Σε τρεις ημέρες και δύο νύχτες, από την Παρασκευή 16 έως την Κυριακή 18 Ιουλίου, οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο θα στήσουν και θα «κάψουν» ένα μικρό κατρανοκάμινο με την καθοδήγηση του τελευταίου κατρανά από τη Βριάζα (Δίστρατο Κόνιτσας).
Το κατράμι (ή κατράνι), παχύρευστο, ελαιώδες μαύρο υγρό, με έντονη καπνιστή μυρωδιά, παράγεται από την καύση των λεγόμενων «δαδιών», του εσωτερικού των γηραιών ρητινούχων πεύκων και χρησιμοποιείται σε ποικίλες εφαρμογές, μεταξύ των οποίων η προστασία του ξύλου. Η παραδοσιακή τέχνη της παρασκευής του κατρανιού συνίσταται στη συλλογή των «δαδιών» και την ατελή τους καύση σε συνθήκες έλλειψης οξυγόνου. Οι κατρανάδες κατασκεύαζαν τα καμίνια με εξαιρετική επιμέλεια και δεξιοτεχνία∙ η διαδικασία απαιτούσε τη νυχθημερόν προσήλωσή τους για αρκετές ημέρες και την παραμονή και διαβίωσή τους –συχνά ολόκληρης της οικογένειας– στις δασικές περιοχές όπου πραγματοποιούνταν.
Πολλές παράμετροι που σήμερα αναγνωρίζουμε ως τεχνικά σημαντικές για την επιτυχία της διεργασίας, ελέγχονταν εμπειρικά από τους μάστορες, αναδεικνύοντας τη σύνθετη γνώση που διέθεταν και μετέφεραν από γενιά σε γενιά. Τελικά, παρελάμβαναν το ελαιώδες, σκούρο παχύρευστο υγρό με την έντονη οσμή, το τοποθετούσαν σε ασκιά από δέρμα κατσίκας και άρχιζαν το μεγάλο ταξίδι στην ενδοχώρα και στα Βαλκάνια, για την πώληση του προϊόντος.
Το τριήμερο βιωματικό εργαστήριο «Gruapa di katrani»,με αντικείμενο την πειραματική αναπαραγωγή της παραδοσιακής διαδικασίας παρασκευής κατραμιού σε μικρή κλίμακα, θα περιλαμβάνει την επίδειξη και την πρακτική εφαρμογή σχετικά με όλα τα στάδια της διαδικασίας: επιλογή και συλλογή των δαδιών, κατασκευή και καύση τους μέχρι την παραλαβή του τελικού προϊόντος.
Το εργαστήριο πλαισιώνεται από δύο σειρές ανοικτών ομιλιών με σκοπό τη διάχυση της γνώσης, την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και των θεσμικών φορέων, καθώς και την εκκίνηση διαλόγου σχετικά με ζητήματα προστασίας και ανάδειξης της παραδοσιακής τεχνικής παραγωγής του κατραμιού. Ως προσκεκλημένοι θα συμμετέχουν ο καθηγητής της επιστήμης του ξύλου στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Γιώργος Μαντάνης, ο καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλης Νιτσιάκος, ο τέως πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βλάχων Διστράτου Κώστας Παγανιάς και η καθηγήτρια ΕΜΠ με εξειδίκευση στις ξύλινες κατασκευές, διευθύντρια Εργαστηρίου Τεχνικών Υλικών της Αρχιτεκτονικής Ελευθερία Τσακανίκα.
Το εργαστήριο απευθύνεται σε φοιτητές και νέους επαγγελματίες από τους σχετιζόμενους κλάδους (δασοπονία, αρχιτεκτονική, κατασκευαστικός τομέας, επιστήμη υλικών κ.ά.) και έχει μέγιστο αριθμό συμμετεχόντων τα 20 άτομα. Το κόστος συμμετοχής είναι 100 ευρώ (μαζί με το μεσημεριανό φαγητό) και οι δηλώσεις συμμετοχής πρέπει να υποβληθούν έως την Παρασκευή 2 Ιουλίου.
Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@vovousafestival.gr και στο τηλέφωνο 6932495695, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες τόσο για το συγκεκριμένο εργαστήριο όσο και για τα υπόλοιπα του Φεστιβάλ Βωβούσας μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα https://vovousafestival.gr/
