Το έργο με τίτλο «Στερέωση και αποκατάσταση του Τζαμιού Καλούτσιανης Ιωαννίνων και συντήρηση τοιχογραφιών και ξυλόγλυπτων – γύψινων στοιχείων του» εντάχθηκε και με τη… βούλα στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με απόφαση που υπέγραψε στις 25 Μαΐου ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης.
Το έργο εντάσσεται στο πλαίσιο της δράσης «Πολιτιστικές διαδρομές σε εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους», με την ευθύνη του υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού και φορείς υλοποίησης τη Διεύθυνση Συντήρησης αρχαίων και νεώτερων μνημείων και τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων.
Σύμφωνα με την ενημέρωση προ μηνών από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στο πλαίσιο της παρουσίασης του εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0», πρόκειται για μία από τις πέντε πολιτιστικές διαδρομές γεωγραφικού εύρους με θεματικές αφηγήσεις από την ελληνική ιστορία, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης και αποκατάστασης επιλεγμένων μνημείων, της αναβάθμισης υπηρεσιών και υποδομών, της ανάπτυξης ψηφιακών διαδραστικών εφαρμογών και της ενσωμάτωσης καλλιτεχνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Η δημόσια δαπάνη του έργου που προτείνεται για εγγραφή στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στη ΣΑΤΑ 014, ανέρχεται σε ποσό ύψους 2.215.800 ευρώ, ενώ οι πιστώσεις για το 2022 ανέρχονται σε 195.650 ευρώ. Μάλιστα, ως ημερομηνία έναρξης, με βάση την απόφαση ένταξης, ορίζεται η 1η Ιουνίου 2022 και λήξης η 31 Δεκεμβρίου 2025.
Την ικανοποίησή του για την ένταξη του έργου εξέφρασε σε δηλώσεις του στον «Η.Α.» ο περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης, με την Περιφέρεια να έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στην προστασία του μνημείου, αλλά και στην ολοκλήρωση των απαραίτητων μελετών, προκειμένου να διεκδικήσει χρηματοδότηση.
Η μελέτη εφαρμογής εστάλη στο υπουργείο τον περασμένο Φεβρουάριο, ανοίγοντας τον δρόμο για την ένταξή του στο Ταμείο Ανάκαμψης. Ο ίδιος, πάντως, απέδωσε τα εύσημα στην επιστημονική ομάδα, με συντονίστρια την επίκουρη καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ Ελευθερία Τσακανίκα.
Το φυσικό αντικείμενο
Σύμφωνα με το τεχνικό δελτίο, το έργο θα υλοποιηθεί μέσω δύο υποέργων. Το πρώτο με τίτλο «Στερέωση και αποκατάσταση του Τζαμιού» έχει ως κύριο γνώμονα τη διατήρηση της αυθεντικότητας, καθώς και της ιστορικής, αρχιτεκτονικής, δομικής και καλλιτεχνικής αξίας του τεμένους. Στόχο της πρότασης αποκατάστασης αποτελεί η ανάδειξη των αυθεντικών μορφολογικών, αρχιτεκτονικών και δομικών χαρακτηριστικών του μνημείου, τα οποία, παρά τις πολλαπλές αλλοιώσεις, διασώζονται σε μεγάλο βαθμό και μπορούν να καταστούν πλήρως αναγνώσιμα. Προτείνονται μέτρα για την αντιμετώπιση των φθοροποιών παραγόντων και κυρίως για την ενίσχυσή του έναντι των καταπονήσεων που μπορεί να αντιμετωπίσει στο μέλλον.
Συγκεκριμένα, το υποέργο περιλαμβάνει στερέωση και αποκατάσταση του τρούλου, ενίσχυση των τοιχοποιών της ανωδομής και των θεμελίων με αρμολογήματα και ενέματα, τοποθέτηση ανοξείδωτων ράβδων, αποκατάσταση ανοιγμάτων, συντήρηση και αντικατάσταση φθαρμένων ξυλοδεσιών, τοποθέτηση ξύλινων κουφωμάτων, ανακατασκευή της θύρας εισόδου, επίχριση επιφανειών, επαναφορά του δαπέδου στην αρχική στάθμη, αποκατάσταση των ΒΑ και ΒΔ προστώων με καθαίρεση στοιχείων από οπλισμένο σκυρόδεμα, αποκάλυψη τμήματος κιόνων, ενίσχυση θεμελίωσης, ανακατασκευή ξύλινων δαπέδων, στεγών και επικάλυψη με σχιστόπλακες, ενίσχυση του φέροντα οργανισμού του μιναρέ, διαμόρφωση ράμπας προσβασιμότητας, διευθέτηση ομβρίων και τοποθέτηση Η/Μ εγκαταστάσεων.
Στο πλαίσιο του δεύτερου υποέργου με τίτλο «Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης τοιχογραφιών, ξύλινων – ξυλόγλυπτων και γύψινων στοιχείων Τζαμιού Καλούτσιανης – Καλού Τσεσμέ», οι εργασίες συντήρησης του διάκοσμου του Τζαμιού χωρίζονται σε δύο φάσεις, σωστικές επεμβάσεις συντήρησης πριν την έναρξη των αναστηλωτικών επεμβάσεων και σε εργασίες συστηματικής συντήρησης.
Πριν την έναρξη των αναστηλωτικών επεμβάσεων θα πραγματοποιηθούν εργασίες αφαίρεσης νεότερων επιζωγραφίσεων στερέωσης και συντήρησης του ζωγραφικού διάκοσμου, προστασίας του διάκοσμου και των τμημάτων των μιχράμπ και μινμπάρ.
Η συστηματική συντήρηση περιλαμβάνει εργασίες καθαρισμού, στερέωσης, αποκατάστασης, συμπλήρωσης του υποστρώματος και του ζωγραφικού στρώματος και των αντίστοιχες εργασίες για τα γύψινα-ξύλινα και ξυλόγλυπτα στοιχεία, καθώς και αισθητική αποκατάστασή τους. Επίσης, πρόκειται να καθαριστούν, αποκατασταθούν και στερεωθούν οι χάρτινες επιγραφές.
