Σύμφωνα με τα όσα είπε ο Υπουργός, οι ΔΕΥΑ παραμένουν ως έχουν, κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το νομοσχέδιο που προωθούσε πέρυσι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά και με τις προ ολίγων ημερών αναφορές της ηγεσίας της ΚΕΔΕ για διατήρηση μόλις 54 ΔΕΥΑ στη χώρα, κάτι που ισοδυναμούσε με συγχωνεύσεις.
Η οριστική λύση για το ζήτημα της διαχείρισης του νερού, δίνεται με γνώμονα τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του νερού αλλά και την αποτελεσματική λειτουργία τους προς όφελος όλων, όπως ανέφερε ο κ. Λιβάνιος.
Μάλιστα η λύση θα συνοδεύεται με 200 εκ. ευρώ για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΔΕΥΑ, την ώρα που τα χρέη τους συνολικά ξεπερνούν τα 500 εκ, εκ των οποίων τα μισά περίπου στους παρόχους ενέργειας. Παράλληλα, θα γίνουν ρυθμίσεις ώστε οι ΔΕΥΑ να μπορούν να δανειοδοτηθούν με ευνοικούς όρους από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή και να ενισχυθούν οικονομικά από τους δήμους στους οποίους ανήκουν.
Σε κάθε περίπτωση, όπως εξήγησε ο κ. Λιβάνιος, οι ΔΕΥΑ θα μπουν στο παρατηρητήριο οικονομικής αυτοτέλειας, θα ελέγχεται δηλαδή, ο προϋπολογισμός τους που θα πρέπει να είναι ισοσκελισμένος, θα θεσπίζεται η υποχρέωση να βεβαιώνονται οι οφειλές και να βοηθάει η ΑΑΔΕ τις ΔΕΥΑ να εισπράττουν τις πάνω από 90 μέρες ληξιπρόθεσμες οφειλές, μεταξύ άλλων.
Επίσης, το Υπουργείο είναι διατεθειμένο να εξεταστεί μια ειδική προκήρυξη μόνιμου προσωπικού για τις ΔΕΥΑ με βάση το νέο πλαίσιο και τις ανάγκες που θα διαμορφωθούν.
Παράλληλα ξεκαθάρισε πως δε θα λειτουργούν περισσότεροι από έναν φορέα σε κάθε δήμο, που σημαίνει ότι καταργούνται οι Σύνδεσμοι, κάτι που αφορά ιδιαίτερα το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα των δήμων που δεν έχουν ΔΕΥΑ, να ιδρύσουν.
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου πάντως θα καθοριστούν και θα νομοθετηθούν εντός του Νοεμβρίου, σύμφωνα με τον Υπουργό.
Νέος Κώδικας, πολλές οι αλλαγές
Εντός του Νοεμβρίου θα δοθεί στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος το σύνολο του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προτού τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ώστε εκείνη να διατυπώσει τις προτάσεις της και στη συνέχεια να γίνει διαβούλευση με τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους.
Μιλώντας για τον νέο κώδικα αυτοδιοίκησης, σημείωσε ότι αποτελείται από πέντε κύρια βιβλία, χίλια άρθρα, πάνω από 1600 σελίδες και περιέχει οργανωτικές διατάξεις για το εκλογικό σύστημα, τον έλεγχο των προεκλογικών δαπανών, τη διακυβέρνηση, τα ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα για θέματα αρμοδιότητας των δήμων, τις αρμοδιότητες και την καταγραφή τους, τα οικονομικά της αυτοδιοίκησης, την εποπτεία και τον έλεγχο.
Όπως είναι γνωστό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, με εκλογικό αποτέλεσμα να κρίνεται από τον πρώτο γύρο, ενώ θα δοθεί η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. «Οι διατάξεις έρχονται τρία χρόνια πριν τις εκλογές. Είναι ξεκάθαροι οι κανόνες που μπαίνουν εγκαίρως για να λύσουν προβλήματα. Έχουμε περιφερειάρχες και δημάρχους που εκλέγονται με το 30% της συμμετοχής», σημείωσε ο κ. Λιβάνιος.
Ο κ. Λιβάνιος χαρακτήρισε πολύ σημαντικό το γεγονός ότι πλέον ξεκαθαρίζει το τοπίο με τις 1.200 αρμοδιότητες που αφορούν την αυτοδιοίκηση, ενώ θεσπίζεται μόνιμος μηχανισμός μεταφοράς αρμοδιοτήτων με παράλληλη μεταφορά πόρων, προσωπικού και υποδομών. Επίσης, όπως είπε, απλουστεύεται τόσο η νομοθετική εξουσία που ασκεί η αυτοδιοίκηση, όσο και οι οικονομικές διαδικασίες.
Στο πλαίσιο αυτό θα δίδεται η δυνατότητα χορήγησης επιδόματος γέννησης, έως 3.000 ευρώ για κάθε παιδί, σε όποιον Δήμο το επιθυμεί, όπως επίσης και η δυνατότητα σε όποιον το θέλει να επιχορηγεί δαπάνες για δομές πρωτοβάθμιας υγείας και για καύσιμα οχημάτων, ενώ περιλαμβάνεται η επέκταση του επιδόματος στέγασης και σε νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς σε ορεινούς και νησιωτικούς δήμους και απλοποιείται όλο το πλαίσιο διαχείρισης δημοτικής περιουσίας.
Απαραίτητη η ενίσχυση της εισπραξιμότητας
Από την άλλη πλευρά ο υπουργός Εσωτερικών τόνισε την ανάγκη να αυξηθεί η εισπραξιμότητα από την πλευρά των δήμων, ενώ χαρακτήρισε στενάχωρο να υπογράφεται παρακράτηση εισφορών των δήμων από τους ΚΑΠ και τους ΦΟΔΣΑ ή να μην πληρώνουν οι δήμοι τις εισφορές σε συνδέσμους που συμμετέχουν.
Παράλληλα, έκρουσε το καμπανάκι για τη μη εκτέλεση έργων, κυρίως οδοποιίας. Όπως ανέφερε υπάρχουν 270 εκ. ενταγμένα έργα χωρίς σύμβαση και επιπλέον 240 εκ. που δεν έχει γίνει καν ο διαγωνισμός, ενώ το 2022 μεγάλοι Δήμοι της χώρας εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης για έργα ψηφιακού μετασχηματισμού και η απορροφητικότητα σήμερα είναι κάτω του 15%.
Λύση, επιτέλους, για τα σχολεία
Παράλληλα, ο υπουργός γνωστοποίησε ότι, σε συνεργασία με το Υπουργείο περιβάλλοντος, ανοίγει εντός του μήνα η πλατφόρμα κατηγορίας 5 για τα κοινωφελή κτίρια, σχολεία, παιδικούς σταθμούς που είναι αυθαίρετα και δεν έχουν νομιμοποιηθεί, ώστε να πάρουν άδειες λειτουργίας και να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία.
Πρόκειται για ένα μείζον ζήτημα για την πόλη των Ιωαννίνων και όχι μόνο, καθώς είναι πολλά τα σχολικά κτίρια που δεν μπορούν να προχωρήσουν προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης καθώς δεν έχουν τακτοποιηθεί.
