ΠολιτισμόςΑίθουσα Σύνταξης

«SOS Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα» στο Αρχοντικό Πυρσινέλλα

Με την ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «SOS Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα» (Dr Strangelove, 1964, 94’) συνεχίζουν το Πνευματικό Κέντρο του δήμου Ιωαννιτών και το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Ιωαννίνων τις θερινές κινηματογραφικές προβολές στην αυλή του Αρχοντικού Πυρσινέλλα.

O Κιούμπρικ εμπνεύστηκε την ταινία του από το μυθιστόρημα «Red Alert» του Πίτερ Τζορτζ, το οποίο διασκεύασε ελεύθερα, διατηρώντας ακέραιη και αναδεικνύοντας μάλιστα με τον δικό του μοναδικό τρόπο την προβληματική του βιβλίου για την ευκολία με την οποία μπορεί να επέλθει ένας πυρηνικός όλεθρος.
Ένας αντικομμουνιστής στρατηγός, ο Τζακ Ρίπερ, διοικητής μιας αμερικανικής αεροπορικής βάσης, αποφασίζει ότι ο πόλεμος είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση και δεν μπορεί να μένει στα χέρια των πολιτικών. Έτσι, εκμεταλλευόμενος ένα απόρρητο σχέδιο επίθεσης με πυρηνικά όπλα εναντίον της Ρωσίας, για το οποίο δεν απαιτείται η έγκριση του προέδρου των ΗΠΑ, στέλνει ένα βομβαρδιστικό Β52 της δικαιοδοσίας του, να βομβαρδίσει με πυρηνικούς πυραύλους συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους της Σοβιετικής Ένωσης. Στη συνέχεια σφραγίζει το στρατόπεδο του και κλείνει όλες τις διόδους επικοινωνίας με το αεροσκάφος, ώστε να μην μπορεί κανείς να ανακαλέσει την επίθεση. Οι υπεύθυνοι της αμερικάνικης κυβέρνησης, πληροφορούμενοι το γεγονός, καλούν έκτατο πολεμικό συμβούλιο και προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τη Σοβιετική Ένωση, ώστε να ανατραπεί ο επικείμενος πυρηνικός πόλεμος. Οι υπεύθυνοι των δύο χωρών επικοινωνούν μεταξύ τους και έρχονται σε συμφωνία, αλλά δεν κατορθώνουν να αποτρέψουν την καταστροφή, καθώς αποκαλύπτεται ότι η Σοβιετική Ένωση έχει κατασκευάσει ένα υπολογιστή, ο οποίος είναι προγραμματισμένος να πυροδοτήσει πυρηνική αντεπίθεση, ένα σχέδιο ολοκληρωτικής καταστροφής του πλανήτη, στην περίπτωση που θα δεχθεί επίθεση. Ο πρώην Ναζί και νυν ειδικός σύμβουλος επί θεμάτων πυρηνικού εξοπλισμού των ΗΠΑ, Dr.Strangelove, καλείται να δώσει την ύστατη λύση, είναι όμως μάλλον αργά για τη σωτηρία του πλανήτη και του ανθρώπινου πολιτισμού όπως τον ξέρουμε.
Το έτος 1964, ο Ψυχρός Πόλεμος κι η αντικομμουνιστική υστερία στην Αμερική βρίσκονταν στο αποκορύφωμά τους, οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Δυτικού κόσμου και Σοβιετικού μπλοκ ακροβατούσαν σε τεντωμένο σκοινί, καθώς αμφότερες οι πλευρές προχωρούσαν ανένδοτες στον πυρηνικό εξοπλισμό κι η απειλή ενός Τρίτου και ολοκληρωτικά καταστροφικού Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η ανθρωπότητα δεν είχε ακόμα καλά -καλά συνέλθει από το Δεύτερο, ήταν πλέον ορατή, όταν ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ένας ήδη μεγάλος σκηνοθέτης, αποφάσισε στα 36 του χρόνια και με την έκτη μεγάλου μήκους ταινία του να αποτυπώσει στη μεγάλη οθόνη το παρανοϊκό κλίμα της εποχής με μια πολεμική σάτιρα, επιδεικνύοντας για πρώτη και μοναδική φορά στη φιλμογραφία του ένα προσόν που κανείς μέχρι τότε δεν ήξερε πως διέθετε: μια κατάμαυρη αίσθηση του χιούμορ.
Η στενομυαλιά της στρατιωτικής εξουσίας και η ανικανότητα των πολιτικών να επιβάλουν την τάξη και τον ορθολογισμό στη διεθνή διπλωματική σκηνή μετατρέπονται, έτσι, σε ένα ατέρμονο και σπαρταριστό γαϊτανάκι συνεχών παρεξηγήσεων κι ευτράπελων κι αποτυπώνονται τόσο με εξωφρενικούς διαλόγους και λογοπαίγνια (η ατάκα «Κύριοι, δεν μπορείτε να μαλώνετε εδώ μέσα. Είμαστε στην Αίθουσα Πολέμου» έχει μείνει κλασική). Τα πάντα είναι ενορχηστρωμένα στην εντέλεια και οδηγούν μέσα από τρία παράλληλα πεδία δράσης (το αποκλεισμένο από τον παράφρονα στρατηγό στρατόπεδο, την αχανή Αίθουσα Πολέμου, με τον τεράστιο παγκόσμιο χάρτη στον τοίχο και το βομβαρδιστικό αεροπλάνο) στην αναπόφευκτη κορύφωση, που δεν είναι άλλη από την πυρηνική έκρηξη και την καταστροφή του κόσμου, ξεκαρδιστική μέσα στην τραγικότητά της, ενώ ένας σκηνοθέτης διαβόητος για τις αλλεπάλληλες λήψεις του μέχρι να πετύχει το ιδανικό γι’ αυτόν αποτέλεσμα, όπως ο Κιούμπρικ, δε θα μπορούσε παρά να αποσπάσει τις ερμηνείες, που θα ολοκλήρωναν το όραμά του, με πρώτο και καλύτερο τον Πίτερ Σέλερς σε ένα ρεσιτάλ τριών ερμηνειών διαμετρικά αντίθετων μεταξύ τους, και τους Τζορτζ Σ. Σκοτ και Στέρλινγκ Χέιντεν να ακολουθούν. Παίζουν, επίσης, οι Σλιμ Πίκενς, Κίναν Γουίν και Τζέιμς Ερλ Τζόουνς.
Η ταινία θα προβληθεί την Πέμπτη 26 Αυγούστου, στις 9 το βράδυ, με ελεύθερη είσοδο.

Σχετικά άρθρα

Θερινό σινεμά από την ΚΝΕ με τρεις προβολές

«Σαπουνόπερα» στο θερινό σινεμά του ΠΚΔΙ

«Καλλιτέχνες… στον ύπνο τους» την Δευτέρα

Ηπειρωτικός Αγών