Το Θερινό Μαντείο είναι ένας θεσμός που έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια στην πόλη και δίνει τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να διδαχθούν από σπουδαίους θεατράνθρωπους και να αναμετρηθούν με κείμενα κλασικά, δύσκολα, αλλά συναρπαστικά. Το Θερινό Μαντείο όμως δεν απευθύνεται μόνο στους υποψιασμένους ή τους έστω και λίγο μυημένους. Ανοίγεται και στην τοπική κοινωνία διοργανώνοντας εργαστήρια για παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Δεν έχουμε συμμετάσχει σε κάποιο, αν κρίνουμε όμως από το περιεχόμενό τους, όπως περιγράφεται κάθε χρόνο από τους διοργανωτές, είναι όλα εξόχως ενδιαφέροντα και –εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον- φροντισμένα και ψαγμένα.
Από την άλλη, αντιλαμβανόμαστε ότι οι καιροί είναι δύσκολοι για να ανταμώνουν οι άνθρωποι άφοβα, το καλοκαίρι των εφήβων, σύντομο, δελεαστικό και ανέμελο για να χάνουν ώρες σε διδασκαλία και εκπαίδευση. Κι ας είναι τα τελευταία σπάνια δώρα που δύσκολα θα τα βρουν σε αφθονία γύρω τους.
Στις αρχές του μήνα το Θερινό Μαντείο ανακοίνωσε τα εργαστήρια παιδιών και εφήβων. Το κεντρικό θέμα τους είναι η (αγαπημένη σε όσους τη μελετήσαμε τα χρόνια του Λυκείου, κι ας μας παίδεψε) Αντιγόνη του Σοφοκλή. Διαβάζουμε στο δελτίο Τύπου που στάλθηκε στα τοπικά ΜΜΕ από τους υπεύθυνους, οι οποίοι κάνουν λόγο για πλούσιο πρόγραμμα και υπόσχονται: «Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες και αξιοποιώντας τεχνικές εκπαιδευτικού δράματος και θεατρικού παιχνιδιού, οι συμμετέχοντες θα διερευνήσουν ατομικά και συλλογικά τον αρχαίο μύθο, τον περιβάλλοντα χώρο και τους χαρακτήρες που τον πλαισιώνουν, δημιουργώντας μία διαδρομή συναισθημάτων και κατανόησης νόμων, αρχών και αξιών». Τα μαθήματα θα γίνονταν την εβδομάδα που διανύουμε. Η ώρα είναι συγκεκριμένη. Το μόνο που δεν ανακοινώνεται είναι ο χώρος.
Η ενδιαφερόμενη έφηβη δήλωσε συμμετοχή ενθουσιασμένη. Έχει έρθει στα Γιάννενα να κάνει διακοπές, αλλά δεν θέλει να πάει χαμένος ο χρόνος της. Εκεί που ζει δεν της δίνεται η ευκαιρία να συμμετάσχει σε κάτι τόσο δημιουργικό, βιωματικό και ουσιαστικό. Αγαπά το θέατρο, βλέπει πολύ και θέλει να το σπουδάσει. Τη Δευτέρα ανυπόμονα πηγαίνει στο προκαθορισμένο ραντεβού, 7.30 το απόγευμα στην πλατεία Μίνωα Μάτσα στο Κάστρο, όπως την ενημέρωσαν με mail. Δεν είναι κανείς εκεί. Ούτε ένα παιδί, ούτε η εκπαιδεύτρια – συντονίστρια. Συγγενής του νεαρού κοριτσιού, που ζει μόνιμα στα Γιάννενα, επικοινωνεί με άνθρωπο που γνωρίζει στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Ιωαννιτών και μετά από ώρα (μισή) εμφανίζεται η εκπαιδεύτρια η οποία εξηγεί ότι έγινε μπέρδεμα σχετικά με τον χώρο συνάντησης, καθώς οι διοργανωτές τής είχαν υποδείξει διαφορετικό. Εν πάση περιπτώσει, η πρώτη συνάντηση δεν έγινε, λόγω… σύγχυσης. Ας είναι. Το νεαρό κορίτσι διατηρεί τον ενθουσιασμό του, ο οποίος μεγαλώνει, καθώς η συντονίστρια τής ζητά να ξεχωρίσει ένα αγαπημένο της απόσπασμα από την Αντιγόνη και να το ετοιμάσει για την επομένη μέρα. Κι αυτό ακριβώς κάνει, βρίσκει το κομμάτι που της αρέσει και το μαθαίνει για να το παρουσιάσει. Αλλά δεν θα το παρουσιάσει ποτέ…
Την Τρίτη πηγαίνει στο ραντεβού που αυτή τη φορά έχει οριστεί από την ίδια τη συντονίστρια για την αυλή του αρχοντικού Πυρσινέλλα. Πάλι στις 7.30 το απόγευμα. Όμως (πάλι) δεν είναι κανείς εκεί. Δεν χάνει όμως τον ενθουσιασμό της, γιατί έχει το τηλέφωνο της γυναίκας που συνάντησε την προηγούμενη μέρα και μπορεί να την καλέσει αν κάτι πάει στραβά. Η ώρα περνάει, κανένας άλλος δεν έρχεται. Το νεαρό κορίτσι τηλεφωνεί επανειλημμένα στη συντονίστρια. Δεν της απαντά ποτέ. Η Έλλη επιστρέφει απογοητευμένη στο σπίτι. Πήγαν στράφι ο ενθουσιασμός, η προετοιμασία εκείνου του αποσπάσματος από την Αντιγόνη, το αναθάρρεμα μετά από κάθε ματαίωση.
Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι διοργανωτές του Θερινού Μαντείου; Ποιοι είναι υπόλογοι στους πολίτες και τους συμμετέχοντες, αν κάτι πάει στραβά; Το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων; Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του; Η πρόεδρος και το Δ.Σ.; Στον απολογισμό των δράσεων του Θερινού Μαντείου φέτος, τον οποίο υποθέτουμε ότι θα καταθέσουν προκειμένου να λάβουν την επιδότηση που παίρνουν κάθε χρόνο από το ΥΠΠΟ, θα γράψουν για την ταλαιπωρία των πολιτών; Έστω του ενός κοριτσιού που δήλωσε συμμετοχή και το εννοούσε; Θα εξηγήσουν γιατί ακυρώθηκαν τα εργαστήρια, τα οποία γίνονται στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και του ανοίγματός του προς την κοινωνία (μαθαίνουμε πως το εργαστήριο εφήβων δεν ήταν το μόνο που δεν έγινε αυτή την εβδομάδα); Θα αναζητήσουν τους λόγους της αποτυχίας, για να την προλάβουν στο προσεχές μέλλον; Ή τελικά και γι’ αυτό δεν νοιάζεται κανείς;
Χειρισμοί σαν αυτούς που περιγράψαμε παραπάνω διασύρουν τον θεσμό του Θερινού Μαντείου και του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων γενικότερα. Κανείς δεν λέει ότι αναμένεται μεγάλη προσέλευση στα εργαστήρια που είναι ανοιχτά για το κοινό καλοκαίρι καιρό. Η εμπειρία από προηγούμενες χρονιές έχει δείξει ότι ο κόσμος δεν δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον. Εντάξει. Αντιληπτό. Αλλά δεν γίνεται να μην υπάρχει ένας άνθρωπος να ενημερώνει έστω τους ελάχιστους συμμετέχοντες τουλάχιστον για την ακύρωση των εργαστηρίων. Είναι αδιανόητο συνειδητά να ταλαιπωρείς τον συμπολίτη σου και να τον περιγελάς ουσιαστικά, χωρίς να σέβεσαι τον χρόνο του και τον κόπο του. Και είναι ακόμη χειρότερο όταν είσαι υπεύθυνος για την πρώτη πολύ απογοητευτική επαφή ενός νέου ανθρώπου με το θέατρο, τον πολιτισμό και εκείνη τη διαδρομή συναισθημάτων και κατανόησης νόμων, αρχών και αξιών. Αλλά δεν φαίνεται και να καίγεται καρφί σε κανέναν. Προφανώς διότι τους διαφεύγει πώς όταν διασύρεται ένα δημοτικό θέατρο και οι θεσμοί του, στη συνείδηση των πολιτών (αυτών που αύριο μεθαύριο η ψήφος τους μετράει) ο διασυρμός αυτός έχει ονοματεπώνυμο (όσο κι αν συγκαλύπτεται ή αποσιωπάται).
Σημείωση: Λυπούμαστε που, ελλείψει άλλων, το παρόν συνοδεύεται από μια φωτογραφία αρχείου στην οποία εικονίζεται η Ελένη Δημοπούλου, ο άνθρωπος που μόχθησε για την υλοποίηση του Θερινού Μαντείου, και είχε μεγάλα όνειρα γι’ αυτό στα οποία πάντα πρωταγωνιστούσαν και τα παιδιά…
