Πολλές φορές το θέμα αυτό απασχόλησε και τους Γιαννιώτες, με πολλά ερωτηματικά, όπως γιατί δεν παίζουν στον ΠΑΣ ταλαντούχοι ποδοσφαιριστές από την περιοχή της Ηπείρου και γιατί κατά καιρούς τα παιδιά που έγιναν επαγγελματίες από τις ομάδες Νέων δεν πήραν τις ανάλογες ευκαιρίες για να καθιερωθούν στην επαγγελματική ομάδα; Είναι ένα θέμα που σηκώνει μεγάλη κουβέντα. Κατά πρώτον αν αξιολογούνται σωστά τα παιδιά για να συμμετέχουν στις ομάδες Νέων, δηλαδή αν επιλέγουν τα ικανότερα και με το μεγαλύτερο ταλέντο. Το γεγονός ότι τα περισσότερα χάθηκαν στην πορεία μόλις έφυγαν από τον ΠΑΣ θέτει ευθέως θέμα μη σωστής επιλογής των παιδιών, αφήνοντας έξω από τον ΠΑΣ άλλα παιδιά με μεγαλύτερο ταλέντο. Κατά δεύτερον, αν από τα ρόστερ των ομάδων νέων αξιολογούνται σωστά και αξιοκρατικά τα παιδιά που θα γίνουν επαγγελματίες, κατά τρίτον αν τους δίνουν οι προπονητές τις ευκαιρίες να δείξουν το ταλέντο τους.
Τα τελευταία 25 χρόνια, οι παίκτες που βγήκαν από τις υποδομές του ΠΑΣ και έκαναν σημαντική καριέρα είναι οι Γιώργος Ντάσιος, Αλέξης Μιχαήλ, Γιούρκας Σεϊταρίδης, Μιχάλης Μπόλος, Νίκος Σπυρόπουλος, Μάριος Οικονόμου, Γιάννης Τάτσης, Ξενοφών Γήττας, Χάρης Χαρίσης, Χρήστος Μπούρμπος. Πολλοί άλλοι ποδοσφαιριστές που είτε βγήκαν από τα σπλάχνα της ομάδας είτε μεταγράφηκαν από ερασιτεχνικές ομάδες της περιοχής, χάθηκαν στην πορεία με καριέρα σε μικρότερες κατηγορίες και χωρίς σημαντική παρουσία στον ΠΑΣ. Δεν μπορεί όλοι αυτοί οι ποδοσφαιριστές να μην είχαν τα ανάλογα προσόντα για να παίξουν στην τοπική ομάδα. Κάπου δεν λειτούργησε σωστά και η ομάδα, μην δίνοντας τη σημασία που έπρεπε στους ποδοσφαιριστές της περιοχής. Και επίσης, επί σειρά ετών ο ΠΑΣ δεν έχει δίκτυο σκάουτερ για να παρακολουθεί το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο για τον καλύτερο εντοπισμό των ταλέντων που υπάρχουν.
Το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο των Ιωαννίνων και γενικότερα της Ηπείρου είναι μια μεγάλη δεξαμενή όπου ο ΠΑΣ με τους κατάλληλους ανθρώπους μπορεί να βρει παιδιά που με τις σωστές προπονήσεις να αποδώσουν τα μέγιστα και στην επαγγελματική ομάδα, πολλά περισσότερα από άλλες μεταγραφές αμφιβόλου αξίας που γίνονται κατά καιρούς. Ένα μερίδιο ευθύνης έχει και ο κόσμος που δεν στήριξε τα παιδιά από τα Γιάννινα, νομίζοντας ότι οι μεταγραφές παικτών από άλλες ομάδες ή από το εξωτερικό θα ισχυροποιούσαν περισσότερο την τοπική ομάδα. Και ο διαχωρισμός που κάνουμε σε ντόπιους και ξένους ποδοσφαιριστές είναι αυστηρά με ποδοσφαιρικά κριτήρια, χωρίς καμία άλλη προέκταση. Οι Γιαννιώτες ποδοσφαιριστές έχουν ένα επιπλέον κίνητρο να δώσουν το κάτι παραπάνω στην ομάδα, καθώς αγαπούν τον ΠΑΣ από μικρά παιδιά, σε σχέση με άλλους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές που έρχονται με μεταγραφή από άλλες ομάδες κα δεν έχουν το ανάλογο συναισθηματικό δέσιμο. Επίσης, καλλιεργώντας ο ΠΑΣ το φυτώριο και ανοίγοντας δρόμο σε ταλαντούχους παίκτες της περιοχής, γλιτώνει χρήματα από μεταγραφές και προσδοκά και οικονομικά οφέλη από πωλήσεις σε μεγαλύτερες ομάδες. Κάτι που πέτυχε ο αείμνηστος Γιώργος Χριστοβασίλης με τους Μαυροπάνο, Χαρίση, Οικονόμου, αλλά χωρίς να δώσει και αυτός μεγάλη βαρύτητα στο ερασιτεχνικό της Ηπείρου και στις υποδομές. Είναι αλήθεια ότι η ΠΑΕ ήθελε να πουλά παίκτες αλλά ποτέ δεν ξόδεψε χρήματα για τις υποδομές και το σκάουτιγκ. Έκανε τα απολύτως αναγκαία, ίσα ίσα για να λειτουργούν τα τμήματα και να παίρνει αδειοδότηση. Και αν δεν υπήρχαν κάποιοι φιλότιμοι άνθρωποι στις ομάδες νέων και πιστοί στρατιώτες θα υπήρχε τεράστιο πρόβλημα. Οι ομάδες Νέων από το 2013 και μετά άρχισαν να είναι υπό την ευθύνη της ΠΑΕ, ενώ πριν ήταν στις δομές του Ερασιτέχνη ΠΑΣ.
ΤΑ ΤΑΛΕΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ
Ας πάμε 20 χρόνια πίσω να δούμε τους ταλαντούχους παίκτες που προωθήθηκαν από τις ομάδες Νέων και την πορεία που έκαναν. Τη σεζόν 2003-04, με τα τεράστια οικονομικά προβλήματα που είχε η ΠΑΕ προωθήθηκαν στην επαγγελματική ομάδα οι Γιώργος Κάκκαβος, Βασίλης Τριάντος, Γιώργος Χήρας που βοήθησαν μεν σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια αλλά δεν είχαν στον ΠΑΣ την ανάλογη συνέχεια. Την επόμενη σεζόν έγινε επαγγελματίας ο Κώστας Μάντζιος χωρίς να πάρει χρόνο συμμετοχής. Τη σεζόν 2005-06 φόρεσαν τη φανέλα του ΠΑΣ ο Κώστας Καζναφέρης από την Αναγέννηση Άρτας, οι Διαμάντης, Τασιούλας από τη Δόξα Κρανούλας και ο Ξενοφώντας Μάντζιος από τη Θύελλα Κατσικά. Στην τοπική ομάδα έκανε αρκετές συμμετοχές για 3 χρόνια μόνον ο Καζναφέρης που στη συνέχεια αγωνίστηκε σε Άρη, Ηρακλή και άλλες ομάδες. Στη διετία 2006-08 έγιναν επαγγελματίες οι Γιάννης Δάσκαλος, Παναγιώτης Λόλας και μεταγράφηκε από τον Εθνικό Φιλιππιάδας ο Γιώργος Λάππας. Και οι δύο δεν καθιερώθηκαν στην ομάδα.
Από το 2008 και μετά, ξεκίνησε η εποχή του αείμνηστου Γιώργου Χριστοβασίλη και στα πρώτα χρόνια υπέγραψαν επαγγελματικά συμβόλαια από τις ομάδες Νέων οι Ευριπίδης Γιάκος, Χάρης Τσάνης, Κώστας Παππάς, Γιάννης Ιωάννου, Γιώργος Κολιός. Πλην του Γιάκου που αγωνίστηκε κάποια χρόνια με επιτυχία στον ΠΑΣ με συνεχόμενη πορεία στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, οι υπόλοιποι ποδοσφαιριστές δεν πήραν καν τις ευκαιρίες να δοκιμάσουν την αξία τους σε επίσημους αγώνες. Φεύγοντας από τον «Άγιαξ» δεν πήγαν κάπου ψηλότερα. Ορισμένοι συνέχισαν από χόμπι σε ερασιτεχνικές ομάδες της περιοχής. Ο Γιάκος, αγωνίζεται σήμερα στην Κοζάνη.
Ακολούθως, στην πενταετία 2012-17 εντάχθηκαν στην επαγγελματική ομάδα από τις υποδομές οι Μάριος Οικονόμου, Χάρης Χαρίσης, Γιάννης Νάκος, Νικόλαος Κολιοφούκας, Απόστολος Μπακόλας, Αλέξανδρος Μασούρας. Πλην του Χαρίση που δόθηκε με μεταγραφή στον ΠΑΟΚ και του Μάριου Οικονόμου που δόθηκε το 2013 με μεταγραφή στην Κάλιαρι, κανένας άλλος δεν έγινε βασικός στον ΠΑΣ. Οι Νάκος, Μπακόλας συνέχισαν σε ομάδες της περιοχής. Ο Κολιοφούκας σήμερα είναι στην ομάδα Τζεντελό Δ’ Εθνικής Γερμανίας με ενδιάμεσο πέρασμα από Κιλκισιακό, Εθνικό Πειραιώς, ΑΟ Κέρκυρας, Δόξα Δράμας, Θεσπρωτό. Ο Μασούρας αγωνίζεται στον Διαγόρα Ρόδου, αφού πέρασε και από ΑΕ Καραϊσκάκη Άρτας, Χανιά, Απόλλων Παραλιμνίου Κύπρου, Αναγέννηση Καρδίτσας. Ο Χαρίσης συνεχίζει στη Σίβασπορ Τουρκίας, ενώ πλην του ΠΑΟΚ, αγωνίστηκε σε Σιντ Τρουίντεν, Κόρτνικ Βελγίου και Ατρόμητο Περιστερίου. Ο Μάριος Οικονόμου είναι στον Παναιτωλικό, ενώ αγωνίστηκε σε Κάλιαρι, Μπολόνια, Σπαλ, Μπάρι, ΑΕΚ, Κοπεγχάγη.
ΞΕΧΩΡΙΣΕ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΗΛΙΟΣ
Αρκετά νέα παιδιά προωθήθηκαν στην πρώτη ομάδα από τις υποδομές στην πενταετία 2017-22, όπως οι Σταύρος Πήλιος, Άγγελος Λιάσος, Γιώργος Γώγος, Αλέξανδρος Λώλης, Κώστας Παπαδόπουλος, Γιώργος Παπαϊωάννου, Παύλος Γροσδάνης, Λεονίντ Μίνα, Ιάσων Κύρκος, Γιάννης Ρίζος. Οι πωλήσεις παικτών που είχαν προηγηθεί είχαν γλυκάνει τον αείμνηστο Γιώργο Χριστοβασίλη που προσπάθησε να περάσει τη φιλοσοφία των νέων παικτών με απώτερο στόχο το κέρδος, δηλαδή την πώλησή τους σε μεγαλύτερες ομάδες. Και αυτός δεν έβαζε τα ανάλογα χρήματα για τις υποδομές, αλλά είχε μια καλύτερη εποπτεία. Ο Πήλιος μετακόμισε το περασμένο καλοκαίρι στην ΑΕΚ καθώς έληγε το συμβόλαιό του. Ο Λιάσος έχει αρκετά χρόνια στην ομάδα με προσφορά, χωρίς να μπορέσει να φτάσει σε τοπ επίπεδα που θα έφερνε μεταγραφικές προτάσεις. Το ίδιο και ο Αλέξανδρος Λώλης που είναι τώρα δανεικός στον Γιούχτα και θα επιστρέψει στο τέλος της τρέχουσας σεζόν. Πάντως οι Λιάσος και Λώλης πήραν ευκαιρίες, αλλά κάποιες φορές αδικήθηκαν με τον παραγκωνισμό τους για να παίξουν παίκτες με μεταγραφή. Από τους υπόλοιπους, ο Παπαϊωάννου πήγε στην Αναγέννηση Άρτας και τώρα είναι στον Αγροτικό Καστρίτσας, ο Γώγος στον Θεσπρωτό και μετά στην Κυρήνεια Κύπρου, ο Παπαδόπουλος στην Παναχαϊκή και τώρα στον Αετό Ρίου Αχαΐας, ο Ρίζος έμεινε ελεύθερος το καλοκαίρι και πήγε στον Τηλυκράτη, ο Γροσδάνης συνεχίζει την καριέρα του στον Εορδαϊκό Πτολεμαΐδας. Στον ΠΑΣ παραμένουν οι Κύρκος, Μίνα.
Τέλος, στην διετία 2022-24 έγιναν επαγγελματίες από τις ομάδες νέων οι Νίκος Λώλης, Άγγελος Τσίρης και Δημήτρης Ναούμης, χωρίς να τους δοθούν ευκαιρίες. Ο Ναούμης παραμένει στον ΠΑΣ με καλές προοπτικές, ο Νίκος Λώλης δόθηκε με μεταγραφή στον Ολυμπιακό Β’ και ήταν με την ομάδα νέων στη μεγάλη ευρωπαϊκή πορεία χωρίς να έχει χρόνο συμμετοχής, ο Τσίρης είναι δανεικός στον Γιούχτα και θα επιστρέψει μόλις ολοκληρωθούν οι αγώνες.
Το συμπέρασμα που βγαίνει από την παραπάνω αναφορά είναι ότι στα τελευταία 20 χρόνια έγιναν επαγγελματίες από τις ομάδες νέων πάνω από 30 ποδοσφαιριστές και λίγοι απ’ αυτούς πήραν θέση βασικού. Και επίσης οι περισσότεροι που έφυγαν από τον ΠΑΣ δεν πήγαν κάπου ψηλότερα. Συνεπώς, είτε δεν γίνεται σωστή αξιολόγηση των παικτών από τα τμήματα υποδομών μέχρι την επαγγελματική ομάδα για να ανεβαίνουν ψηλά οι καλύτεροι, οπότε αδικήθηκαν ικανά παιδιά είτε δεν τα προσέχουν οι προπονητές της ΠΑΕ όπως θα έπρεπε και χάνονται οι ευκαιρίες. Το γεγονός όμως όπου τα περισσότερα παιδιά από τα Γιάννινα όταν φεύγουν από τον ΠΑΣ πηγαίνουν κατά κανόνα σε μικρές ομάδες είναι ένα θέμα προς συζήτηση κατά πόσο ο μηχανισμός των υποδομών λειτουργεί σωστά και τι βελτιώσεις πρέπει να υπάρξουν. Και επειδή με τον υποβιβασμό στη Β’ Εθνική θα πρέπει να γίνουν κάποιες ανακατατάξεις και αλλαγή στον τρόπο σκέψης πολλών, το θέμα των υποδομών και της αξιοποίησης παιδιών από την Ήπειρο θα πρέπει να έχει άμεση προτεραιότητα.
