Μόνη ελπίδα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκρίνει μια περίοδο διετούς προσαρμογής, δηλαδή έως τις 31/8/2021, μέχρι την οριστική συμμόρφωση της Ελλάδας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που αφορά την φορολογική εξομοίωση των αποσταγμάτων τσίπουρου/ρακής/τσικουδιάς με τα αλκοολούχα ποτά, αλλά και την κατάργηση της προνομιακής φορολογίας των διήμερων αποσταγματοποιών. Σχετικό αίτημα έχει κατατεθεί από τον υπουργό Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα, που προβάλλει ως βασικό επιχείρημα ότι οι σχετικές συμβάσεις για τις πρώτες ύλες οι οποίες παραπέμπουν στον ισχύοντα μειωμένο κατά 50% συντελεστή ΕΦΚ για τα εν λόγω αποστάγματα έναντι του κανονικού συντελεστή, έχουν ήδη συναφθεί και προς τούτο ζητείται η όποια αλλαγή να ισχύσει για την αποσταγματική περίοδο του 2021.
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως σε αυτή την παράταση δε φαίνονται να συμφωνούν όλοι, έστω κι αν δηλώνουν το αντίθετο. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων και Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ) Νίκου Καλογιάννη, σε συνάντηση που είχε με δημοσιογράφους. Μπορεί από τη μία να επισήμανε ότι η επικείμενη αύξηση του ΕΦΚ θα πλήξει πρωτίστως αυτούς που τον πληρώνουν, δηλαδή τους επίσημους αποσταγματοποιούς, ωστόσο από την άλλη, εκτιμώντας πως η χώρα μας δεν πρόκειται να «γλιτώσει» από τον διπλασιασμό του ΕΦΚ, ήταν σαν να φανερώνει τον κρυφό του πόθο να εφαρμοστεί η απόφαση άμεσα.
Άλλωστε, η αιτία για να ασχοληθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με τα παραδοσιακά αποστάγματα της Ελλάδας, ήταν η επώνυμη καταγγελία –προσφυγή της Οργάνωσης των επαγγελματιών αποσταγματοποιών, κατά του τρόπου παραγωγής και φορολόγησης των παραδοσιακών παραγωγών τσίπουρου. Ζητήθηκε, δηλαδή, να εξεταστεί το καθεστώς, το οποίο ισχύει για τα παραδοσιακά καζάνια, που δίνει δηλαδή τη δυνατότητα σε παραγωγούς να βγάζουν άδειες για διήμερες αποστάξεις.
«Εδώ ταιριάζει αυτό που λέμε, βάλαμε τα χέρια μας και βγάλαμε τα μάτια μας», είχε αναφέρει, όταν είχε γίνει γνωστή η απόφαση, ο πρόεδρος της Zoinos Winery Βαγγέλης Αργύρης, προσθέτοντας: «Οι όποιες αποφάσεις του δικαστηρίου ισχύουν για όλους, παραδοσιακούς και αποσταγματοποιούς. Άρα την “πληρώνει” το προϊόν στο σύνολό του. Δώσαμε, δηλαδή, λαβή έτσι ώστε να επιβληθούν στην αγορά τα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών εμπορίας, των προϊόντων της βιομηχανίας του σκληρού αλκοόλ».
Θα οδηγήσει σε έξαρση του λαθρεμπορίου
Ο ειδικός φόρος της φιάλης τσίπουρου θα διπλασιαστεί στα 7,14 ευρώ (από 3,6 ευρώ που είναι τώρα) και ο ΦΠΑ θα ανέλθει περίπου 3 ευρώ (από 2,1 ευρώ) κι έτσι οι φόροι θα αντιστοιχούν στο 66% της ενδεικτικής τιμής πώλησης.
Η αύξηση της τιμής εκτιμάται ότι θα επιφέρει ένα βαρύ πλήγμα στην αγορά του τσίπουρου, που το 2018 αυξήθηκε κατά 4,3% σε σχέση με το 2017, καταγράφοντας τα τελευταία χρόνια μικρή μεν, αλλά σταθερή αύξηση. Όπως δείχνουν στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους που επεξεργάστηκε ο ΣΕΑΟΠ, η παραγωγή τσίπουρου ανήλθε πέρυσι στα 1,346 εκατ. άνυδρα λίτρα, όταν πέντε χρόνια πριν, το 2015, ήταν στα 973.862 λίτρα.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι ενδέχεται να υπάρξει έξαρση της αισχροκέρδειας και του λαθρεμπορίου. Σύμφωνα εκτιμήσεις του κλάδου, τέσσερα στα πέντε ποτήρια είναι χύμα προϊόν, παρανόμως παραγόμενο και διακινούμενο, και μόνο ένα στα πέντε ποτήρια χύμα προϊόντος διήμερων παραγωγών είναι δηλωμένο στις αρμόδιες αρχές, με τις απώλειες από τον ΕΦΚ να αγγίζουν τα 47,7 εκατ. ευρώ το 2016.
Ενδεικτικές των διαστάσεων του προβλήματος είναι και οι δύο πρόσφατες περιπτώσεις παράνομης απόσταξης τσίπουρου, που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο των ελέγχων που πραγματοποιεί το Τελωνείο Ιωαννίνων. Σε υπόγειο γνωστής ταβέρνας στα Πράμαντα βρέθηκε άμβυκας, που δεν ήταν καταχωρημένος, με τον κάτοχό του να έχει προχωρήσει σε, απόσταξη 2.900 λίτρων τσίπουρου, το οποίο είχε αποθηκεύσει σε έξι ανοξείδωτες δεξαμενές. Στη δεύτερη περίπτωση είχε συλληφθεί επ’ αυτοφώρω ένα άτομο να διενεργεί απόσταξη τσίπουρου σε αποθήκη στη Γρανίτσα, χωρίς άδεια απόσταξης. Και σε αυτή την περίπτωση κατασχέθηκαν το αποστακτικό μηχάνημα, που κατείχε νόμιμα, 1.200 λίτρα τσίπουρου και 600 κιλά στέμφυλα έτοιμα προς απόσταξη.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΑΟΠ επισημαίνει ότι είναι αναγκαίες η διατήρηση δυνατότητας απόσταξης αποκλειστικά για οικογενειακή κατανάλωση βάσει του τηρούμενου αμπελουργικού μητρώου (έως 100 λίτρα ετησίως) και η πλήρης απαγόρευση της δυνατότητας εμπορικής διάθεσης χύμα αποσταγμάτων διήμερων παραγωγών. Σε περίπτωση δε που ο παραγωγός επιθυμεί να διαθέσει το προϊόν του στην κατανάλωση για εμπορικούς σκοπούς, θα πρέπει να έχει άδεια και να κάνει έναρξη ασκήσεως επαγγέλματος.
