Πριν από ένα περίπου χρόνο, ακούσαμε για πρώτη φορά τη λέξη κορωνοϊός. Επρόκειτο λέει για ένα νέο ιό που εντοπίστηκε σε μία πόλη της Κίνας. Τόσο η απόσταση, όσο και το αστείο όνομά του δε μας επέτρεψαν να δώσουμε εξ αρχής τη δέουσα προσοχή σ’ αυτόν τον ιό, ο οποίος μας «άλλαξε τα φώτα» στην κυριολεξία. Ένα χρόνο μετά και ενώ στην Κίνα το πρόβλημα θεωρείται ήδη παρελθόν και τα πάντα έχουν επανέλθει στην προτέρα (;) κατάσταση, ο υπόλοιπος κόσμος ακόμη ταλαιπωρείται και οι συνέπειες κυρίως για την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική είναι ζοφερές σε επίπεδο ανθρώπινων απωλειών, την οικονομία, την κοινωνία, την ψυχολογία, τη δημοκρατία και την ελευθερία. Είναι όμως αυτός ο ιός μόνο αυτό που κατ’ επανάληψη αποκάλεσε ο απελθών πρόεδρος «κινέζικος ιός» ή είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να γίνει ταχύτατα και χωρίς κοινωνικές και συντεχνιακές αναταραχές η μετάβαση στη Νέα Εποχή;
Στην ιστορία της συνέβησαν κάποιες ειρηνικές επαναστάσεις, οι οποίες, χωρίς τη δύναμη των όπλων, άλλαξαν ριζικά την πορεία της ανθρωπότητας, δίχως τη χρήση βίας. Η ανακάλυψη της φωτιάς, του τροχού, της γραφής και της τυπογραφίας άλλαξαν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και οδήγησαν σε θεαματική ανάπτυξη του πολιτισμού. Το ίδιο και η τελευταία ειρηνική επανάσταση, η βιομηχανική, η οποία εκτίναξε το μέσο όρο ζωής, εκμηδένισε τις αποστάσεις, ανέπτυξε την ιατρική, παρήγαγε ασύλληπτο πλούτο και ανέβασε στα ύψη το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.
Η μετάβαση όμως των κοινωνιών από την προεπαναστατική στη μετεπαναστατική κατάσταση ήταν πάρα πολύ αργή και δεν αφορούσε πάντα όλο τον πληθυσμό της γης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μετάβαση από την προβιομηχανική στη μεταβιομηχανική εποχή. Ακόμη και στο λίκνο της βιομηχανικής επανάστασης, τη Μεγάλη Βρετανία, χρειάστηκαν δεκαετίες για την ολοκληρωτική μετάβαση, ενώ σε άλλες περιοχές του πλανήτη ακόμη και σήμερα η μετάβαση δεν έχει ολοκληρωθεί.
Εδώ και τρεις περίπου δεκαετίες η ανθρωπότητα στην καθημερινότητά της ζει μία άλλη μετάβαση και ίσως άλλη μία ειρηνική επανάσταση, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό από όλους. Παρουσιάστηκαν τα πρώτα σημάδια μίας νέας εποχής, της ψηφιακής. Εμφανίστηκε ο προσωπικός υπολογιστής και το διαδίκτυο. Παράλληλα, όπως λένε οι ειδικοί, εμφανίστηκαν συγχρόνως και οι τρεις παράγοντες που οδηγούν σε θεμελιώδεις αλλαγές: νέες πηγές ενέργειας (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), νέοι τρόποι επικοινωνίας (μέσα κοινωνικής δικτύωσης) και νέοι τρόποι ενημέρωσης (διαδίκτυο). Τα αντίστοιχα της μετάβασης από την προβιομηχανική στη μεταβιομηχανική εποχή ήταν το πετρέλαιο, το τηλέφωνο και τα ΜΜΕ.
Αν θεωρήσουμε ότι η τριαντακονταετία που ζήσαμε ήταν απλά μία πρόγευση της νέας εποχής που έρχεται, ας μην αγνοούμε ότι το χαρακτηριστικό της είναι η ταχύτητα! Το internet of things, τα robots, το 5G, τα κρυπτονομίσματα και οι νέες μορφές εργασίας είναι ήδη εδώ και το μόνο που χρειάζεται είναι η εισαγωγή τους στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Η διαφορά όμως με τις προηγούμενες μεταβάσεις στις εκάστοτε νέες εποχές είναι ότι η παρούσα μετάβαση, πρέπει να γίνει ειρηνικά (οι προηγούμενες δεν ήταν πάντα ειρηνικές), αναίμακτα, παγκόσμια και κυρίως με μεγάλη ταχύτητα!
Ο κορωνοϊός λοιπόν, είτε προήλθε από τον παγκολίνο και τη νυχτερίδα στην αγορά της Γιουχάν, είτε δημιουργήθηκε σε κάποιο εργαστήριο της Γιουχάν έδωσε τη λύση! Έλυσε σε πολλούς τα χέρια. Η αντιμετώπισή του από υγειονομικό θέμα, γρήγορα εξελίχθηκε σε πολιτικό και οικονομικό και αποτέλεσε μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ταχύτατη μετάβαση στη νέα εποχή. Σύμπασες οι κυβερνήσεις ακολούθησαν πανομοιότυπα μέτρα, που περιλάμβαναν περιορισμό της ελευθερίας, ταχύτατη επιβολή της τηλεργασίας, της τηλεκπαίδευσης, του τηλεμπορίου, των ηλεκτρονικών συναλλαγών, της απουσίας του λιανεμπορίου και γενικότερα ό,τι θα αποτελεί χαρακτηριστικό της επελαύνουσας νέας εποχής και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, η πληροφορική και η ρομποτική έχουν ήδη εισαχθεί στην υποχρεωτική εκπαίδευση και οι ηλικιωμένοι, που δε θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τις εξελίξεις, «θα βγουν από τη μέση».
Όλα αυτά λοιπόν που γίνονται από της κυβερνήσεις και τις ελίτ δεν είναι τίποτε άλλο παρά αγώνας για να προσαρμοστούν ταχύτατα στη νέα εποχή που έρχεται, η οποία, κατά τη γνώμη μου, δε θα είναι απαραίτητα καλύτερη. Σημειωτέον ότι η Κίνα, στην οποία εμφανίστηκε ο κορωνοϊός, έχει πλέον εισέλθει δυναμικά στη νέα εποχή και αυτό σημαίνει πολλά, για το ποιος θα είναι ο μεγάλος τιμονιέρης σ’ αυτή τη νέα εποχή!
