Στη φίλη Καίτη Ευμορφοπούλου, την καθηγήτρια αρχιτεκτονικής, χρωστάω αυτό το «εξτραδάκι» στη Θεσσαλονίκη, όπως συνηθίζουν να αποκαλούν το τριήμερο απόδρασης τα νέα παιδιά σήμερα. Και δεν θα ανέφερα αυτή την οικογένεια των ποντιακής καταγωγής Ελλήνων, αν δεν μου προκαλούσε μεγάλη εντύπωση ο σεβασμός απέναντι στον θεσμό της οικογένειας, τον οποίο τρέφουν τα μέλη της. Πρώτη φορά συνάντησα καθισμένους γύρω από το τραπέζι όλους τους: από τους μεγάλους, τα παιδιά, ως τα εγγόνια τους. Στρωμένες οι ροτόντες με τα καταπληκτικά εκείνα εργόχειρα τα ποντιακά, τα ασπροκέντια και τους ατραντέδες, αλλά και με τα νόστιμα φαγητά τους. Κυρίως όμως αυτοί οι άνθρωποι ξεχωρίζουν για τη μεγάλη τιμή και αξία που δίνουν στη φιλοξενία. Η συνάθροιση αυτή γίνεται καθημερινά. Μόλις βγουν οι ακτίνες του ήλιου, όλοι συγκεντρώνονται γύρω από το τραπέζι. Ύστερα από αυτή τη συγκινητική, πρωτόγνωρη οικογενειακή συνάντηση, ξεκινούν όλοι για τις δουλειές τους. Κατά τη διάρκεια της πρωινής, αλλά και της μεσημεριανής, μάζωξης, είδα και διδάχτηκα πολλά, που δεν είναι της στιγμής να αφηγηθώ. Αλλά κάθε φορά που θα μας δίνεται η ευκαιρία να αναφερθούμε στις Κυδωνίες, θα ξεπηδά μπροστά μας και μια ιστορία.
Νεολαία Λαμπράκη
Στη φίλη μου δεν οφείλω μόνο αυτή την εικόνα του καθημερινού τραπεζιού, που έχει τις ρίζες του -όπως αντιλαμβανόμαστε- κάπου στα βάθη της ιστορίας του Πόντου, αλλά οφείλω και μια άλλη εξίσου σημαντική στιγμή αυτού του τριήμερου. Στη Θεσσαλονίκη συναντήθηκαν παλιοί συμφοιτητές της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. της το Σάββατο το βράδυ, στην οποία ήμουν καλεσμένη. Αυτό το βράδυ γνώρισα κάποιους από τους πρώτους ακτιβιστές, τους αριστερούς φοιτητές του ελληνικού κινήματος ειρήνης της δύσκολης δεκαετίας του 1960, που ίδρυσαν τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη το 1963. Με δάκρυα στα μάτια ο Αλέξης Περτσινίδης και η γυναίκα του η Άρτεμις θυμήθηκαν πώς ο πρώτος πήγε με την ανθοδέσμη στο νοσοκομείο, ως εκπρόσωπος των συναδέλφων του, όταν ο Γρηγόρης Λάμπράκης χαροπάλευε και οι άλλοι συμφοιτητές του ήταν στρωμένοι στο γρασίδι περιμένοντάς τον απ’ έξω. Η γυναίκα του θυμήθηκε το χάδι στο μάγουλο από τον Λαμπράκη, όταν την είδε φοβισμένη στην πορεία των οδοιπόρων της ειρήνης και τα λόγια του «εγώ είμαι εδώ», λίγο πριν πέσει από τα δολοφονικά πυρά του παρακράτους. Ένα μέρος από αυτές τις αδημοσίευτες πληροφορίες, θα τις δημοσιεύσουμε στη μαύρη επέτειο της δολοφονίας του τον Μάιο στις 22.
Οι Άγιοι Ανάργυροι και οι οδηγοί
Δυο νέοι οδηγοί και στο πήγαινε και στο έλα από τη Θεσσαλονίκη ήταν στο τιμόνι των λεωφορείων του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων και εντυπωσίασαν όλους τους επιβάτες με την ευγένειά τους, την ηρεμία και την προσοχή τους στην οδήγηση. Ο πρώτος, και ο πιο νέος στην ηλικία, όταν πηγαίναμε την Παρασκευή, προσέξαμε ότι έκανε τον σταυρό του όταν ξεκινήσαμε, αλλά και όταν φτάσαμε. Μάλιστα στο διπλανό παράθυρο είχε αναρτημένες τις εικόνες οκτώ αγίων. Δεν έλειπαν και οι Άγιοι Ανάργυροι, προστάτες της υγείας. Στον ερχομό μας ο οδηγός μας, ένας υπέροχος επίσης νέος, είχε το ραδιόφωνο σε χαμηλή ένταση με ωραία λαϊκά άσματα και σιγοτραγουδούσε «βρέχει φωτιά στη στράτα μου». Με ευγενικό τρόπο όμως ζήτησε από τη συνεπιβάτιδά μου να κλείσει εντελώς την ένταση του κινητού της, καθώς ακούγονταν οι ήχοι του παιχνιδιού που έπαιζε. «Ας μάθουμε να έχουμε σωστή συμπεριφορά επιτέλους», ακούστηκε η φωνή κάποιου από το πιο πίσω κάθισμα.
Ένα έργο για την αγάπη
Στην οδό Αλεξάνδρου Φλέμιγκ στη Θεσσαλονίκη μας περίμενε μια ωραία έκπληξη. Σε ένα μικρό θεατράκι, που μοιάζει με εκείνες τις ατμοσφαιρικές αίθουσες του «Άττις» του Θόδωρου Τερζόπουλου στην Αθήνα, συναντήσαμε και πάλι τον Γιάννη Παρασκευόπουλο. Τ (όπως ταύ) είναι το όνομά του. Είναι ο σκηνοθέτης, που μας έδωσε έναν τελείως διαφορετικό «Γλάρο» του ρώσου συγγραφέα Άντον Τσέχοφ εδώ στα Γιάννενα πριν λίγο καιρό. Τον ανακαλύψαμε λοιπόν να σκηνοθετεί στο δικό του θέατρο, το έργο «Ψευδαισθήσεις» του πιο σημαντικού καλλιτέχνη του σύγχρονου ρωσικού θεάτρου Ιβάν Βιριπάγεφ. Εδώ, σ’ αυτή την πολυπρισματική φιλοσοφική κωμωδία για την αγάπη και το νόημα της ζωής, ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, εκτός από τη σκηνοθεσία, ερμηνεύει και έναν από τους ρόλους. Μαζί του η Μαγδαληνή Μπεκρή, η Μαρία Χριστοφίδου και ο Πάνος Δεληνικόπουλος, όλοι τους εξαιρετικοί. Τον ευχαριστούμε ιδιαίτερα όχι μόνο γιατί μας χάρισε μια επίσης θαυμάσια θεατρική βραδιά, αλλά και γιατί, ενώ οι παραστάσεις του είναι κλεισμένες εδώ και μέρες, μας εξασφάλισε μια θέση για την Κυριακή το βράδυ. Αν σας φέρει ο δρόμος προς τη Θεσσαλονίκη, μην τη χάσετε.
Κι ο άγιος θέλει φοβέρα
Μόλις επέστρεψα χθες το μεσημέρι στα Γιάννενα, με υποδέχθηκαν οι υπερχειλισμένοι κάδοι σκουπιδιών καθ’ όλη τη διαδρομή από το αεροδρόμιο ως την πόλη. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κατά το σύνηθες φαινόμενο, πολλά από τα σκουπίδια ήταν ριγμένα καταγής, ενώ υπήρχαν δίπλα και άδειοι κάδοι απορριμμάτων. Στην Καλαμαριά πρόσεξα ότι δεν υπήρχε ούτε ένας κάδος που να είχα ανοιχτό τα καπάκι του. Κάποιοι μάλιστα έφερναν επιγραφές σαν αυτή: «Τα σκουπίδια να τα ρίχνετε εντός και να μην αφήνετε ποτέ το καπάκια ανοιχτά, αλλιώς θα έχετε πρόστιμο». Αφού φαίνεται πως κι εκεί δεν σέβονται το περιβάλλον οι άνθρωποι, πρέπει να τους το υπενθυμίζει -προφανώς-ο δήμος. Όμως συμμορφώθηκαν οι δημότες, τουλάχιστον από αυτά που διαπιστώσαμε. Μήπως κι εδώ πρέπει να φοβερίσει ο δήμος ότι θα πέσουν πρόστιμα για να μάθουμε να κάνουμε το αυτονόητο;
Μια εικόνα ατιμώρητη
Κι ενώ γράφουμε για τα πρόστιμα σε άλλες πόλεις και τα λοιπά, η αναγνώστρια Μαίρη Λαζαρίδου μας στέλνει ανάλογες εικόνες από την οδό Κάνιγγος με τους μπλε κάδους να είναι ξεσκούφωτοι, να υπερχειλίζουν. Και δεν φτάνει αυτό, αλλά δίπλα σε όλο το πεζοδρόμιο να βρίσκονται όλων των ειδών τα σκουπίδια, ακόμη και ντουλάπια και ρούχα πεταμένα. Είναι η βρωμιά σε όλο το μεγαλείο της.
