.
Α, βλέπω τώρα που μιλάμε για απόρριψη κόπηκαν τα «μας» και έγινε το βιβλίο «μου». Τέλος πάντων, ναι, είναι αλήθεια. Και ούτε και θα είχε βρεθεί, αν δεν υπήρχε ο Γιάννης Πάσχος να το προσπαθήσει όταν εγώ είχα παραιτηθεί. Βρέθηκε λοιπόν το Ισνάφι, που προφανώς είχε αυτοκαταστροφικές τάσεις, και το έβγαλε. Και μου άρεσε που δεν ήταν ένας τυποποιημένος εκδοτικός οίκος, αλλά ένας ευέλικτος, boutique οίκος με έδρα τα Γιάννενα.
Δεν είχες καμιά άλλη πρόταση, έτσι δεν είναι;
Έτσι ακριβώς! (γέλια) Στη συνέχεια θέλησαν την Ψυχοστασία δυο γνωστοί αθηναϊκοί εκδοτικοί οίκοι, αλλά τότε πια είχα δει πως γίνονται και αλλιώς τα πράγματα και δεν τους ήθελα εγώ. Και ούτε θα μπορούσα να εγκαταλείψω τον πρώτο εκδότη που με εμπιστεύτηκε. Είμαστε κάπως σαν παντρεμένοι πλέον -ανταλλάζουμε υβριστικά μηνύματα αργά τη νύχτα και ψάχνουμε διαρκώς νέους τρόπους να απογοητεύουμε ο ένας τον αλλον- ξεκινάμε νέα σειρά λογοτεχνίας στο Ισνάφι και θα την αναλάβω εγώ.
Δεν έχουμε πάρα πολλά βιβλία ήδη; Σόρυ κιόλας.
Έχουμε πάρα πολύ θόρυβο. Δεν είναι το ίδιο.
Θα μας πεις δυο λόγια επιτέλους για το δικό σου; Βλέπεις πως δεν ξέρεις να κάνεις συνεντεύξεις.
Εσύ κάνεις τις ερωτήσεις και περίμενες τόση ώρα να με ρωτήσεις για το βιβλίο! Είναι αστυνο-κωμικό, αν μπορούσα να το πω έτσι. Ένας κριτικός λογοτεχνίας, ο Δαμιανός Ανδρέου, λίγο κάφρος, λίγο ψευτοκουλτουριάρης, λίγο τεμπελάκος, συνειδητοποιεί πως δολοφονούνται ο ένας μετά τον άλλον άνθρωποι των γραμμάτων και στις κηδείες τους υπάρχουν πρόχειρα στεφάνια με αρχαιοελληνικά ρητά.
Είναι δηλαδή νουάρ;
Έχει φαμ φατάλ, μερικές ανατροπές, ελάχιστο πιστολίδι, αλλά περισσότερο έχει πλάκα. Οι περισσότεροι που διαβάζουν την Ψυχοστασία, μου λένε «Γέλασα πολύ» ή «Πέρασα καλά».
Δηλαδή έχεις γράψει ένα βιβλίο για γέλια;
Ναι, ακριβώς! Έχουμε γράψει ένα βιβλίο για γέλια. Αυτό ήθελα να κάνω. Υπάρχει ο διαχωρισμός σε «βιβλία παραλίας» τύπου Ντα Βίντσι και «βιβλία ποιότητος». Ήθελα να είμαι κάπου στο κενό ανάμεσα -να γράψω ένα βιβλίο για όσους δεν διαβάζουν «σοβαρά» βιβλία.
Ο συγγραφέας και βιβλιοκριτικός Φίλιππος Φιλίππου σε έχει χαρακτηρίσει «επικίνδυνη».
Επειδή κάνω χιούμορ με υπαρκτά πρόσωπα. Δεν έχω ανακαλύψει και τον τροχό, όμως. Το «ονομαστί κωμωδείν» το έκανε ο Αριστοφάνης δυόμιση χιλιάδες χρόνια πριν.
Δεν του βγήκε σε καλό του Αριστοφάνη, οπότε αναμφίβολα ούτε εσένα θα σου βγει σε καλό. Κάνεις προπαγάνδα;
Ναι, φυσικά! Αφού έχουμε πόλεμο! Ο σκοπός είναι να δημιουργήσουμε νέους αναγνώστες, να τους κλέψουμε από αλλού, από το Νέτφλιξ, από το θέατρο, από τα χόμπυ τους, και από τον ύπνο τους ακόμη αν είναι αρκετό καλό ένα βιβλίο.
Σε μένα τα λες αυτά; Σε έχω δει να λιώνεις στο Νέτφλιξ.
Ναι, και δεν θα απολογηθώ για αυτό. Λένε συχνά πως οι πλατφόρμες ψυχαγωγίας έχουν υποκαταστήσει το διάβασμα, αλλά δεν το πολυπιστεύω. Το διάβασμα είναι σαν να βλέπεις ένα υπέροχο μπλοκμπάστερ και να είσαι εσύ και ο πρωταγωνιστής και τα σκηνικά και η οθόνη.
Τι μας λες καλέ. Και ο συγγραφέας τι είναι;
Το τηλεκοντρόλ. Αν το καλοσκεφτείς, απλά ανάβει την οθόνη, άντε και ρυθμίζει την ένταση. Πάντως, τις περισσότερες φορές που μια σειρά ή μια ταινία είναι πραγματικά ωραία, είναι βασισμένη σε βιβλίο ή σε θεατρικό έργο.
Στο τέλος θα μας πεις πως δε σε αγχώνει η τεχνητή νοημοσύνη.
Δε με αγχώνει, όχι. Η νοημοσύνη είναι σε έλλειψη, καλό είναι να μπει στη ζωή μας και ας είναι και τεχνητή. Δηλαδή η φυσική βλακεία είναι καλύτερη;
Και αν ζήσουμε στο Μάτριξ;
Να δώσει κάποιος το τηλέφωνό μου στον Κιάνου Ρηβς. Μέχρι τότε, μπορώ να σου αραδιάσω πολλά βιβλία όπου σκιαγραφείται ένα πολύ πιο ζοφερό μέλλον όπως τον Δρόμο του Κόρμακ Μακάρθι ή τη Θάλασσα της Ηρεμίας της Έμιλυ Σεντ Τζον Μαντελ. Πάντως, για να σου απαντήσω, ένα AI ίσως είχε κάνει καλύτερες ερωτήσεις από εσένα.
Να σου ανταποδώσω τη φιλοφρόνηση λέγοντας πως θα είχε δώσει και καλύτερες απαντήσεις. Άντε να απλώσεις τώρα γιατί τελείωσε το πλυντήριο -και τα ξαναλέμε όταν ξαγρυπνάς στις 3 τα ξημερώματα.
