Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών προχώρησαν σε μια πρώτη παροχή έκτακτης οικονομικής στήριξης στους δήμους, οι προϋπολογισμοί των οποίων απειλούνται με κατάρρευση, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Δημήτρη Παπαστεργίου. Συγκεκριμένα, το υπουργείο προχωρά σε έκδοση έκτακτης συμπληρωματικής ΚΑΠ, ύψους 114 εκατ. ευρώ, για την πρόσθετη οικονομική ενίσχυση των δήμων όλης της χώρας, αλλά και πρόσθετη στήριξη από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, ύψους 14 εκατ. ευρώ, για τις αυξημένες δαπάνες των σχολικών επιτροπών, ενώ επίσης αποφάσισε την επιμήκυνση όλων των δανείων των δήμων προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, έως και τα 20 χρόνια, με εξέταση από το Υπουργείο Οικονομικών και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων της δυνατότητας εξορθολογισμού του επιτοκίου.
«Είναι μια καλή αρχή», ανέφερε ο κ. Παπαστεργίου, μετά την ανακοίνωση των μέτρων, σημειώνοντας, ωστόσο, πως έχουμε να κάνουμε με μια πρωτόγνωρη και διαρκώς εξελισσόμενη κατάσταση, η οποία τροφοδοτείται κι από μια πολεμική σύγκρουση που έχει τεράστιες επιπτώσεις στο ενεργειακό κόστος. «Η κατάσταση αυτή επιβάλλει διαρκή εγρήγορση, παρακολούθηση όλων των δεδομένων και στενή συνεργασία των δήμων και των αρμόδιων υπουργείων, ώστε να λαμβάνονται έγκαιρα τα μέτρα που απαιτούνται για να διασφαλίσουμε τη λειτουργική στήριξη των δήμων, προς όφελος των τοπικών μας κοινωνιών», τόνισε.
Το ενεργειακό κόστος και για τους δήμους τετραπλασιάστηκε μέσα σε λίγους μήνες. Τον Ιανουάριο του 2021, η τιμή της ΜWh ήταν 63 ευρώ, ενώ ένα χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 2022, η τιμή εκτοξεύτηκε στα 252 ευρώ. Το κόστος αυτό είναι δυσβάστακτο, ακόμη κι αν υπολογιστεί η επιδότηση που έχει ήδη δώσει το κράτος κι ανέρχεται στα 65 ευρώ ανά MWh.
Η αύξηση αυτή αποτυπώνεται με λογαριασμούς εκατοντάδων χιλιάδες ευρώ σε έναν δήμο του μεγέθους του Δήμου Ζίτσας, όπως ανέφερε ο δήμαρχος Μιχάλης Πλιάκος, τονίζοντας πως οι δήμοι κάνουν τα αδύνατα δυνατά, προκειμένου να μην περάσουν τις αυξήσεις αυτές στους πολίτες. «Αν περάσουμε την αύξηση αυτή στους δημότες, θα τους δώσουμε τη χαριστική βολή για να πάμε όλοι μαζί στον γκρεμό. Νομίζω καμία τοπική κοινωνία δεν είναι ικανή να σηκώσει ούτε ένα λεπτό παραπάνω κόστους, τουλάχιστον από τους δήμους», σημείωσε.
Ένα από τα θέματα που τέθηκαν στο υπουργείο από την πλευρά της ΚΕΔΕ, είναι και αυτό των οφειλών των παρόχων ενέργειας προς τους δήμους. Μετά και την άσκηση των ένδικων μέσων, που έγινε από πλευράς δήμων, η κατάσταση έχει βελτιωθεί, όμως απαιτούνται πρόσθετα μέτρα για τη μόνιμη λύση του προβλήματος και την αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων που ζήσαμε στο παρελθόν.
Στο πλαίσιο αυτό, από πλευράς ΚΕΔΕ προτάθηκε να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση, που θα προβλέπει την υποχρεωτική εκκαθάριση ανά δίμηνο από πλευράς παρόχων των χρημάτων που δικαιούνται οι δήμοι, ώστε να αποδίδονται άμεσα και να δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα καταγράφονται οι πληρωμές των καταναλωτών σε κάθε πάροχο, ώστε οι δήμοι ανά πάσα στιγμή να γνωρίζουν πόσα χρήματα πρόκειται να εισπράξουν και να μην εξαρτώνται από την ενημέρωση που τους δίνουν οι εταιρείες.
Στον τομέα αυτό, σύμφωνα με τον κ. Πλιάκο, ο Δήμος Ζίτσας έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα, προκειμένου να μην συσσωρεύονται οφειλές. «Είμαστε κατά πάνω, δεν αφήνουμε να γίνονται οφειλές, για να είμαστε δίκαιοι με όλους. Δεν μπορούμε να παίρνουμε από τη γιαγιά στο χωρίο 20-30 ευρώ και να αφήνουμε τους παρόχους να χρωστάνε χρήματα», τόνισε.
Μη διαχειρίσιμο το κόστος για τις ΔΕΥΑ
Αντίστοιχο πρόβλημα οικονομικής βιωσιμότητας αντιμετωπίζουν και οι ΔΕΥΑ των δήμων αλλά και οι δήμοι με Διευθύνσεις Ύδρευσης, που έχουν την ευθύνη διαχείρισης των δημοτικών δικτύων ύδρευσης. Η αντιμετώπιση του υψηλού λειτουργικού κόστους των ΔΕΥΑ απασχολεί τόσο την ΚΕΔΕ όσο και την Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης, το διοικητικό συμβούλιο της οποίας εκφράζει την ανησυχία του και καταθέτει μια σειρά μέτρων, προκειμένου να καταστεί διαχειρίσιμο το ενεργειακό κόστος.
«Δυστυχώς, πλέον καμιά ΔΕΥΑ, ακόμα και οι πιο εύρωστες, δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει τους λογαριασμούς ρεύματος, οι οποίοι, ιδιαίτερα στη μέση τάση, έχουν τριπλασιαστεί και απειλούν τη βιωσιμότητά τους. Ήδη πάροχοι ενέργειας απειλούν ή έχουν ήδη προβεί σε ρευματοκοπές σε εγκαταστάσεις Δ.Ε.Υ.Α., στερώντας από πολίτες το νερό που είναι δημόσιο αγαθό και βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, και δημιουργώντας σοβαρότατους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον της χώρας μας», αναφέρει η Ε.Δ.Ε.Υ.Α.
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται να αυξηθεί η επιδότηση για τις Δ.Ε.Υ.Α. από τα 65 ευρώ/MWh που είναι σήμερα, στα 210 ευρώ/MWh, για να καλυφθεί το κόστος από τη ρήτρα αναπροσαρμογής και να ρυθμιστούν τα χρέη προς τους παρόχους ενέργειας, που δημιουργήθηκαν από την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής για το διάστημα από Αύγουστο μέχρι Δεκέμβριο του 2021, για το οποίο δεν ίσχυε καμία επιδότηση.
Επίσης, για τις Δ.Ε.Υ.Α., τους φορείς οι οποίοι επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους σκοπούς δημόσιου ενδιαφέροντος, γενικής ή τοπικής εμβέλειας, αλλά και τις Ενεργειακές Κοινότητες, που σχεδιάζουν έργα ΑΠΕ με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού να δίνεται προτεραιότητα στην αίτηση σύνδεσής τους προς τον ΔΕΔΔΗΕ και να προβλέπεται η δέσμευση «χώρου» στο δίκτυο και να χρηματοδοτηθούν δράσεις εξοικονόμησης και παραγωγής ενέργειας στις εγκαταστάσεις των ΔΕΥΑ.
Μάλιστα, η ΕΔΕΥΑ καλεί τα συναρμόδια υπουργεία να ενσκύψουν στις προτάσεις της για να μη χαθεί και άλλος πολύτιμος χρόνος, που θα επιδεινώσει την κατάσταση, και αναμένει τις κυβερνητικές ανακοινώσεις για το ενεργειακό κόστος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη συνάντηση των δημάρχων που συγκαλεί η ΚΕΔΕ στην Αθήνα στις 18 Μαρτίου, ενώ προειδοποιεί και με κινητοποιήσεις.
«Εφόσον δεν υπάρξει καμιά εξέλιξη, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θα κλιμακώσει τις ενέργειές της με δυναμικές κινητοποιήσεις, με στόχο να διαφυλαχθεί η δημόσια υγεία και να μη στερηθούν οι πολίτες της περιφέρειας της χώρας μας το ποιοτικό και ασφαλές νερό που απολαμβάνουν σήμερα», αναφέρεται στην απόφαση της γενικής συνέλευσης.
