Την ερχόμενη Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου, στις 5 το απόγευμα, στο ξενοδοχείο Du Lac, θα πραγματοποιηθεί η Γενική Συνέλευση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου, προκειμένου να γίνει ενημέρωση για τα πέντε τεύχη του Κώδικα που δόθηκαν προς διαβούλευση, ώστε να κατατεθούν προτάσεις και θέσεις προς την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, που θα συνεδριάσει για το θέμα αυτό στις 17 Δεκεμβρίου.
Στα θετικά σημεία του Κώδικα είναι η κατάργηση παλιών και ανεφάρμοστων διατάξεων, η κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η απλούστευση των διαδικασιών και η -σε κάποιο βαθμό- διάκριση των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού και την κεντρική διοίκηση.
Ένα από τα πολυσυζητημένα θέματα του Κώδικα, αποτελεί η αλλαγή του εκλογικού συστήματος στην τοπική αυτοδιοίκηση, με εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών με ποσοστό 42%, από την πρώτη Κυριακή, αλλά και η δυνατότητα «εναλλακτικής επιλογής» από τους ψηφοφόρους, που θα μπορούν να ψηφίσουν και δεύτερο συνδυασμό.
Το πώς θα «λειτουργήσει» το νέο σύστημα κανείς δεν ξέρει, αλλά το βέβαιο είναι πως οι αυτοδιοικητικοί δεν είχαν ζητήσει καμία αλλαγή στον εκλογικό νόμο, ο οποίος είναι και πρόσφατος, δηλαδή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις προηγούμενες εκλογές, μετά την κατάργηση του συστήματος της απλής αναλογικής, που είχε επιφέρει προβλήματα «ακυβερνησίας» σε αρκετούς δήμους.
Για «προβληματικές καινοτομίες», έκανε λόγο ο πρόεδρος της ΠΕΔ Παναγιώτης Νταής, αναφερόμενος στο συγκεκριμένο ζήτημα, ενώ πολλοί δήμαρχοι ζήτησαν να εφαρμοστεί πρώτα στις… βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν νωρίτερα από τις αυτοδιοικητικές.
Σχετικές με τον εκλογικό νόμο είναι και οι διατάξεις για εκλογή κάποιων δημοτικών συμβούλων «αριστίνδην», χωρίς δηλαδή σταυρό, αλλά και για έκπτωση δημάρχου και πρόωρες εκλογές με αίτημα των 4/5 των δημοτικών συμβούλων. Η συγκεκριμένη διάταξη χαρακτηρίστηκε «περίεργη» από τους δημάρχους της Ηπείρου, με δεδομένο ότι δεν έχει ισχύσει ποτέ κάτι αντίστοιχο στην ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας. Επίσης, προβλέπεται πως δημοτικοί σύμβουλοι που ανεξαρτητοποιούνται, ανεξαρτήτως αριθμού, μπορούν να συγκροτούν δημοτική παράταξη.
Αλλαγές προβλέπονται και στον αριθμό των έμμισθων και άμισθων αντιδημάρχων και σε άλλα ζητήματα που αφορούν την καταστατική θέση των αιρετών, όπως και στη συχνότητα των συνεδριάσεων λογοδοσίας, που προβλέπεται να γίνεται μία φορά το τετράμηνο, ενώ ενισχύεται η θέση της αντιπολίτευσης, με τη δυνατότητα να εισάγει περισσότερα θέματα.
Σε σχέση με τις αρμοδιότητες, εισάγεται το «τεκμήριο καθημερινότητας». Σε περίπτωση δηλαδή, που δεν προκύπτει ξεκάθαρη αρμοδιότητα για μια διαδικασία, ο κάθε δήμος μπορεί να ζητήσει από το αρμόδιο να λάβει την αρμοδιότητα αυτή. Πρόκειται για μια διάταξη, ωστόσο, που κανείς δεν ξέρει προς το παρόν πώς μπορεί να αξιοποιηθεί, αν και ενδέχεται να έχει να κάνει με υπηρεσίες όπως η δημοτική συγκοινωνία.
Προβληματισμός υπάρχει και για τις διατάξεις σχετικά με την επιβολή του Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης, αλλά και την αλλαγή των κριτηρίων κατηγοριοποίησης των Δήμων, που εκτιμάται ότι θα αλλάξει και τον τρόπο κατανομής των πόρων.
Επίσης, αρνητικά βλέπουν οι μεγαλύτεροι Δήμοι, καθώς στους μικρότερους έχει ήδη εφαρμοστεί, την κατάργηση των Σχολικών Επιτροπών, κάτι που διαφαίνεται από το σχέδιο του νέου Κώδικα, χωρίς ωστόσο να αναφέρεται ρητά.
«Αγνοούνται» οι ρυθμίσεις για τις ΔΕΥΑ
Σημαντική «παράλειψη», τουλάχιστον στα κείμενα που έχουν στα χέρια τους οι αυτοδιοικητικοί μέχρι στιγμής, είναι οι διατάξεις του Κώδικα για τις Δημοτικές Επιχειρήσεις και κυρίως τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης.
Πρόκειται για ένα «καυτό» ζήτημα για την αυτοδιοίκηση, μετά από τις πιέσεις της οποίας ανέλαβε να ξεκαθαρίσει το Υπουργείο Εσωτερικών, αντί του Υπουργείου Περιβάλλοντος που αρχικά επεξεργάστηκε το σχετικό νομοσχέδιο.
Την παρατήρηση πως «δεν υπάρχει ούτε μια πρόταση για τις ΔΕΥΑ» έκανε ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Ιωαννίνων Γιώργος Παπαδιώτης, κάνοντας γνωστό πως στις 16 Δεκεμβρίου πρόκειται να γίνει η Γενική Συνέλευση των ΔΕΥΑ στην Αθήνα, χωρίς ωστόσο να έχει λάβει ακόμη την πρόταση του Υπουργείου.
Κλείνουν τα δημαρχεία, διεκδικώντας πόρους
Κυρίαρχο πάντως ζήτημα για τους δήμους, που δεν θεραπεύεται από τον Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους οδηγεί σε κινητοποιήσεις, είναι η έλλειψη πόρων.
Η ΠΕΔ Ηπείρου και μέσω της Γ.Σ. της ερχόμενης εβδομάδας θα εκφράσει τη στήριξή της στις κινητοποιήσεις και θα αναλάβει πρωτοβουλίες για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι, μέσα από συνεντεύξεις τύπου, μηνύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και συναντήσεις με θεσμικούς φορείς.
Μάλιστα, στη συνεδρίαση της Παρασκευής, ο δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας έθεσε ως κεντρικά ζητήματα για τους δήμους τη δυνατότητα να διαχειριστούν ευρωπαϊκά κονδύλια, ακόμη και μέσω των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, αλλά και την πρόβλεψη συγκεκριμένων πόρων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Υπογράμμισε δε πως οι δήμοι «παρακαλούν» για να λάβουν τους πόρους που προβλέπονται από το Σύνταγμα και είναι θεσμοθετημένοι. «Το κεντρικό κράτος μας έχει συνθλίψει», ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ σε σχέση με την αδυναμία υλοποίησης απευθείας έργων ΕΣΠΑ, δήλωσε πως αισθάνεται «υπόδουλος» είτε των Υπουργείων, είτε της Περιφέρειας.
