Ανάπτυξη δίχως όρους και προδιαγραφές, δίχως κανόνες και περιορισμούς προβλέπει ο νέος αναπτυξιακός νόμος της κυβέρνησης, που ψηφίστηκε στη Bουλή.
Το μοντέλο ανάπτυξης προβλέπει την απόσυρση του δημόσιου τομέα, την πριμοδότηση των φιλικά προσκείμενων επιχειρηματικών συμφερόντων και τη συστηματική καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων. Σηματοδοτεί την επιστροφή στο παρελθόν, στο μοντέλο που είχε καθοριστική ευθύνη για τη χρεοκοπία της χώρας.
Στην κατεύθυνση αυτή κινούνται και οι ρυθμίσεις της Παιδείας, που περιλαμβάνονται στον νόμο και εξυπηρετούν τα ιδεολογικά προτάγματα της συντηρητικής παράταξης. Μεταξύ αυτών, η ανταγωνιστική «αριστεία», το δόγμα «νόμος και τάξη», η υιοθέτηση των πρακτικών και των κανόνων της αγοράς σε όλες τις πτυχές της δημόσιας ζωής και η ενίσχυση της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Τα παραπάνω έχουν ως στόχο τη μεγιστοποίηση των ιδιωτικών κερδών και την αποδόμηση του κοινωνικού κράτους. Το συγκεκριμένο «πείραμα» πραγματοποιήθηκε σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, όπως στη Λατινική Αμερική, τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία. Σήμερα είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης πολιτικής για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία: ιδιωτικά πανεπιστήμια για λίγους, απαξιωμένα δημόσια νοσοκομεία για τους φτωχούς με περιορισμένες δυνατότητες ιατροφαρμακευτικής κάλυψης, πενιχρές συντάξεις από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες, άνθρωποι καταχρεωμένοι και ναυαγισμένοι.
Η δημόσια Παιδεία αποτελεί ένα από τα σημαντικά πεδία παρέμβασης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, με κυρίαρχη επιδίωξη την ιδιωτικοποίηση, την εμπορευματοποίηση, την άνευ όρων διασύνδεση με την αγορά εργασίας και την εργαλειοποίηση της γνώσης. Η πρώτη ρύθμιση της νέας κυβέρνησης ήταν η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, ενός δημοκρατικά κατοχυρωμένου θεσμού, ο οποίος συκοφαντήθηκε διαχρονικά από τη Ν.Δ. για να απαξιώσει το δημόσιο πανεπιστήμιο. Ακολούθησε η κατάργηση των 67 Διετών Προγραμμάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης των ΑΕΙ για αποφοίτους των ΕΠΑΛ (τρία εξ αυτών στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), ωθώντας χιλιάδες νέους στα ιδιωτικά κολέγια εν μέσω περιόδου εγγραφών.
Στον αναπτυξιακό νόμο περιλαμβάνεται ρύθμιση για τη fast-track εξομοίωση των πτυχίων των κολλεγίων με αυτά των ελληνικών πανεπιστημίων, παραβιάζοντας το Άρθρο 16 του Συντάγματος και χωρίς κανένα διάλογο, χωρίς αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών και των διδασκόντων. Επιπρόσθετα, τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών απελευθερώνονται με προοπτική να αυξηθούν, με τη ρύθμιση να επιτίθεται ευθέως στα ιδρύματα που παρέχουν εξ ολοκλήρου δωρεάν και ποιοτικά μεταπτυχιακά, όπως το ΕΜΠ, το Πάντειο και το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Παράλληλα, η αντίληψη της Ν.Δ. περί αριστείας προωθεί τον ακραίο ανταγωνισμό ακόμη και σε πολύ μικρές ηλικίες και πριμοδοτεί τη βαθμοθηρία. Στο πλαίσιο αυτό άλλαξε και η διαδικασία ανάδειξης σημαιοφόρων στα δημοτικά σχολεία, υποβαθμίζοντας τη σημαία σε έπαθλο. Το δικαίωμα να κρατά κανείς τη σημαία υπερβαίνει το αν είναι καλός μαθητής ή όχι. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί η επιλεκτική επιλογή του δόγματος της αριστείας από τη Ν.Δ., καθώς τους τελευταίους δύο μήνες έχουν υπάρξει συγκεκριμένες νομοθετικές ρυθμίσεις, ώστε να διοριστούν σε καίριες θέσεις «άριστοι» χωρίς τα τυπικά προσόντα, χωρίς καν πτυχίο πανεπιστημίου.
Ταυτόχρονα, η επίθεση στο δημόσιο πανεπιστήμιο περιλαμβάνει τη μεταφορά της Έρευνας στο υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων και την αποκοπή της από το υπουργείο Παιδείας, τη μείωση του αριθμού των εισακτέων, τις διαγραφές φοιτητών, την επαναφορά της «βάσης του 10», την επαναφορά δομών ετεροδιοίκησης και τη σύνδεση της κρατικής χρηματοδότησης με τις «επιδόσεις» του κάθε ιδρύματος.
Στον πρόσφατα ψηφισμένο νόμο καταργήθηκε η ελεύθερη πρόσβαση σε Τμήματα των ΑΕΙ πριν καν δοκιμαστεί η ρύθμιση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που αποσκοπούσε στη μείωση του άγχους των μαθητών, τη μείωση του κόστους των οικογενειών σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα, καθώς και την ενδυνάμωση των περιφερειακών ιδρυμάτων.
Αυτά είναι τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης: ιδεολογικά προκατειλημμένα και πολιτικά φορτισμένα με στόχο να υπονομεύσουν το δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες, καθώς και τα κατακτημένα της εκπαιδευτικής κοινότητας. Επίσης, στο κατατεθειμένο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020 προβλέπεται η μείωση των δαπανών για την Παιδεία, όταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να αυξήσει τη χρηματοδότηση εν μέσω μνημονιακού προγράμματος.
Πέραν του σαφούς ιδεολογικού στίγματος, η κυβέρνηση χαρακτηρίζεται και από διαχειριστικές ανεπάρκειες. Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας παρέλαβε ένα καλά ενορχηστρωμένο μηχανισμό και 36.000 διαθέσιμες πιστώσεις για προσλήψεις αναπληρωτών. Σήμερα, δύο μήνες μετά το πρώτο κουδούνι, καταγράφονται 2.000 κενά σε μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία, στα επαγγελματικά λύκεια, στις δομές εκπαίδευσης προσφύγων και τμήματα ένταξης για τους μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.
Ακόμα, ασαφές είναι το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της διαδικασίας των 4.500 μόνιμων προσλήψεων στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση. Ο κίνδυνος να χαθεί η σχετική πίστωση των 22 εκατ. ευρώ που εξασφάλισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ολοένα και πιο ορατός, αν οι προσλήψεις δεν πραγματοποιηθούν εντός του 2019. Φυσικά, κανένας λόγος δε γίνεται για τις δρομολογημένες 10.500 μόνιμες προσλήψεις δασκάλων και καθηγητών και ούτε 1 ευρώ δεν προβλέπεται στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους.
Καταληκτικά, το μέλλον επιφυλάσσει ξηρασία για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία και ιδιαίτερα για τη νέα γενιά που κινητοποιείται, βρίσκεται στους δρόμους και διαδηλώνει ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ, πρέπει να καταβάλουμε όλες μας τις δυνάμεις, ώστε να δημιουργήσουμε αναχώματα στις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις, για ένα μέλλον όπου όλα θα είναι εμπόρευμα και όλα θα αγοράζονται και θα πουλιούνται.
