Είναι καλοκαίρι. Οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται ήδη σε σταθμούς, λιμάνια, αεροδρόμια απ’ όπου θα ξεκινήσουν το ταξίδι των διακοπών τους, ενώ άλλοι έχουν ήδη φτάσει στα ξενοδοχεία που θα διαμείνουν. Αυτά τα ξενοδοχεία αποτελούν τον κατεξοχήν τόπο της νεωτερικότητας/μετανεωτερικότητας, και σε αυτά πλέον συναντά κανείς νέους τύπους ανθρώπων, όπως θα συμφωνούσε και ο Zigmud Bouman.
Ας ξεκινήσουμε από τους προσκυνητές, τον βασικό τύπο ανθρώπου που συναντάμε στη νεωτερική εποχή. Ο προσκυνητής είναι ο άνθρωπος εκείνος που πιστεύει στην πρόοδο των πραγμάτων, πως μπροστά του έχει στέρεα εδάφη να διασχίσει και καθορισμένους στόχους να κατακτήσει. Άνθρωποι σαν κι αυτόν πιστεύουν ότι η αλήθεια βρίσκεται πάντοτε αλλού, μακριά από όποιο σημείο βρίσκεται ο προσκυνητής αυτή τη στιγμή. Το μεγαλείο αυτού του αλλού είναι ευθέως ανάλογο με την απομείωση, απαξίωση και υποτίμηση του εδώ και τώρα του προσκυνητή. Ο προσκυνητής ουσιαστικά, στο όνομα αυτού του αληθινού, μοναδικού αλλού, απαλείφει οποιονδήποτε άλλο τόπο. Κανείς άλλος τόπος πλην του αλλού έχει αξία. Και μόνο οι δρόμοι έχουν νόημα για τον προσκυνητή, που τον οδηγούνε στον στόχο του. Και τα ξενοδοχεία χρησιμεύουν μόνο για να ξαποστάσουμε και να χαλαρώσουμε στιγμιαία καθοδόν προς το αλλού. Αλλά χρειάζεται προσοχή γιατί ακόμα και οι δρόμοι και τα ξενοδοχεία μπορεί να αποδειχτούν εμπόδιο και παγίδα, αφού μπορεί και αυτά να παραπλανήσουν τον προσκυνητή. Ο σύγχρονος δυτικός προτεστάντης αποτελεί το κυρίαρχο παράδειγμα προσκυνητή των ημερών μας!
Ένας άλλος τύπος είναι ο πλάνητας. Ένας τύπος ανθρώπου που υπήρχε από παλαιότερα και τον φωνάζαμε αλήτη: πάντα αδιαφέντευτος, εκτός ελέγχου, εκτός πλαισίου, κατάσταση που η κοινωνία δεν μπορούσε να αντέξει κι έτσι πολέμησε. Παλαιότεροι ελισσαβέτιοι νομοθέτες τον είχαν αποκλείσει από τον δημόσιο χώρο και τον είχαν στοιβάξει στα άσυλα. Αυτό που τον έκανε τόσο απειλητικό για τους άλλους ήταν η ελευθερία του να κινείται και να δραπετεύει από το όποιο δίκτυο τοπικού ελέγχου. Κι ακόμη χειρότερα, ο απρόβλεπτος χαρακτήρας των κινήσεων του πλάνητα. Ο πλάνητας, μην έχοντας σταθερό προορισμό, δεν γνωρίζει πού θα πάει. Όπου κι αν πάει όμως, ο πλάνητας θα παραμείνει πάντα ένας ξένος, ποτέ δεν θα γίνει ένας εγκαταστημένος. Παράδειγμα πλάνητα συνιστούν οι άνεργοι, οι μεσήλικες απολυμένοι, οι ανειδίκευτοι και αμόρφωτοι νέοι, οι μετανάστες, όλοι οι απέξω της κοινωνίας τούτης. Που η μετανεωτερικότητα, καταστρέφοντας συνεχώς τόπους εγκαταστημένων, τους κάνει να ξυπνούν και να ανακαλύπτουν ότι οι τόποι στους οποίους ανήκαν, δεν υπάρχουν πλέον (καλές περιοχές γίνονται γκέτο, εργοστάσια εξαφανίζονται μαζί με τις θέσεις εργασίας, οι δεξιότητες δεν βρίσκουν πλέον αγοραστές, η επαγγελματική εμπειρία γίνεται εμπόδιο, τα ασφαλή δίκτυα των σχέσεων καταρρέουν, νέες απειλητικές επιδημίες απειλούν τη ζωή γιατί το κέρδος απείλησε αρχικά τη ζωή, η απειλή της κλιματικής αλλαγής). Τώρα πλέον, όλο και περισσότερος κόσμος γίνεται πλάνητας, όχι εξαιτίας της δυσκολίας του να εγκατασταθεί σε ένα τόπο αλλά εξαιτίας της σπάνης των κατοικήσιμων τόπων. Στα ξενοδοχεία του σήμερα, συναντά κανείς πλέον όλο και περισσότερους πλάνητες!
Ένας άλλος τύπος που βρίσκουμε συχνά σήμερα στα ξενοδοχεία είναι ο περιπατητής. Αυτός είναι ένας τύπος ανθρώπου, που περνά τον καιρό του περπατώντας μόνος του μέσα στο πλήθος, παραμένοντας ξένος απ’ αυτό, όντας μέσα στο πλήθος αλλά όχι από το πλήθος. Αντιμετωπίζει την πραγματικότητα ως μια σειρά από επεισόδια δίχως παρελθόν και χωρίς καμία επίπτωση, τις συναντήσεις του ως συναπαντήματα δίχως αντίκτυπο. Ο περιπατητής και η ζωή -ως-περίπατος ενώ ήταν από παλαιότερα γνωστοί τύποι ανθρώπινης συμπεριφοράς, αποτελώντας τη χλεύη της ζωής-ως-προσκύνημα, έφτασαν πλέον να συστήνονται και να συνιστώνται ως ιδανική, ήσυχη ζωή. Αγαπημένοι τόποι και συνήθειες τους τα εμπορικά κέντρα (shopping malls) και η παρακολούθηση τηλεόρασης. Άδειες και αφυδατωμένες προσωπικότητες και μονήρεις αυτιστικοί τύποι, που η επιδημιολογική επικράτηση τους ολοένα και αυξάνεται τελευταία, συνιστούν ανάλογα παραδείγματα του τύπου αυτού.
Στα ξενοδοχεία συναντάμε και τον τουρίστα. Έναν άνθρωπο που βρίσκεται κι αυτός σε διαρκή κίνηση για να συλλέξει νέες εμπειρίες. Κοσμοπολίτης, openmind, ευρωπαιάκιας και υψηλόμισθος, Ο τουρίστας είναι ουσιαστικά ο συνειδητός και συστηματικός κυνηγός της εμπειρίας, του διαφορετικού, καθώς το οικείο δεν τον σαγηνεύει. Ο τουρίστας επιθυμεί να βυθιστεί σ’ ένα ξένο στοιχείο, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα κολλήσει στο δέρμα τους και ότι θα μπορεί να το αποτινάξει και να ξεκολλήσει από πάνω τους όποτε εκείνος το θελήσει. Επιλέγει τους τόπους στους οποίους θα βυθιστεί ανάλογα με το πόσο ξένοι αλλά και πόσο αβλαβείς είναι. Ο τουρίστας βέβαια, αν και φιλοξενείται στα ξενοδοχεία, διαθέτει κατοικία. Γιατί, για να μπορεί να δραπετεύει από αυτή, χρειάζεται να διαθέτει κάποια κατοικία. Είναι η γαλήνη της κατοικίας που στέλνει τον τουρίστα να αναζητήσει περιπέτειες. Ωστόσο, κάθε επιστροφή από μια τουριστική εξόρμηση ανεβάζει τον πήχη για τις συγκινήσεις. Την επόμενη φορά πρέπει να ξεκινήσει για ακόμα πιο απόμακρους από το σπίτι του προορισμούς. Έτσι ο τουρίστας κινδυνεύει να μην μπορέσει να βρει τον δρόμο να γυρίσει πίσω. Αυτό συνέβηκε ήδη με το σεξ, όπου όντως έχασε τα πατήματα του και τις βεβαιότητές του. Εξηγούμαι: οι τουρίστες, επιθυμώντας έξαψη και σαγήνη, έπαψαν να συνδέουν το σεξ µε την οικογένεια όπως και µε τον ρομαντισμό. Το σεξ, αποδεσμευμένο από τις οικογενειακές και ρομαντικές δεσμεύσεις του, έγινε µια «εμπειρία». Τίποτε δεν έπεται πλέον μετά τη σεξουαλική συνάντηση, υπάρχει μόνο το σεξ και οι αισθήσεις που το συνοδεύουν. Η απομόνωση και αποδέσμευση του σεξ από τις άλλες σφαίρες της ζωής και η ξαφνική αφθονία των προσφερόμενων «ερωτικών εμπειριών» παράγει πλέον μόνο εμπειρία σεξ, στερώντας ουσιαστικά το σεξ-όπως-το- ξέραμε από την κατοικία του τουρίστα!
Οι χώροι των ξενοδοχείων είναι διαποτισμένοι από τις περαστικές ζωές τόσων ανθρώπων. Σε παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι αυτοί ήταν δικαστικοί, υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί, αντιπρόσωποι, πανηγυρτζήδες, καμπαρετζούδες, κ.ά. Άλλοτε εκεί ως εργαζόμενοι, άλλοτε ως εραστές ή ως επιχειρηματίες, ως κλέφτες ή δολοφόνοι, πόρνες και ζιγκολό, με τις ζωές τους να διασταυρώνονται για λίγο, παίρνοντας η μια λίγο από το άρωμα της άλλης. Ένα μυστήριο κάλυπτε και θα συνεχίσει να καλύπτει πάντα όλους εκείνους τους αγνώστους στα ξενοδοχεία, που πέρασαν από δίπλα μας ή άφησαν τα ίχνη τους, μια τρίχα, ένα σβησμένο τσιγάρο, μια δαχτυλιά στον καθρέπτη, ένα σημείωμα… χωρίς ποτέ να μάθουμε πολλά γι’ αυτούς. Οι εποχές όμως άλλαξαν και καινούργιοι άνθρωποι, νεότεροι ανθρώπινοι τύποι και καινοφανείς συμπεριφορές συναντώνται πλέον στους ίδιους αυτούς χώρους. Άνθρωποι που σήμερα δεν ορίζονται πλέον με βάση τη θέση τους στην παραγωγή αλλά κυρίως ανάλογα με τη θέση τους στην κατανάλωση: πρόσφατα οι εφημερίδες δημοσίευσαν την είδηση ότι στη Μύκονο, νεαροί γόνοι πλουσίων οικογενειών πιάστηκαν στα χέρια φωνάζοντας ο ένας στον άλλον «ξέρεις πόσο καταναλώνω εγώ, ρε!».
