Το καλοκαίρι του 2019 η Κυβέρνηση της ΝΔ εισηγήθηκε τον Νόμο 4622/2019 με τον περίφημο τίτλο «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης».
Τα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν, ο βαρύγδουπος αυτός όρος αποτέλεσε απλώς το πέπλο ενός αυστηρά συγκεντρωτικού και πρωθυπουργοκεντρικού μοντέλου διακυβέρνησης.
Με χαρακτηριστικό παράδειγμα το σκάνδαλο των υποκλοπών, φάνηκε ότι ο κ. Μητσοτάκης επιθυμούσε να συγκροτήσει έναν στενό πυρήνα νομής της εξουσίας με διαχειριστή την οικογένειά του και έδρα το Μαξίμου. Αυτή η λογική λαφύρου δεν επέτρεψε να δομηθεί ένα αποκεντρωμένο κράτος σε επίπεδο αρμοδιοτήτων και να στελεχωθεί αξιοκρατικά το δημόσιο. Ο διορισμός σε θέσεις ευθύνης μη εκλεγμένων στελεχών της ΝΔ και «παιδιών» της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ ήταν στην καθημερινή ατζέντα, ενώ η αποδοτικότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη κόστισε 10 δισεκατομμύρια απευθείας αναθέσεις. Δυστυχώς, στην τραγωδία των Τεμπών, το «επιτελικό» κράτος κατέρρευσε από το «ανθρώπινο λάθος».
Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ δεν κατόρθωσε να αναδείξει τις κακοδαιμονίες της κυβερνητικής πολιτικής και εκ του αποτελέσματος δεν έπεισε. Άλλωστε, κι ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τη διάρκεια της θητείας του, με τις ακροβασίες στην υπόθεση της NOVARTIS, τις αστοχίες στον διαγωνισμό των τηλεοπτικών αδειών και με αμφιλεγόμενες κινήσεις στη ΔΕΗ και στη ΔΕΠΑ δεν έδωσε ξεκάθαρα δείγματα για το πώς εννοεί το δημόσιο συμφέρον και πώς ευαγγελίζεται ένα υγιές πολιτικό σύστημα. Το πολιτικό αφήγημα, τέλος, του ΣΥΡΙΖΑ θολώθηκε από τη σταθερά εντεινόμενη τοξικότητα του διαδικτύου.
Το ερώτημα είναι «Γιατί ΠΑΣΟΚ… στη δημόσια διοίκηση»; Στις 21 Μαΐου οι πολίτες έδωσαν στο ΠΑΣΟΚ ψήφο εμπιστοσύνης για τον εγκρατή και σαφή πολιτικό λόγο του, μακριά από τις εξάρσεις και τις διλημματικές λογικές. Στις 12 προτεραιότητες του προγράμματος του περιλαμβάνονται και οι αλλαγές που απαιτούνται στο κράτος. Μεταξύ αυτών κυρίαρχα ζητούμενα παραμένουν η αποκομματικοποίηση του κράτους, η προκήρυξη όλων των προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ και η ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών. Ο σεβασμός των θεσμών και της δικαιοσύνης, η διαφάνεια και η αξιοκρατία σε όλο το Δημόσιο δεν μπορούν να αποτελούν μόνο προεκλογικά συνθήματα. Οφείλουν να βρίσκονται στον πυρήνα των κυβερνητικών επιλογών, καθώς η ευημερία και η πρόοδος προϋποθέτουν βαθιά πίστη στις αρχές της δημοκρατίας.
Το ΠΑΣΟΚ, άλλωστε, έχει αποδείξει με το πρόγραμμα «Διαύγεια» και το ΟpenGov ότι η λογοδοσία, η διαφάνεια και η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στο δημόσιο γίγνεσθαι μπορούν να δημιουργήσουν ένα κλίμα συμμετοχής και συνδιαμόρφωσης σε όλους τους τομείς χωρίς αποκλεισμούς. Περισσότερο από ποτέ, η κοινωνία έχει ανάγκη από ένα κράτος δικαίου, αξιοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η οικονομική κρίση και η πανδημία προκάλεσαν πληθώρα αδιεξόδων και σίγουρα το πελατειακό κράτος δεν μπορεί να είναι η απάντηση.
Ας ενισχύσουμε το μήνυμα της αλλαγής για ένα κράτος δημοκρατικό, συμμετοχικό, εγγυητή του δημοσίου συμφέροντος!
