Η αποκάλυψη της πινακίδας έγινε από τον Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα και την υπουργό Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, παρουσία του διευθυντή του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO Lazare Eloundou Assomo, του περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη, του δημάρχου Ζαγορίου Γιώργου Σουκουβέλου και πολλών κατοίκων της περιοχής.
«Το Ζαγόρι είναι το πρώτο πολιτιστικό αγαθό της πατρίδας μας που εγγράφεται ως πολιτιστικό τοπίο. Το Ζαγόρι είναι το πρώτο νεώτερο μνημείο της χώρας μας, ανάμεσα στα 19 εγγεγραμμένα μνημεία. Το Ζαγόρι είναι η πλέον ανεπτυγμένη χωρική εγγραφή της Ελλάδας, καθώς περιλαμβάνει 46 οικισμούς και καταλαμβάνει το σύνολο του Δήμου», τόνισε στην ομιλία της η υπουργός Πολιτισμού, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η επιλογή της Βίτσας για την τοποθέτηση της πινακίδας έχει να κάνει με το ότι από την πλατεία αυτού του χωριού είχε αναλάβει ο πρωθυπουργός τη δέσμευση ότι «θα κατέβαλλε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε το Ζαγόρι να εγγραφεί στον πιο επίζηλο κατάλογο πολιτισμού της ανθρωπότητας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν κατάφερε να είναι παρών στην τελετή, καθώς οι υποχρεώσεις του δεν του επέτρεψαν να παρατείνει την παραμονή του στην περιοχή, μετά την αναβολή της προγραμματισμένης για το απόγευμα του Σαββάτου τελετής λόγω της καταρρακτώδους βροχής. Ωστόσο, η τελετή δεν μπορούσε να μετατεθεί σε μεταγενέστερο χρόνο, καθώς στην περιοχή βρέθηκαν και στελέχη της UNESCO, τα οποία επισκέφθηκαν μνημεία και γνώρισαν τις φυσικές ομορφιές της περιοχής, συνοδευόμενα από πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η υπουργός Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στο ιστορικό της προσπάθειας, σημειώνοντας πως ο φάκελος υποψηφιότητας, που συνέταξε το ΥΠΠΟ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Δήμο Ζαγορίου, αποτέλεσε προϊόν συστηματικής δουλειάς πολυπληθούς πολυεπιστημονικής ομάδας, προβάλλοντας την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της περιοχής ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φύσης, την αυθεντικότητα του τόπου και του τοπίου. «Για να φτάσουμε στην εγγραφή, τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο Ριαντ, χρειάστηκε η συνδρομή και ο κόπος δεκάδων ανθρώπων. Τα στελέχη στο Υπουργείο Πολιτισμού συνεργάστηκαν στενά, σκληρά και μεθοδικά με τα στελέχη και τους συνεργάτες της Περιφέρειας, του Δήμου και σε απόλυτη σύμπνοια και επικοινωνία με τη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπία, στην UNESCO. Στους δεκάδες ανθρώπους που μόχθησαν για να φτάσουμε σε αίσιο τέλος χρωστάμε ευγνωμοσύνη και δικαιολογημένους επαίνους», τόνισε.
Στη συνέχεια η υπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε στο πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί από δω και πέρα το Ζαγόρι. «Θα είναι λάθος να αντιμετωπίσουμε το Ζαγόρι ως ένα στατικό μνημείο. Το Ζαγόρι, πρωτίστως, είναι οι άνθρωποί του, που πρέπει να ζήσουν εδώ για να διατηρήσουν το στοιχείο, το οποίο αξιολόγησε η UNESCO και ενέταξε το Ζαγόρι: Την αυθεντικότητα του, που δεν εξασφαλίζεται με τη μουσειακή προσέγγιση μιας ζωντανής περιοχής. Η αυθεντικότητα θα εξασφαλιστεί, από τη στιγμή, που οι άνθρωποι όχι, απλώς, θα θέλουν να μένουν στο Ζαγόρι, αλλά θα επιδιώκουν να γυρίσουν στο Ζαγόρι, να δουλέψουν, να ζήσουν αντλώντας από τις αρχές και τις αξίες, που το δημιούργησαν. Η πολιτεία, το κράτος, η περιφερειακή αυτοδιοίκηση, η τοπική αυτοδιοίκηση, όλοι εμείς, έχουμε την υποχρέωση, παράλληλα με την απόλυτη προστασία, την οποία πρέπει να εξασφαλίζουμε εις το διηνεκές, για να διατηρηθούν αλώβητα τα ιδιαίτερα στοιχεία που έχει το Ζαγόρι, να εκπονήσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης. Και ποιο είναι το βασικό χαρακτηριστικό της βιώσιμης ανάπτυξης; Να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές τουλάχιστον αυτά τα οποία παραλάβαμε. Αυτό, λοιπόν, το στρατηγικό σχέδιο είναι η αρχή της ουσιαστικής δουλειάς για το Ζαγόρι. Τώρα, αρχίζει η πολλή δουλειά και αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι. Πρέπει να εκπονήσουμε -και κυρίως να εφαρμόσουμε- ένα στρατηγικό σχέδιο που θα εξασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη του. Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας, αλλά νομίζω ότι όλοι είμαστε παρόντες, θεωρούμε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να μην πετύχουμε να διατηρηθεί αλώβητο αυτό το συλλείτουργο φύσης και ανθρώπου», κατέληξε.
Στην πρώτη προσπάθεια συγκρότησης του φακέλου υποψηφιότητας του Ζαγορίου, που ξεκίνησε το 2014 επί υπουργίας του, για να επανεκκινήσει το 2019, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας. «Η UNESCO επιβεβαιώνει τη ζαγορίσια αξία, αναγνωρίζει τον απαράμιλλο συνδυασμό ανθρώπινης και φυσικής παρουσίας. Ο άνθρωπος στο Ζαγόρι δε δάμασε μόνο τον εαυτό του, δάμασε και τη φύση, αλλά δεν την υπέταξε, την έκανε ήρεμη και συμβίωσε μαζί της. Το παράδειγμα του Ζαγορίου είναι αυτό που όλοι πρέπει να ακολουθήσουμε, τη συμφιλίωση δηλαδή με την φύση», τόνισε, μεταξύ άλλων.
Για μία εξαιρετικά τιμητική διάκριση για το Ζαγόρι έκανε λόγο ο δήμαρχος Ζαγορίου Γιώργος Σουκουβέλος, σημειώνοντας τη συμβολή του πρωθυπουργού, της υπουργού Πολιτισμού και του περιφερειάρχη Ηπείρου. «Η εγγραφή του Ζαγορίου στον Κατάλογο της UNESCO, το καθιστά παγκόσμια κληρονομιά και αποτελεί για τον Δήμο μας και όχι μόνο, πρόκληση και ευθύνη για τη διατήρηση και ενισχυμένη προστασία του πολιτιστικού και του φυσικού του περιβάλλοντος. Αποτελεί, ωστόσο, και ευκαιρία να τεθεί η περιοχή μας στο επίκεντρο της προσοχής και στις προτεραιότητες της αναπτυξιακής πολιτικής της πολιτείας. Πρωταρχικά οφείλουμε όλοι μαζί να το προστατεύσουμε από την ερημοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού προς την οποία διολισθαίνει καθημερινά, ώστε να μην καταντήσει μουσειακό είδος. Το Ζαγόρι πρέπει να παραμείνει ζωντανός τόπος, γιατί τόπος είναι οι άνθρωποί του, αυτοί που το έχτισαν, το φρόντισαν και το διατήρησαν μέχρι σήμερα για να το βρούμε εμείς και να το παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Είναι ευθύνη όλων μας και κυρίως του κρατικού μηχανισμού να ακολουθήσει τις απαραίτητες κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές ώστε αυτός ο χώρος να γίνει υπόδειγμα ανάπτυξης ορεινής τουριστικής περιοχής με σεβασμό σε όλα όσα πλέον ορίζουν οι διαδικασίες της UNESCO. Η πολιτεία οφείλει πλέον να διασφαλίσει την απρόσκοπτη πορεία του Ζαγορίου σε μια νέα εποχή… Στο χέρι μας είναι να φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών του εγχειρήματος: Το Ζαγόρι να αποτελεί ένα διαχρονικό παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας», σημείωσε στην ομιλία του.
