ΠολιτισμόςΑίθουσα Σύνταξης

«Οι καταραμένοι» του Βισκόντι στο Εργαστήρι «Φιλοσοφία & Κινηματογράφος»

Με την ταινία του Λουτσίνο Βισκόντι «Οι καταραμένοι» (1969, Διάρκεια: 156΄) ξεκινούν την Κυριακή 26 Νοεμβρίου οι προβολές στο πλαίσιο του 3ου κύκλου του Εργαστηρίου «Φιλοσοφία & Κινηματογράφος», με θέμα «Ιστορία, Τραύμα, Αφήγηση», οι οποίες διοργανώνονται από το Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών, με επιστημονική υπεύθυνη τη Λία Μελά.

Η ταινία επικεντρώνεται στους Έσσενμπεχ, μια πλούσια οικογένεια βιομηχάνων, που έχει αρχίσει να συνεργάζεται με το Ναζιστικό Κόμμα, και της οποίας ο αμοραλιστής και ασταθής κληρονόμος, ο Μάρτιν, είναι μπλεγμένος στις μηχανορραφίες της οικογένειάς του. Τη νύχτα της πυρκαγιάς του Ράιχσταγκ, στις αρχές του 1933, ο συντηρητικός πατριάρχης της οικογένειας, βαρόνος Γιοακίμ φον Έσενμπεκ, ο οποίος εκπροσωπεί την παλιά αριστοκρατική Γερμανία και απεχθάνεται τον Αδόλφο Χίτλερ, γιορτάζει τα γενέθλιά του. Κατά τη διάρκεια της οικογενειακής συγκέντρωσης, ο ηλικιωμένος βαρόνος ορίζει αντιπρόεδρο της χαλυβουργίας τον αξιωματικό των SA Κονσταντίν για να εξευμενίσει το ναζιστικό κόμμα. Η απόφαση αναγκάζει το φιλελεύθερο Χέρμπερτ να παραιτηθεί. Την ίδια νύχτα, ο Γιοακίμ δολοφονείται και το έγκλημα αποδίδεται στον Χέρμπερτ. Στην πραγματικότητα, οι φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας, που έγινε ύστερα από προτροπή του αξιωματικού των SS Έσενμπεχ, είναι η Σοφία φον Έσενμπεχ και ο εραστής της Φρίντριχ Μπρούνμαν. Την πλειοψηφία των μετοχών αποκτά ο Μάρτιν, ανιψιός του Γιοακίμ και γιος της Σοφίας, ο οποίος, όντας υποχείριο της μητέρας του, ορίζει πρόεδρο της εταιρείας τον εραστή της. Για να κατακτήσει το επίζηλο αξίωμα, ο Κονσταντίν εκβιάζει τον Μάρτιν με όπλο την αυτοκτονία μιας Εβραιοπούλας, την οποία είχε αποπλανήσει. Όμως, κατά τη διάρκεια της νύχτας των μεγάλων μαχαιριών, ο Κονσταντίν σκοτώνεται από τον Φρίντριχ. Τώρα, όλη η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της Σοφίας και του εραστή της, οι οποίοι, για ν’ αναγκάσουν τον Χέρμερτ να γυρίσει πίσω και να παραδοθεί, εξοντώνουν τη σύζυγό του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου και κλείνουν σε άσυλο τις μικρές του κόρες. Ο Χέρμπερτ επιστρέφει στην Γερμανία και παραδίδεται στην Γκεστάπο με αντάλλαγμα την απελευθέρωση των θυγατέρων του. Ανήσυχος από την άνοδο των δύο εραστών, ο Άσενμπαχ, υποστηρίζει τον Μάρτιν. Υπό το βάρος ψυχοσεξουαλικών διαταραχών και γεμάτος οργή, ο Μάρτιν βιάζει τη μητέρα του και, αφού συναινέσει στο γάμο της Σοφίας με τον Φρίντριχ, τους αναγκάζει ν’ αυτοκτονήσουν.
Η ταινία έχει θεωρηθεί ως η πρώτη από τις ταινίες του Βισκόντι, που περιγράφεται ως «Η γερμανική τριλογία», ακολουθούμενη από το «Θάνατο στη Βενετία» (1971) και το «Λυκόφως των θεών» (1973).
Ο Βισκόντι κέρδισε το Νάστρο ντ’ Αρτζέντο Καλύτερης Σκηνοθεσίας και προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου με συν-σεναριογράφους τους Μπανταλούκο και Μεντιόλι. Ο Μπέργκερ έλαβε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα για τον πιο υποσχόμενο πρωτοεμφανιζόμενο ηθοποιό.
Πρωταγωνιστούν οι Χέλμουτ Μπέργκερ, Ντερκ Μπόγκαρντ, Ίνγκριντ Τούλιν, Χέλμουτ Γκρίεμ, Σάρλοτ Ράμπλινγκ, Φλορίντα Μπόλκαν και Άλμπρεχτ Σένχελς. Μουσική Μωρίς Ζαρ.

Η προβολή ξεκινά στις 8.30 το βράδυ, στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δημ. Χατζής». Θα προηγηθούν στις 7 το απόγευμα ομιλίες του αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κωνσταντίνου Ράντη και του διδάκτορα της φιλοσοφίας του κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νίκου Σαραφιανού.

Σχετικά άρθρα

Φιλοσοφία και Κινηματογράφος με «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη»

«Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή» με συζήτηση και μουσική

«Φιλοσοφία και Κινηματογράφος» με ομιλίες και «Ex machina»