«Το λιμάνι της αγωνίας» στις προβολές της Εξαύδα

Στο Νιου Τζέρσεϊ της δεκαετίας του 1950, μια ομάδα ιρλανδών γκάνγκστερ έχει πάρει με τη βια την αρχηγία του συνδικάτου των εργατών του λιμανιού. Οι εγκληματίες αυτοί βγάζουν χρήματα, εκμεταλλευόμενοι την εργασία των λιμενεργατών, στους οποίους σπέρνουν τον τρόμο. Όσοι επαναστατούν τιμωρούνται, ακόμα και με θάνατο. Αρχηγός της σπείρας είναι ο Τζόνι Φρέντλι και δεξί του χέρι ο Τσάρλι Μαλόι. Όταν ο αδερφός του Τσάρλι, ο Τέρι, ένας αποτυχημένος πυγμάχος, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας ενός εκ των εργαζομένων του λιμανιού, αρχίζει να δέχεται πιέσεις από την αστυνομία για να καταθέσει ενάντια του Τζόνι Φρέντλι. Ο Τέρι αρχικά αρνείται, αλλά οι τύψεις τον βαραίνουν και μεγαλώνουν όταν γνωρίζεται και ερωτεύεται την αδελφή του θύματος, την Ίντι Ντόιλ.
O Ελία Καζάν ήταν ένας ήδη διάσημος και βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης (το 1947 για το Συμφωνία Κυρίων), όταν κλήθηκε το 1952 ενώπιον της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων για να καταθέσει ως ύποπτος για την υποτιθέμενη εξάπλωση του κομμουνισμού στην Αμερική κι ειδικότερα στο Χόλιγουντ, που θεωρούνταν άνδρο και φωλιά των ανατρεπτικών στοιχείων. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα τρομοκρατίας και κυνηγιού μαγισσών, ο (Ελληνο)Αμερικανός σκηνοθέτης ομολόγησε την αριστερή του δράση κατά τη δεκαετία του 30 (για την οποία μάλιστα δήλωσε μετάνοια) και, το κυριότερο, κατέδωσε οκτώ συναδέρφους του ως κομμουνιστές, προκαλώντας όχι μόνο τον εξοστρακισμό τους και την οικονομική, επαγγελματική και προσωπική τους εξόντωση, αλλά και την κατακραυγή εναντίον του από τους πρώην συντρόφους του και το σύνολο σχεδόν του προοδευτικού καλλιτενικού κόσμου. Μέσα σε αυτή την από κάθε άποψη ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, το «Λιμάνι της Αγωνίας» ήταν η απάντηση του Καζάν στους επικριτές του, αλλά κι ένας (συνειδητός ή υποσυνείδητος ελάχιστη σημασία έχει) τρόπος να κάνει τέχνη μέσα από τη δική του εσωτερική πάλη.
Δεν είναι τυχαίο που η λέξη συνείδηση ακούγεται και αναφέρεται συνέχεια μέσα στην ταινία. Σαν άλλος ήρωας (ή μάλλον μακρινός απόγονος) αρχαίας τραγωδίας, ο Τέρι αποφασίζει να έρθει αντιμέτωπος όχι μόνο με έναν κοινωνικό περίγυρο βουτηγμένο μέσα στην ένοχη σιωπή, αλλά και τη δική του καταδικασμένη στο έγκλημα και τις λάθος επιλογές ζωή. Το ξύπνημα της δικής του συνείδησης θα γίνει όταν θα γνωρίσει για πρώτη φορά τον έρωτα, που θα τον βρει στο πρόσωπο της Ίντι, αδερφής ενός από τα θύματα της συμμορίας, που τόλμησε να προσπαθήσει να μιλήσει στην αστυνομία. Ο δρόμος προς την κάθαρση θα είναι μακρύς και βασανιστικός, όχι χωρίς θύματα και σίγουρα όχι χωρίς την κατακραυγή του περίγυρου του λιμανιού, ο οποίος εμφανίζεται σε καίριες στιγμές μέσα στην ταινία σαν άλλος Χορός, προκειμένου να σχολιάσει με την παρουσία του τα τεκταινόμενα.
Πρωταγωνιστούν οι Μάρλον Μπράντο, Καρλ Μάλντεν, Λι Τζ. Κομπ, Ροντ Στάιγκερ, Εβα Μαρί Σεντ.
«Το λιμάνι της αγωνίας» θα προβληθεί την Κυριακή 5 και τη Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου, με ώρα έναρξης 8.15 το βράδυ, στον χώρο του θεάτρου (Κουντουριώτη 31), με οικονομική ενίσχυση 2 ευρώ.
Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται την επόμενη εβδομάδα με την ταινία «Τα μυθικά πλάσματα του νότου» του Μπεν Ζέιτλιν.