Απόψεις

Μετεω-μπούρδες

Όταν, πριν από έναν αιώνα, ο αυστραλός μετεωρολόγος Clement Wragge του Αστεροσκοπείου του Κουίνσλαντ καθιέρωνε την ονοματοδοσία των τυφώνων, δεν το έκανε ούτε για να δώσει τ’ όνομα του γιου του, ούτε για να φέρει στο προσκήνιο της καθημερινότητας το όνομα της θείας του της Μισέλ. Είχε συγκεκριμένη στόχευση, η οποία αποδείχθηκε αποτελεσματική γι’ αυτό θεσπίστηκε και ισχύει παγκοσμίως, ιδιαίτερα στα σημεία της γης όπου εμφανίζονται τα συγκεκριμένα φαινόμενα.

Οι τυφώνες είναι τα πιο καταστρεπτικά καιρικά φαινόμενα. Συνήθως το όνομα τυφώνας χρησιμοποιείται όταν συμβαίνουν στον Ειρηνικό ωκεανό, αντίστοιχα λέγονται τροπικοί κυκλώνες στον Ινδικό ωκεανό, ενώ στον Ατλαντικό, και ιδιαίτερα στην Καραϊβική, χρησιμοποιείται η κρεολική λέξη Ουραγκάν. Οι καταστροφές που επιφέρουν είναι πρωτοφανείς. Τον Νοέμβριο του 1970 στο δέλτα του ποταμού Γάγγη στο Μπακλαντές οι νεκροί ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο, ενώ στην ίδια περιοχή, τον Απρίλιο του 1991 τους 138.000 χιλιάδες. Τα ίδια τα φαινόμενα τρομάζουν με το μέγεθός τους. Το 1988, η ταχύτητα των ανέμων στην περιφέρεια του τυφώνα Gilbert, που χτύπησε τις Αντίλλες, ξεπέρασε τα 320 χλμ\ώρα. Το 1928 στο νησί του Πορτορίκο υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια ενός τυφώνα έπεσαν 2,6 δισεκατομμύρια τόνων νερού.

Αυτό ακριβώς το μέγεθος των καταστροφών ώθησε τον αυστραλό μετεωρολόγο στο να δώσει σαφή ταυτότητα σε κάθε τέτοιο φαινόμενο. Ταυτότητα ιστορική κατ’ αρχάς. Αρκετά χρόνια μετά, όλοι (και όχι μόνο οι Αμερικανοί) θυμόμαστε τον τυφώνα Κατρίνα που σάρωσε συθέμελα τη Νέα Ορλεάνη με χιλιάδες πολίτες νεκρούς. Είναι βέβαιο ότι χωρίς αυτή την ταυτότητα ελάχιστοι θα θυμόμασταν τον τυφώνα με βάση την ημερομηνία και τη χρονολογία του, ιδιαίτερα σε περιοχές που μπορεί σε μικρό χρονικό διάστημα να δέχονται διαδοχικά δύο ή περισσότερα τέτοια φαινόμενα.

Πέρα από αυτή την ιστορική αναφορά, έχει αποδειχθεί ότι η ονοματοδοσία επηρεάζει σαφώς και τους ίδιους τους πολίτες πριν συμβεί το γεγονός, ώστε να πάρουν στα σοβαρά τις προειδοποιήσεις και να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα.

Αυτά ήταν τα κίνητρα του αυστραλού ερευνητή. Μάλιστα, αντί να δώσει στην αρχή ονόματα συγγενών του, έδινε ονόματα ανθρώπων που ήταν αντιπαθή, ακριβώς επειδή τα φαινόμενα ήταν ταυτισμένα με το κακό. Οι κακές γλώσσες δε, λένε, ότι στην περίοδο 1940-45 είχε μπει στη λίστα ονοματοδοσίας και το όνομα Αδόλφος.

Πριν από χρόνια, την εποχή που ο τυφώνας Μιτς σάρωσε τις χώρες της κεντρικής Αμερικής με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, σ’ ένα άρθρο μας με τίτλο «Μιτς και Μπάμπης», διατυπώσαμε με σατυρική διάθεση την ευχή να μη σκεφθούν κάποιοι να δημιουργήσουν ένα κακέκτυπο ονοματοδοσίας και στη χώρα μας, που δεν δέχεται ποτέ τυφώνες. Να μην φτάσουμε, δηλαδή, να δίνουμε ονόματα σε κάθε μπόρα ή σε κάθε κοινό χιονιά με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε να δούμε πηχιαίους τίτλους του τύπου: «Δέκα νεκρούς άφησε πίσω του ο Μπάμπης». Διαψευστήκαμε πανηγυρικά.

Εδώ και έναν περίπου χρόνο, οι μετεωρολόγοι του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών προέβησαν στο φαιδρό βήμα. Αρχίσαμε να ακούμε ονόματα όχι μόνο σε φαινόμενα που μπορούν ενδεχομένως να δημιουργήσουν προβλήματα, αλλά και σε κάποια που όπως αποδεικνύεται στη συνέχεια κινούνται στο επίπεδο της βροχούλας. Μόλις προχθές είδαμε στην τηλεόραση μετεωρολόγο να διεκδικεί την πατρότητα της σπουδαίας έμπνευσης, μάλιστα δε να δηλώνει ότι το όνομα Ορέστης που έδωσε σε κάποιο φαινόμενο ήταν το όνομα του γιου του.

Αλήθεια ποιος από μας θυμάται πότε, τι και πώς ήταν ο «Ορέστης». Άλλωστε ο ίδιος ο μετεωρολόγος παραδέχθηκε ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο δεν ήταν της έκτασης που προέβλεψαν.  Ότι ήταν κλούβιο δηλαδή. Φανταζόμαστε ότι ούτε ο ίδιος ο γιος του θα ήταν ικανοποιημένος.

Ας σταματήσει λοιπόν αυτή η μασκαράτα. Δεν έχουμε ανάγκη από ονόματα, αλλά από σωστές προβλέψεις. Και για την περιοχή δυτικά της Πίνδου, οι προβλέψεις συχνά, πολύ συχνά, δεν είναι οι καλύτερες.