Η αξιοποίηση ενός «καθαρού» προϊόντος, όπως είναι ο αέρας, η μη χρήση τοξικών ουσιών ή εκπομπών που να συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και της όξινης βροχής, τα μέτρα προστασίας και ο σωστός σχεδιασμός, η μικρή κλίμακα του έργου, η μη παραγωγή κανενός είδους στερεών, υγρών ή αερίων αποβλήτων, και η μη ύπαρξη ιονίζουσας ακτινοβολίας συντελούν, ώστε να μην υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, άμεσο και ευρύτερο.
Η λειτουργία ενός αιολικού πάρκου θα έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση σημαντικής ποσότητας πρωτογενούς ενέργειας την οποία θα παρήγαγαν συμβατικοί σταθμοί παραγωγής. Τα σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα των περισσότερων ανεπτυγμένων χωρών, καθώς και της χώρας μας (π.χ. Αθήνα, Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη κ.λπ.), καθιστούν την αιολική ενέργεια ιδιαίτερα ελκυστική σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος. Διάφορα ενδεχόμενα προβλήματα από την αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, με την προσεκτική επιλογή της θέσης εγκατάστασης, αλλά και με την εξέλιξη της τεχνολογίας.
Επισημαίνεται ότι τέτοιου είδους επενδύσεις βοηθούν σημαντικά στην καταπολέμηση της επιδείνωσης της κλιματικής αλλαγής και για αυτό προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από την Ελληνική Πολιτεία.
Από τα ανωτέρω είναι σαφής και αδιαμφισβήτητη η ανάγκη και η βούληση της Ελληνικής Πολιτείας να προτάξει το στόχο της μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και της μεγάλης διείσδυσης των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό μας σύστημα, δεδομένης μάλιστα της ούτως ή άλλως μικρής αλλοίωσης που επιφέρουν οι εγκαταστάσεις αυτές στα δάση.
Επομένως από την λειτουργία του αιολικού πάρκου θα προκύψουν:
- μείωση των εκλυόμενων ρύπων (CO2, NOx, CO κ.ά.), σε σύγκριση με τη λειτουργία λιγνιτικού ή πετρελαϊκού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα την ελάττωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, με θετικές συνέπειες στις κλιματικές αλλαγές και στην υγεία των πολιτών.
- οφέλη για την εθνική οικονομία, καθώς υποκαθίστανται με την αιολική ενέργεια σημαντικές ποσότητες ορυκτών καυσίμων.
- νέες θέσεις εργασίας κατά τη φάση κατασκευής και λειτουργίας του αιολικού πάρκου.
- Η περιοχή εγκατάστασης του αιολική πάρκου θα μπορούσε να αποτελέσει πόλο ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, αφού με την κατάλληλη διαφήμιση και προώθηση θα ελκύει επισκέπτες για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς, καθώς και για σχολικές εκδρομές.
Από την άλλη πλευρά, το κοινωνικό κόστος έχει και τοπική και παγκόσμια διάσταση, η δεύτερη εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα σημαντική, μιας και αναφέρεται στις επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου. Αν και δεν είναι εύκολο να ποσοτικοποιηθεί αυτό το κόστος, με συνέπεια να εμπεριέχεται σημαντικός βαθμός αβεβαιότητας, εκτιμήσεις της Ε.Ε. αναφορικά με τα ελληνικά δεδομένα, δίνουν την προσεγγιστική τιμή των 35 euro/tn CO2.
Ανάγοντας το στοιχείο αυτό στο για μία ανεμογεννήτρια ισχύος 6,0MW (Ετήσια καθαρή ενεργειακή παραγωγή ίση με 13.140.000 kWh), προκύπτει ότι το σχετιζόμενο περιβαλλοντικό όφελος, λόγω της μη ύπαρξης εκπομπών CO2 (11.169 τόνοι) κατά τη λειτουργία των ανεμογεννητριών, είναι της τάξης των 391.000 € ετησίως (με την τιμή των 35 euro/tn CO2).
Πιο συγκεκριμένα, το πραγματικό κόστος ενέργειας οφείλει να περιλαμβάνει και το εξωτερικό κόστος (περιβαλλοντικό, κοινωνικό, δημόσια υγείας κ.λπ.), αυτό που δεν ενσωματώνεται σήμερα στις ενεργειακές τιμές, στρεβλώνοντας σε καθοριστικό βαθμό τον ανταγωνισμό των διαφόρων μορφών ενέργειας στην εγχώρια, αλλά και στη διεθνή, αγορά.
Το εξωτερικό αυτό κόστος προέρχεται από μία μακρά σειρά εξωτερικών –δυσμενών- επιπτώσεων (externalities), που σχετίζονται με την παραγωγή, μεταφορά, μετατροπή και κατανάλωση των πρωτογενών ενεργειακών πόρων, όπως είναι οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, οι επαγγελματικοί κίνδυνοι, οι υλικές ζημίες, το φαινόμενο του θερμοκηπίου κ.ά.
Η έγκυρη μελέτη EXTERNE (2001), η οποία εκπονήθηκε από ερευνητές από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επί μία 10ετία, υπολόγισε ποσοτικά το εξωτερικό κόστος των διαφόρων χρησιμοποιούμενων μορφών ενέργειας για κάθε κράτος μέλος χωριστά.
Το εξωτερικό κόστος των διαφόρων μορφών ενέργειας που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα, ως συνολικό αποτέλεσμα των ποσοτικοποιήσιμων μόνο εξωτερικών τους επιπτώσεων, σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη, παρουσιάζεται στον Πίνακα 1.
Πίνακας 1. Εξωτερικό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Πηγή: Μελέτη EXTERNE, Ευρωπαϊκή Ένωση & Η.Π.Α., Ιούλιος 2001.
Είναι φανερό ότι, εάν οι παραπάνω τιμές (externalities) ενσωματωθούν, όπως είναι εύλογο, στο κόστος των διαφόρων ενεργειακών μορφών που χρησιμοποιούνται σήμερα στη χώρα μας, τότε η ανταγωνιστική τους θέση είναι πλήρως υπέρ των ΑΠΕ.
Βιβλιογραφία:
Η έκθεση συνοδεύεται από το 20ο τεύχος της έκδοσης “NEWSLETTER OF ENVIRONMENTAL, DISASTER, AND CRISIS MANAGEMENT STRATEGIES” Version 2 του ΠΜΣ “Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών & Κρίσεων” του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο ‘’Επιπτώσεις του Kυκλώνα “ΙΑΝΟΣ” στην Κεφαλονιά (Σεπτέμβριος 2020), Διερεύνηση Αιτιών Πρόκλησης των Καταστροφών’’ (ISSN 2653-9454)
