Οι πολίτες αυτής της χώρας από πολύ νωρίς μυούνται στην ασάφεια (όχι τη δημιουργική), την εξαίρεσή τους από τους νόμους που ισχύουν για όλους τους άλλους, τα παραθυράκια τους, την κατά περίπτωση και εντελώς τυχαία εφαρμογή γενικών κανόνων και την ανυπαρξία πλαισίων στις περισσότερες από τις δράσεις τους, που συνδέονται μοιραία με τη ζωή των άλλων. Θεωρητικά αυτή η μύηση δεν είναι σκόπιμη. Συμβαίνει όταν η λειτουργία ενός κράτους και της δημόσιας διοίκησής του αφήνεται στον αυτόματο πιλότο, χωρίς ουσιαστική και τακτική εποπτεία, με κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενους να αδυνατούν να ασκήσουν εξουσία διά του παραδείγματός τους και πολίτες να αναζητούν τρόπους να γίνει η δουλειά τους πιο γρήγορα από των άλλων (ή σε βάρος των άλλων).
Μπορεί να είμαστε πολύ ευαισθητοποιημένοι σε θέματα προστασίας των αδυνάτων, κοινωνικής και εργασιακής ηθικής, προάσπισης δικαιωμάτων μειονοτήτων, αλλά όταν στην πράξη καλούμαστε να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας προς όφελος όλων των παραπάνω, αντιδρούμε.
Κοντά δύο δεκαετίες τώρα ο δημόσιος διάλογος σχετικά με τη διαχείριση των αδέσποτων έχει ανοίξει και στην πόλη μας, με την ίδρυση στην εκπνοή της προηγούμενης χιλιετίας του πρώτου φιλοζωικού σωματείου στα Γιάννενα, της ΚΙ.ΔΙ.ΖΩ. Από τότε μέχρι σήμερα η πόλη απόκτησε ένα πολυέξοδο (όπως όλα) κυνοκομείο, πολλές φιλοζωικές οργανώσεις και κάμποσα εντωμεταξύ αδέσποτα, που σχηματίζουν αγέλες και θορυβούν αρκετούς πολίτες. Όλα αυτά τα χρόνια η μόνη λύση που προτείνεται για τον περιορισμό τους είναι η στείρωση. Μόνο που είναι πια κοινός τόπος ότι η πηγή των ακηδεμόνευτων ζώων δεν είναι αυτά τα ίδια, αλλά τα ιδιόκτητα. Εν ολίγοις, η απροθυμία πολλών κηδεμόνων να στειρώσουν τα σκυλιά τους. Και αυτό γιατί την ευζωία των ζωντανών τους την αντιλαμβάνονται πρωτίστως ανθρωποκεντρικά. Θα δείτε δηλαδή όλους τους ιδιοκτήτες γατιών να τα στειρώνουν, γιατί δεν αντέχονται οι οίστροι τους, που είναι συχνοί, ακανόνιστοι, ενώ στη διάρκειά τους τα ζώα γίνονται απρόβλεπτα και σχεδόν αυτοκαταστροφικά. Δεύτερα στη σειρά των στειρωμένων ζώων έρχονται τα θηλυκά σκυλιά, που ζουν αποκλειστικά σε σπίτια και έχουν δύο φορές τον χρόνο περίοδο, μια ενοχλητική κατάσταση για τα αφεντικά τους –αν και αρκετοί πια καταφεύγουν στο χειρουργείο για να γλιτώσουν τα ζώα τους από μια αναπόφευκτη με τα χρόνια και επικίνδυνη νόσο, την πυομήτρα. Τα αρσενικά σκυλιά έρχονται τελευταία στη λίστα για προφανείς λόγους, που καθόλου άσχετοι δεν είναι με τον ανδρισμό τους και με το γεγονός ότι οι οίστροι τους δεν ενοχλούν, ούτε παιδεύουν.
Οι περισσότεροι από τους ιδιοκτήτες, που δεν στειρώνουν τα ζώα τους, έχουν τη βεβαιότητα ότι τα ελέγχουν. Που δεν τα ελέγχουν. Λιγότεροι θα πουν ότι είναι κρίμα να μην τα αφήσουν να γεννήσουν μία φορά. Που δεν είναι τελικά μόνο μία. Όλοι ξέρουν με βεβαιότητα ότι έχουν δώσει σε πολύ καλά χέρια τα κουτάβια, παρόλο που ελάχιστοι κρατούν επαφή με τους ιδιοκτήτες τους και ιδέα δεν έχουν τι απόγινε εκείνη η πρώτη γέννα…
Οι κυνηγοί – εκτροφείς
Κι ερχόμαστε και σ’ εκείνους που ξέρουν καλύτερα από όλους να φροντίζουν τα σκυλιά τους, γιατί είναι μέρος της ζωής και της καθημερινότητάς τους, σύντροφοι τους αγαπημένοι στο κυνήγι και συναγωνιστές στη θήρα αγριόχοιρου και μπεκάτσας. Τους κυνηγούς. Συμφωνούμε με όλα τα παραπάνω. Οι νόμιμοι και δηλωμένοι κυνηγοί περιποιούνται τα ζώα τους, μεριμνούν για την ευζωία τους, τα εμβολιάζουν (στους κτηνίατρους, όχι μόνοι τους) και τους έχουν βάλει τσιπάκι, όπως προβλέπεται από τον νόμο. Και πολύ καλά κάνουν. Το πρόβλημα, με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για τα αδέσποτα που έχει τεθεί σε διαβούλευση, είναι ότι ατύπως πολλοί απ’ αυτούς έχουν γίνει και εκτροφείς σκύλων, που βλέπουν με την υποχρεωτική στείρωση να χάνουν τα κεκτημένα τους. Ωστόσο αυτά τα κεκτημένα δεν προβλέπονται, αλλά ούτε ελέγχονται από πουθενά. Κι όταν λέμε έλεγχο, εννοούμε από την εγγραφή στο μητρώο εκτροφέων και την εφαρμογή της νομοθεσίας που διέπει την εκτροφή ζώων μέχρι τη φορολόγηση στην αγοροπωλησία αυτών.
Εν ολίγοις, ορθώς ορθότατα, δεν γίνεται πια ο καθένας να φτιάχνει εν δυνάμει αδέσποτα, ανενόχλητος και ανεμπόδιστος, επειδή διεκδικεί για τον εαυτό του την έξωθεν καλή μαρτυρία όσο κι αν αγαπάει το ζώο, ξέρει πού δίνει τους απογόνους του και ποτέ δεν το αφήνει να γεννοβολά ανεξέλεγκτα μία ή δύο φορές τον χρόνο μέχρι να φτάσει δέκα και έντεκα χρονών (χώρια τις φορές που αυτό υποβάλλεται στο αναπόφευκτο μαρτύριο να του κλείνουν τις τρύπες που άνοιξε το αγριογούρουνο πάνω στο κορμί του).
Απλούστερα, ο κυνηγός κυνηγά. Δεν εκτρέφει κυνηγόσκυλα, για να έχει ο ίδιος περίσσευμα ή για να τρατάρει άλλους φίλους κυνηγούς. Ούτε τα πουλά, χωρίς να τα δηλώνει. Αλλά ακόμη κι αν επιθυμεί να γίνει εκτροφέας και να διασφαλίσει τη διαιώνιση των πιστοποιητικών γνησιότητας και καθαροαιμίας των σκύλων του, καμία αντίρρηση. Να εγγραφεί στο σχετικό μητρώο, να υπόκειται στον απαραίτητο έλεγχο, να πληρώνει τους προβλεπόμενους φόρους στο κράτος και –το κυριότερο- να δηλώνει γεννήσεις και πωλήσεις κουταβιών. Όλοι ασφαλώς δεν μπορούν να γίνουν εκτροφείς. Δεν πειράζει. Λίγοι, εκλεκτοί, εξουσιοδοτημένοι και ελεγχόμενοι. Γιατί καμιά φορά η δυνατότητα ανέξοδης αναπαραγωγής ενός ζώου, καθιστά το ίδιο πολύ αναλώσιμο, είδος εν αφθονία, που εύκολα μπορεί να αντικατασταθεί από νεαρότερο όμοιό του όταν δεν κυνηγά πια καλά, εξίσου εύκολα μπορεί να εγκαταλειφθεί στον δρόμο (όχι βέβαια από τους καλούς και νόμιμους κυνηγούς, αλλά από τους άλλους, τους ασυνείδητους). Θυμηθείτε αυτό το τελευταίο την επόμενη φορά που θα δείτε ένα σκελετωμένο π.χ. pointer να τρέχει σαστισμένο στους δρόμους της πόλης ή πέριξ αυτής.
Η στείρωση είναι η μόνη λύση, όπως λέγαμε και γράφαμε πάνω στις αφίσες μας τότε που ιδρύαμε την ΚΙ.ΔΙ.ΖΩ. μια ομάδα νέων ανθρώπων που κοντεύουμε να γεράσουμε κι ακόμη συζητάμε τα αυτονόητα. Η στείρωση των ιδιόκτητων προέχει και επιβάλλεται, κι ας γκρινιάζουν μερικοί για το πολύ ελεγκτικό και παρεμβατικό κράτος. Κι από αυτή δεν μπορεί να εξαιρεθεί κανένας ερασιτέχνης. Είτε είναι ο πιο φιλόζωος στον κόσμο όλο, είτε ο πιο φιλεύσπλαχνος και νομιμόφρων κυνηγός, είτε ο οικοδεσπότης στη γη της επαγγελίας. Δεν γίνεται να βγαίνουμε έξω και να παραπονιόμαστε για τις αγέλες των επιθετικών σκύλων, όταν ο δικός μας στο σπίτι γεννάει κουτάβια. Ούτε να διαμαρτυρόμαστε για μια πρωτοβουλία που επιτέλους κάνει νόμο το αυτονόητο, αν πραγματικά νοιαζόμαστε και σκεφτόμαστε πρωτίστως το ζώο και μετά τη βολή μας. Υπάρχουν λύσεις, αλλά έχουν κόστος. Μόνο έτσι γίνονται οι αλλαγές, που επιβάλλονται για να προστατευτούν οι αδύναμοι, όχι για να επωφεληθούν οι ήδη ισχυροί.
