Και το όνομα αυτού… “Κέντρο Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης”

Για μια επιθυμία και έναν οραματισμό, που επέβαλε η ύπαρξη ιερών κειμηλίων και αντικειμένων εγνωσμένης αξίας στην επικράτεια, που ανήκει στη δικαιοδοσίας της Μητρόπολης, έκανε λόγο ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος. «Ο πλούτος αυτός των ιερών αντικειμένων εις πλείστας των περιπτώσεων παραμένει αφύλακτος, ασυντήρητος, εκτεθειμένος, σε πιο λίγας περιπτώσεις κατέστη βορά εις τας ορέξεις ιεροσύλων και ιεροκαπήλων. Ταυτοχρόνως πολλά ιερά αντικείμενα παραμένουν σε χώρους μουσείων και εκκλησιαστικούς χώρους, στους οποίους δεν υπάρχει πρόσβαση στους πολλούς», τόνισε ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, αναφερόμενος στον σκοπό δημιουργίας του Κέντρου Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης.
Το κτίσμα, που με τη λειτουργία του το επόμενο διάστημα θα αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για την πόλη, βρίσκεται στην παλαιά εβραϊκή συνοικία των Ιωαννίνων. Πρόκειται για ένα παλιό αρχοντικό, που πήρε στην κατοχή του μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το φιλανθρωπικό σωματείο Παντάνασσα και στη συνέχεια πέρασε με κληρονομιά στην κυριότητα του ιερού προσκυνήματος του πολιούχου των Ιωαννίνων Αγίου Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις αθλήσαντος. Στα μεταγενέστερα χρόνια καταστράφηκε από φωτιά, κατέρρευσε μερικώς και ήταν ένα από τα όχι λίγα εγκαταλελειμμένα κτήρια της πόλης. «Το κάλλος του παρέμεινε πρόδηλο ακόμη και σε αυτή την κατάσταση. Όταν έμαθα ότι ανήκει στην Εκκλησία, εχάρη και αμέσως γεννήθηκε μέσα μου η επιθυμία της αποκαταστάσεώς του και της αναλόγου χρήσεώς του», ανέφερε ο κ. Μάξιμος και πρόσθεσε: «Στόχος είναι να συμβάλει στην προβολή του τόπου όχι μόνο της πόλης των Ιωαννίνων, αλλά και των χώρων προέλευσης και κυριότητας των ιερών αντικειμένων».
Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων εξέφρασε την επιθυμία να υπάρχει συνεργασία με τους ιερούς ναούς και τις μονές, αλλά και με τους φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας για τη φύλαξη, ανάδειξη και συντήρηση των κρατικών αντικείμενων. Στο πλαίσιο αυτό, πέραν του Κέντρου Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης, που είναι σε θέση να φιλοξενεί μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, ήδη έχει εγκριθεί ευρωπαϊκό πρόγραμμα δημιουργίας ψηφιακού μουσείου, που θα έχει περατωθεί μέχρι το τέλος του 2023, ενώ στα σχέδια είναι και η ψηφιοποίηση του αρχείου της Ιεράς Μητρόπολης Ιωαννίνων και των κληροδοτημάτων, σε συνδυασμό με την αποκατάσταση στο Σπίτι του Δεσπότη.
Ο κ. Μάξιμος ευχαρίστησε για τη βοήθειά τους τον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, την προϊστάμενη της Πολεοδομίας Ιωαννίνων Μάτα Κουμπούρη και τους συνεργάτες της, τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων Βασίλη Κασκάνη και τους συνεργάτες του, την προϊσταμένη Τεχνικής Υπηρεσίας της Μητρόπολης, τον νυν αρχιμανδρίτη και πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μητρόπολης Ιταλίας Βησσαρίων Βακάρο, τον πρεσβύτερος Γρηγόριο Μανόπουλο και τον ιερομόναχο Στέφανο Γκαλντέμη, μηχανικούς, τεχνικές εταιρείες, τους υπευθύνους της μουσειογραφικής και μουσειολογικής μελέτης, δωρητές, συντηρητές, ακόμη και τις καθαρίστριες και μάλιστα ονομαστικά.
Ειδική αναφορά έκανε στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, προς την οποία εξέφρασε ευγνωμοσύνη για το εξαίσιο και τεράστιο έργο της, που περιλαμβάνει τη διάσωση και ανάδειξη ευαρίθμων εκκλησιαστικών μνημείων, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε.
Τα συγχαρητήρια προς τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων και όλους τους συνεργάτες του για τους κόπους και τις προσπάθειές του, εξέφρασε ο Οικουμενικός Πατριάρχης. «Αισθανόμαστε βαθιά συγκίνηση, διότι αγγίζουμε την ιστορία των πατέρων μας. Ένα εκκλησιαστικό μουσείο δε χαρακτηρίζεται από την αυστηρή προσκόλληση στο παρελθόν, αλλά αποτελεί εφαλτήριο της τοπικής επαρχίας, ώστε να προχωρήσει στο μέλλον επί υγιούς πνευματικής και πολιτιστικής βάσης», ανέφερε αρχικά ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε λέγοντας: «Η ίδρυση ενός μουσείου και γενικότερα κάθε έργου πολιτισμού και κοινωνικής ευποιίας για την τοπική Εκκλησία, εξασφαλίζει την αμφιδιάστατην πορεία αυτης, όχι μόνο μεριμνώσα υπέρ των αμιγώς πνευματικών υποθέσεων, αλλά και μαρτυρόυσαν περί της ελθούσης χάριτος και της συμβολής της εις τον πολιτισμόν και εις την εν Χριστώ μεταμόρφωσιν αυτού». Τέλος, ζήτησε τη βοήθεια της κ. Μενδώνη σε ό,τι απαιτείται για τη λειτουργία του.
Ακολούθησε ξενάγηση στους δύο ορόφους του Κέντρου Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη να δηλώνει εντυπωσιασμένος από τα εκθέματα και τον τρόπο παρουσίασής τους, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξε για τα εβραϊκά αντικείμενα που επίσης εκτίθενται, με τον δήμαρχο Ιωαννίνων και πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Μωυσή Ελισάφ να αναλαμβάνει να εξηγήσει τη χρήση τους.