Πέρα από τις σωστικές και άλλες παρεμβάσεις στο Τζαμί του Ασλάν Πασά και τον Μεντρεσέ (οθωμανικό ιεροδιδασκαλείο), αλλά και την αναστήλωση των ερειπωμένων μνημείων της Οθωμανικής Βιβλιοθήκης και των Οθωμανικών Λουτρών, ιδιαίτερης σημασίας είναι το έργο της ενοποίησης των μνημείων, αλλά και της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, το οποίο αποτελεί ένα ξεχωριστό κομμάτι του μεγάλου έργου που έχει γίνει γνωστό ως Πάρκο Πολιτισμού. Άλλωστε, η υπό διαμόρφωση περιοχή συμπεριλαμβάνει το Σουφαρί Σαράι, στο οποίο στεγάζονται τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, και γειτνιάζει με την Εβραϊκή Συναγωγή και την οικία του Καλού Πασά.
Το έργο «Διαμόρφωση πλατείας Γλυκήδων, οδών ιστορικού Προκοπίου, Γλυκήδων και Σουγδουρή» αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη παρέμβαση που παίρνει τον δρόμο της υλοποίησης, με την έγκριση των όρων δημοπράτησης από την Οικονομική Επιτροπή του δήμου Ιωαννιτών, καθώς έχει προηγηθεί η ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ήπειρος» του έργου αποκατάστασης και ανάδειξης των Οθωμανικών Λουτρών, ο φάκελος του οποίου είχε κατατεθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης που εγκρίθηκε και υπογράφηκε από τον δήμο Ιωαννιτών, την περιφέρεια Ηπείρου και το υπουργείο Πολιτισμού. Και αυτό το έργο είναι ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ήπειρος» και ο συνολικός του προϋπολογισμός ανέρχεται στα 1,8 εκατομμύρια ευρώ.
Η Πλατεία Γλυκήδων
Η μελέτη του έργου «Διαμόρφωση πλατείας Γλυκήδων, οδών Ιστορικού Προκοπίου, Γλυκήδων και Σουγδούρη στο Κάστρο Ιωαννίνων» έρχεται σε συνέχεια προμελέτης από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.
Η σημαντικότερη ίσως παρέμβαση αφορά την επονομαζόμενη πλατεία Γλυκήδων, τον χώρο δηλαδή μεταξύ των μνημείων του Χαμάμ, του Σουφαρί Σεράι και της Οθωμανικής Βιβλιοθήκης. Μαζί με την ακρόπολη του Ασλάν αποτελούν σημαντικότατο για την πόλη αρχαιολογικό χώρο, στον οποίο έχουν αποκαλυφθεί σημαντικά ευρήματα των πρώιμων χρόνων της πόλης. Για χρόνια οι ανασκαφικές τομές παρέμεναν ανοικτές έως ότου το 2018 αυτές καταχώθηκαν σε εφαρμογή απόφασης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.
Η μελέτη προβλέπει ότι τα τμήματα των τοίχων βυζαντινής και οθωμανικής περιόδου που σήμερα σώζονται, θα στερεωθούν και θα παραμείνουν εμφανή, με σκοπό τη διατήρηση και την προβολή στον επισκέπτη της πορείας της περιοχής στον χρόνο και την ιστορία.
Επίσης, προβλέπεται να δημιουργηθεί μια ζώνη ως χώρος στάσης με την κατασκευή καθιστικών, που θα δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να έχει τη συνολική εικόνα της περιβάλλουσας περιοχής και των μνημείων.
Από το… κάδρο θα λείπουν τα οχήματα, καθώς θα διαμορφωθεί σε λιθόστρωτο καλντερίμι ο δρόμος που σήμερα οδηγεί στην Ακρόπολη από το Σουφαρί Σαράι και έχει μελετηθεί η δημιουργία-ολοκλήρωση του καλντεριμιού που βρίσκεται σήμερα σε επαφή με την Οθωμανική Βιβλιοθήκη. Με τον τρόπο αυτό, αναβαθμίζεται η σημερινή πορεία προς το Τζαμί, ενώ δημιουργείται και μια νέα, με τη διαδρομή μεταξύ του Χαμάμ και της Οθωμανικής Βιβλιοθήκης. Σημειώνεται ότι το νέο καλντερίμι θα αποτελεί συμπλήρωμα του υφιστάμενου με επαναχρησιμοποίηση των λίθων και εξομάλυνση των επιφανειών όπου απαιτείται. Επίσης, προβλέπεται η ύπαρξη χαμηλών μεταλλικών εμποδίων σε όλο το μήκος των μετώπων της πλατείας, καθώς και η ύπαρξη δύο βυθιζόμενων εμποδίων στη συμβολή των οδών Γλυκήδων και Ιστορικού Προκοπίου για την εξυπηρέτηση των κατοίκων και των μνημείων.
Εντός του αρχαιολογικού χώρου και ανάμεσα από τα σωζόμενα τμήματα των τοιχοποιιών η μελέτη προβλέπει τη δημιουργία διαδρομών ήπιας μορφής, ενώ υπάρχει πρόβλεψη και για δημιουργία διαδρομών ΑμεΑ μέσω ραμπών ανάβασης και οδεύσεων ατόμων με προβλήματα όρασης προς κάθε μνημείο και μέχρι την ακρόπολη Ασλάν. Όλος ο υπόλοιπος χώρος διαμορφώνεται σε ελεύθερο χώρο πρασίνου με τη δημιουργία επιφάνειας χαμηλής χλόης, ενώ θα κοπούν τα δέντρα που παρουσιάζουν επικινδυνότητα λόγω γήρανσης κυρίως στη διαδρομή μεταξύ του Χαμάμ και της Οθωμανικής Βιβλιοθήκης.
Η παρέμβαση στην είσοδο της οδού Γλυκήδων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η παρέμβαση στην είσοδο της οδού Γλυκήδων, στην περιοχή της «Κυρά Φροσύνης», που παρά το ότι είναι μία από τις κύριες πύλες εισόδου, η πρόσβαση για τους πεζούς σήμερα είναι προβληματική, καθώς υπάρχει μόνο ένα στενό πεζοδρόμιο στη μία πλευρά.
Η πρώτη σημαντική παρέμβαση αφορά στη χρήση της εισόδου που σήμερα οδηγεί στον αύλειο χώρο του 9ου δημοτικού σχολείου, ως είσοδο πεζών και τη δημιουργία μιας διαδρομής προς το εσωτερικό του Κάστρου. Για τον σκοπό απομακρύνεται η πόρτα της αυλής του δημοτικού σχολείου και προβλέπεται η μετατόπιση του μαντρότοιχου κατά μήκος της οδού Γλυκήδων. Ο ελεύθερος χώρος που θα προκύψει, θα μετατραπεί σε πεζόδρομο με λιθόστρωτη επιφάνεια από λευκή πέτρα και με τη φύτευση μιας δενδροστοιχίας κατά μήκος, θα εισάγει τον επισκέπτη με νέο ελκυστικό τρόπο και με ασφάλεια στο Κάστρο από την παραλίμνια περιοχή.
Οι οδοί Γλυκήδων και Ιστορικού Προκοπίου
Με βάση τα όσα προβλέπει η μελέτη του έργου, θα «μεταμορφωθούν» και οι οδοί Γλυκήδων και Ιστορικού Προκοπίου, οι οποίοι σήμερα έχουν μια τυπική εικόνα αστικής περιοχής και καταλαμβάνονται κατά κύριο λόγο από σταθμευμένα οχήματα των κατοίκων ή και επισκεπτών που παράνομα εισέρχονται στον Κάστρο.
Και οι δύο δρόμοι θα λειτουργούν ως οδοί ήπιας κυκλοφορίας για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά των μόνιμων κατοίκων, με δημιουργία 20 θέσεων στάθμευσης στην Ιστορικού Προκοπίου και 32 στη Γλυκήδων.
Η οδός Γλυκήδων τροποποιείται ελαφρώς ως προς την χάραξή της με μια μετατόπιση του άξονα, αμέσως μετά την είσοδο της πύλης, και τη δημιουργία ενός πεζοδρομίου σε επαφή με τον μαντρότοιχο της οικίας Καλού Πασά, ενώ θα επιστρωθεί με αραδωτούς λευκούς λίθους, στα πρότυπα των ήδη διαμορφωμένων στο Κάστρο οδών ,όπως για παράδειγμα οι Ανδ.Παλαιολόγου και Βησαρίωνα Μακρή.
Η οδός Σουγδούρη και είσοδος Ιτς Καλέ
Μέρος του έργου αποτελεί και η παρέμβαση στην οδό Σουγδούρη, στον στενό δρόμο που βρίσκει κανείς όταν μπαίνει στο Κάστρο από την είσοδο της λίμνης (πύλη Διον.Φιλοσόφου). Η οδός αυτή, που είναι σημαντική γιατί ενώνει απευθείας την παραλίμνια περιοχή τόσο με την ακρόπολη του Ασλάν, όσο και με το Ιτς Καλέ, σήμερα παρουσιάζει μια κακή εικόνα με κατεστραμμένα παλαιά λιθόστρωτα. Με τον μελλοντικό σχεδιασμό που προβλέπει εκτός των άλλων την επαναλειτουργία της Βυζαντινής πύλης της ακρόπολης, θα μπορεί ο επισκέπτης να έχει μια ακόμη πιο με άμεση πρόσβαση και στην ακρόπολη του Ασλάν, αλλά και να κινηθεί μεταξύ ακρόπολης και Ιτς Καλέ. Για τον σκοπό, μετά από απόφαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, θα πραγματοποιηθεί επισκευή του υπάρχοντος λιθόστρωτο.
Η διαμόρφωση της διαδρομής από τη Βυζαντινή Πύλη της ακρόπολης του Ασλάν μέχρι το Ιτς Καλέ περιλαμβάνει, εκτός της οδού Γ.Σουγδούρη, τμήμα της οδού Βάγια και Μακρή, όπου θα γίνει επίστρωση με αραδωτούς λευκούς λίθους.
Υποδομή φωτισμού και οπτικών ινών
Στη μελέτη περιλαμβάνονται, ακόμη, ο φωτισμός των διαδρομών της πλατείας Γλυκήδων και των οδών Ιστορικού Προκοπίου, Σουγδούρη, Μακρή και τμήματος της οδού Γλυκήδων, οι εργασίες υποδομής του δικτύου οπτικών ινών στην περιοχή, καθώς και οι εργασίες και τα υλικά για την υποδομή του φωτισμού των κτιρίων, η οποία θα ολοκληρωθεί σε επόμενες φάσεις.
Αξίζει να σημειωθεί πως στο πλαίσιο της παρέμβασης, ο ΔΕΔΔΗΕ θα προχωρήσει στην υπογειοποίηση των δικτύων χαμηλής τάσης στην περιοχή, ενώ θα καταργηθεί ο εναέριος υποσταθμός στην συμβολή των οδών Ιστορικού Προκοπίου και Αψαράδων, ο οποίος και θα αντικατασταθεί με αντίστοιχο ημιυπόγειο.
Η μελέτη προβλέπει και την εγκατάσταση ενός συστήματος τηλεδιαχείρισης και γεωχωρικής απεικόνισης οδοφωτισμού όλων των οδών της περιοχής παρέμβασης, μέσω του οποίου θα δίνεται η δυνατότητα απομακρυσμένου ελέγχου της εγκατάστασης του οδοφωτισμού.
