Η φωτογραφία είναι του Μιχάλη Βακάρου από το photoioannina.blogspot.com
ΚαθημερινάΑίθουσα Σύνταξης

Μωμόγεροι και στους δρόμους των Ιωαννίνων

Το λαϊκό ποντιακό δρώμενο των Μωμό(γ)ερων θα αναβιώσουν και φέτος, ανήμερα των Φώτων, στην Ανατολή, το Πνευματικό Κέντρο του δήμου Ιωαννιτών, η Αδελφότητα Ποντίων και Μικρασιατών Ηπείρου και η δημοτική Κοινότητα Ανατολής.

Η έναρξη του δρώμενου θα γίνει στις 11 το πρωί από τα γραφεία της Αδελφότητας (Κερασούντος 13). Κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι δώδεκα χορευτές και οι επτά σατυρικές μορφές θα περιπλανηθούν στους δρόμους, τις πλατείες και τα σπίτια της Ανατολής, δίνοντας ευχές για το νέο έτος. Το δρώμενο θα κορυφωθεί στην κεντρική πλατεία της Ανατολής (πλατεία 28ης Οκτωβρίου), στις 4 το απόγευμα, με ποντιακό γλέντι.
Μία ημέρα νωρίτερα, την Κυριακή 5 Ιανουαρίου, οι Μωμόγεροι θα συγκεντρωθούν στις 11.30 το πρωί στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων και αφού κάνουν ένα πέρασμα από τους κεντρικούς πεζόδρομους, θα καταλήξουν στην πλατεία Μαβίλη.
Οι Μωμόγεροι (γνωστό και ως Μωμόεροι ή Μωμοέρια) είναι ένα ποντιακό λαϊκό δρώμενο, το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα. Οι ρίζες του βρίσκονται στους προ-χριστιανικούς χρόνους, αλλά οι Πόντιοι έδωσαν αργότερα χριστιανικό χαρακτήρα.
Η ονομασία του δρώμενου προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος. Στο έθιμο οι λέξεις αυτές συνδέονται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών-γερόντων. Κατ’ άλλους υπάρχει σύνδεση με τον αρχαιοελληνικό θεό Μώμο, ο οποίος ήταν ο θεός της χλεύης και του σκώμματος, της ειρωνείας και του σαρκασμού, προσωποποίηση της κοροϊδίας και της αποδοκιμασίας.
Στο δρώμενο παρουσιάζεται η αναγέννηση της φύσης με την αλλαγή του νέου έτους και έχει σκοπό σάτιρας, με την αναπαράσταση της ιστορίας του Κιτί Γοτσά. Στο έθιμο αυτό, παραδοσιακά μέρος των συμμετεχόντων φοράνε τομάρια ζώων, όπως λύκων και τράγων, ενώ άλλοι ντύνονται με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν τη μορφή γεροντικών προσώπων.
Στο δρώμενο οι πρωταγωνιστές είναι τρεις, ο γέρος Κιτί Γοτσά, η νύφη και ο «αράπης». Η αλλαγή του χρόνου και η αναγέννηση της φύσης συμβολίζεται με τη νύφη, η οποία ερωτοτροπεί με τον νέο (ο νέος είναι ο χαρακτήρας «αράπης»). Στο δρώμενο εναλλάσσεται η απαγωγή της νύφης από τον νέο «αράπη» με τον γέρο Κιτί Γοτσά.
Στα τέλη του 2016 η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για την Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ενέκρινε την πρόταση του υπουργείου Πολιτισμού και ενέγραψε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων.

Σχετικά άρθρα

Σκόρπισαν ευχές και πειράγματα οι Μωμόγεροι στην Ανατολή

Το δρώμενο των Μωμόερων στην Ανατολή

Αναβιώνει και φέτος δρώμενο των Μωμό’ ερων στην Ανατολή