Το «στοίχημα» δεν είναι εύκολο να κερδηθεί, ειδικά όταν στην πόλη υπάρχουν δεκάδες έργα, πολύ μικρότερης έκτασης, που καρκινοβατούν επί χρόνια, ενώ η εμπειρία του παρελθόντος για τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς δεν είναι η καλύτερη δυνατή, αν σκεφτεί κανείς το Καλλιτεχνικό Πάρκο στην έκταση των πρώην Στρατιωτικών Φυλακών, αλλά και την κεντρική πλατεία.
Οπότε, σε μεγάλο βαθμό, ο σχεδιασμός της δημοτικής αρχής για την ολική ανάπλαση της Δημοτικής Αγοράς αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Αγίας Μαρίνας, θα εξαρτηθεί από τις «δικλείδες ασφαλείας», που τίθενται στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ώστε να οδηγήσουν σε μελέτες και έργα υλοποιήσιμα, οικονομικά βιώσιμα και λειτουργικά.
Για αυτό, άλλωστε, για την προκήρυξη του διαγωνισμού δημιουργήθηκε ένας πλήρης φάκελος στοιχείων και δεδομένων για την καλύτερη κατανόηση από τους μελετητές της περιοχής παρέμβασης, της ιστορίας της, των κλιματολογικών συνθηκών αλλά και των απαιτήσεων, που θέτει η δημοτική αρχή ως προς το κτιριολογικό πρόγραμμα.
Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Δημοτικής Επιτροπής και αντιδήμαρχος Προγραμματισμού Θωμάς Γιωτίτσας, στόχος είναι να δοθούν κάποιες σημαντικές κατευθύνσεις για τον αρτιότερο σχεδιασμό, χωρίς όμως να περιορίζει το εύρος και τη φύση των αρχιτεκτονικών προτάσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η ολοκλήρωση της αποκατάστασης και ανάδειξης του Τζαμιού της Καλούτσανης, όπως επίσης σχεδιασμός για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου του Πνευματικού Κέντρου, αλλά και του χώρου στάθμευσης στα Λιθαρίτσια, θα μπορούσαν συνδυαστικά να αποτελέσουν μια «χρυσή ευκαιρία» για την αναζωογόνηση μιας κεντρικής συνοικίας, που χρόνια τώρα υποβαθμίζεται συνεχώς.
«Στόχος μας είναι μια ολοκληρωμένη παρέμβαση, η οποία θα δημιουργεί μια ενιαία πολιτιστική και τουριστική διαδρομή, θα αναδεικνύει τα σημαντικά μνημεία της και θα υπακούει στον σύγχρονο βιοκλιματικό σχεδιασμό, ώστε η περιοχή της Αγίας Μαρίνας να αποκτήσει νέα πνοή και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την πόλη μας και τους επισκέπτες της. Η προκήρυξη του διαγωνισμού αποτελεί καθοριστικό βήμα για την υλοποίηση ενός έργου, που θα ενισχύσει τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και θα συμβάλλει στην τουριστική και πολιτιστική αναβάθμιση των Ιωαννίνων», ανέφερε ο κ. Γιωτίτσας.
Το όλο εγχείρημα θα κριθεί επομένως στην πράξη, με τη δημοτική αρχή, πάντως, να φαίνεται να έχει κάνει μια σημαντική προεργασία ως προς τις επιδιώξεις και τους σχεδιασμούς της. Δεν είναι τυχαίο ότι επέλεξε να «κλείσει» το πρώτο έτος της θητείας της με την προκήρυξη του διαγωνισμού, ο οποίος προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί σε έξι μήνες, τέσσερις για την κατάθεση των προτάσεων και δύο μήνες για την αξιολόγηση και επιλογή από την Επιτροπή.
Σημαντικό είναι, επίσης, πως υπάρχει και μια εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η χρηματοδότηση προβλέπει περίπου επτά εκατομμύρια ευρώ για τη νέα Δημοτική Αγορά και τρία εκατομμύρια ευρώ για τις αναπλάσεις της ευρύτερης περιοχής, ωστόσο θα αναζητηθούν και άλλες πηγές χρηματοδότησης, εφόσον απαιτηθεί.
Σύμφωνα με την εισήγηση, ο διαγωνισμός αποτελεί μέρος του ευρύτερου έργου «Δημιουργία Πολιτιστικών – Τουριστικών και Περιηγητικών Διαδρομών και Νέας Δημοτικής Αγοράς» και σκοπός του είναι η εξεύρεση της καλύτερης δυνατής πρότασης για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της συγκεκριμένης συνοικίας, καθώς και τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας μιας ολόκληρης ιστορικής περιοχής, ενσωματώνοντας τα υφιστάμενα υπαίθρια, κτιριακά και τοπολογικά χαρακτηριστικά του αστικού τοπίου.
Με δεδομένη τη συμμετοχή του Δήμου Ιωαννιτών ως πόλης – πιλότου στην Ευρωπαϊκή αποστολή για τις “100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις ως το 2030” (Net Zero Cities), ο στόχος του διαγωνισμού εμπλουτίζεται με παραμέτρους, που θα οδηγήσουν σε μια βιώσιμη και ανθεκτική παρέμβαση, με την ενσωμάτωση επικαιροποιημένων μεθόδων σύνθεσης και δόμησης στο πλαίσιο της αστικής ανθεκτικότητας.
Στο επίκεντρο η Δημοτική Αγορά
Μια αγορά, που θα διαφοροποιείται εντελώς από την εικόνα που σήμερα έχουμε για τη λαϊκή αγορά της Αγίας Μαρίνας, και θα δίνει προστιθέμενη αξία στην τοπική παραγωγή, αλλά και στο τουριστικό προϊόν της περιοχής, είναι ο στόχος της δημοτικής αρχής.
Και αυτό γιατί η νέα Δημοτική Αγορά Αγίας Μαρίνας προβλέπεται να περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος σύγχρονων εγκαταστάσεων, σχεδιασμένων να καλύπτουν τις ανάγκες εμπορίου, πολιτισμού, εστίασης και αναψυχής.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις προς τους μελετητές, θα περιλαμβάνει Αγορά Τροφίμων, δηλ. οπωροκηπευτικών (χώροι για τουλάχιστον 60 προσωρινούς και δύο μόνιμους παραγωγούς) και άλλων προϊόντων π.χ. κρεάτων, κοτόπουλου, ψαριών, τυροκομικών, μπαχαρικών, ξηρών καρπών και καφέ, που απαιτούν και οργανωμένες υποδομές αποθήκευσης, υγιεινής και ασφάλειας. Επίσης, η Αγορά Τροφίμων θα περιλαμβάνει ενιαίο εκθεσιακό χώρο 150 τ.μ. για εκδηλώσεις και δραστηριότητες συλλόγων.
Επίσης, προβλέπονται καταστήματα όπως mini market, ανθοπωλείο, καταστήματα κατοικίδιων και άλλων ειδών λιανικής, καταστήματα γρήγορου φαγητού, καφέ-μπαρ, εστιατόρια και ζαχαροπλαστεία.
Το σχέδιο περιλαμβάνει διοικητικούς και βοηθητικούς χώρους, όπως γραφείο διοίκησης, χώρο ελέγχου (control room), info point για τουριστική πληροφόρηση, WC για κοινό και εργαζομένους, καθώς και χώρους αποθήκευσης και πρώτων βοηθειών.
Στην έκταση θα δημιουργηθούν και υπόγειοι χώροι τροφοδοσίας, φορτοεκφόρτωσης εμπορευμάτων, αποκομιδής απορριμμάτων, αποθήκες κατασκευών λαϊκής αγοράς, που θα εξυπηρετούνται από χώρους στάθμευσης, καθώς και οι απαραίτητες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
Η συνολική δομημένη επιφάνεια της αγοράς, όπως ανέφερε ο κ. Γιωτίτσας, θα προκύψει από το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με τη ρητή, όμως, προϋπόθεσή ότι δεν θα εξαντληθεί το σύνολο της επιτρεπόμενης δόμησης (5.500 περίπου τ.μ.), ώστε να δημιουργηθεί και ένας πράσινος υπαίθριος χώρος αναψυχής και ανάπαυσης.
Πεζοδρόμηση σε τμήμα της οδού Αγ. Μαρίνας
Αντικείμενο μελέτης του διαγωνισμού είναι, επίσης, ο περιβάλλων χώρος του Πνευματικού Κέντρου και των οθωμανικών μνημείων, όπου, εκτός της ολικής ανάπλασης του για τη δημιουργία ενός σημείου αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, προβλέπεται η κατασκευή ανελκυστήρα δίπλα στο υπάρχον κλιμακοστάσιο. Επίσης, ο υπαίθριος χώρος στάθμευσης, που συνορεύει με τον περιβάλλοντα χώρο του Πνευματικού κέντρου στη βόρεια πλευρά, παραμένει λειτουργικός, στις υφιστάμενες υψομετρικές στάθμες, ενώ καταργείται το υπαίθριο κλιμακοστάσιο στην πίσω πλευρά του Μεντρεσέ.
Τέλος, πεζόδρομος προβλέπεται να γίνει το τμήμα της οδού Αγίας Μαρίνας, από την οδό Ιατρίδου έως την συμβολή με την οδό Κύργιου και το Τζαμί της Καλούτσανης. Στο τμήμα αυτό τα υπάρχει η δυνατότητα διέλευσης οχημάτων μόνο για τους κατοίκους της οδού και για οχήματα έκτακτης ανάγκης. Το τμήμα της οδού Αγίας Μαρίνας από την οδό Κονίτσης έως την οδό Γκραμπάλας θα παραμείνει λειτουργικό ως δρόμος για διέλευση οχημάτων.