Τα «Καλπάκια» ξεκίνησαν το 1995, προκειμένου να αναδειχθεί η ιστορικότητα της περιοχής του Καλπακίου, που δέχθηκε το κύριο βάρος της ιταλικής επίθεσης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και έκτοτε, κάθε χρόνο, τιμάται η ιστορική επέτειος με τη συνεργασία της Περιφέρειας Ηπείρου, της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου, της 8ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας Ιωαννίνων, των χορηγών και των φορέων της περιοχής.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το περασμένο Σαββατοκύριακο με τους αγώνες δρόμου με την ονομασία «Δρόμος της Νίκης» και συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκειας της εβδομάδας με επισκέψεις σχολείων στους ιστορικούς χώρους. Αποκορύφωμα αποτελεί κάθε χρόνο η αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου, που θα γίνει το απόγευμα της Παρασκευής 27 Οκτωβρίου στο μνημείο του Μαχητή και θα πάρουν μέρος στρατιώτες της 8ης Μεραρχίας άνδρες, γυναίκες και παιδιά από τον Δήμο Πωγωνίου.
«Επιτελούμε το χρέος μας απέναντι στους ανθρώπους, που θυσιάστηκαν στα πεδία των μαχών», τόνισε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο δήμαρχος Πωγωνίου Κώστας Καψάλης, ο οποίος αναφέρθηκε και στην προσπάθεια δημιουργίας του Πάρκου Ιστορίας. «Έστω και με αργά βήματα, κάτι γίνεται», είπε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας τη δημοπράτηση του κενοταφίου και εκφράζοντας την αισιοδοξία του πως σύντομα θα υπάρξει δέσμευση χρηματοδότησης και για την επέκταση του Πολεμικού Μουσείου, ώστε να απομένει το κομμάτι της ανάδειξης των ιστορικών θέσεων στα πεδία των μαχών (κρύπτες, πολυβολεία κ.λπ.).
Οι εκδηλώσεις «Καλπάκια 2023» συνεχίζονται αύριο Πέμπτη με επιμνημόσυνη δέηση στις 6 το απόγευμα στο Χάνι Δελβινακίου, όπου θα ακολουθήσουν κατάθεση στεφάνων, χαιρετισμοί από τον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη και τον δήμαρχο Πωγωνίου Κώστα Καψάλη, και ομιλία από τον συνταξιούχο εκπαιδευτικό Νίκο Θεοδοσίου με θέμα «Το Έπος του ’40 και το Ανεξάρτητο Τάγμα Δελβινακίου».
Την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου οι εκδηλώσεις μεταφέρονται στο Μνημείο του Μαχητή, με την αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου στις 7.25 το απόγευμα να είναι αυτή που ξεχωρίζει στο πρόγραμμα. Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν στις 6.10 το απόγευμα με έπαρση της σημαίας και θα ακολουθήσουν επιμνημόσυνη δέηση, προσκλητήριο νεκρών και κατάθεση στεφάνων. Στη συνέχεια θα γίνει τοπογραφική ενημέρωση από αξιωματικό της 8ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας και ερμηνεία επετειακών τραγουδιών του έπους του 1940 από τη Στρατιωτική Μουσική Μπάντα της 8ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας. Τους παρευρισκόμενους θα καλωσορίσει ο δήμαρχος Πωγωνίου Κώστας Καψάλης και η κεντρική ομιλία θα γίνει από τον Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Κωνσταντίνο Π. Χρήστου, με θέμα «Ο Αγώνας του 1940 στην ιστορία και το παρόν».
Το Σάββατο 28 Οκτωβρίου, στις 8 το πρωί, θα τελεστεί Θεία λειτουργία στην Ιερά Μονή Σωσίνου, όπου θα ακολουθήσουν στις 10.10 επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων. Η εκδήλωση περιλαμβάνει, επίσης, χαιρετισμό του δημάρχου Πωγωνίου Κώστα Καψάλη, ομιλία από τον διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Παρακαλάμου Θωμά Δημητρίου με θέμα «28η Οκτωβρίου 1940: Οι πρώτες μέρες του πολέμου μέσα από μαρτυρίες των κατοίκων και των στρατιωτών της περιοχής» και ποιήματα από τους μαθητές του Δημοτικού και του Γυμνασίου Παρακαλάμου.
Στις 12 η παρέλαση στα Γιάννενα το Σάββατο
Με την παρέλαση μαθητών, σπουδαστών, προσκόπων-οδηγών, αναπήρων-θυμάτων πολέμου, αντιστασιακών οργανώσεων, τμημάτων ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας θα κορυφωθούν στα Γιάννενα οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό της εθνικής επετείους του «Όχι».
Η καθιερωμένη παρέλαση θα πραγματοποιηθεί στις 12 το μεσημέρι, ενώ λίγο νωρίτερα, στις 11.15, στο Ηρώο Μπιζανομάχων, θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους.
Η επίσημη δοξολογία θα τελεστεί στις 10.30 το πρωί στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου, και η πανηγυρική ομιλία θα γίνει από τη σύμβουλο εκπαίδευσης Φιλολόγων Ιωαννίνων δρ. Μαρούλα Παπαευσταθίου-Τσάγκα. Την κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, βουλευτής Ιωαννίνων Μαρία Κεφάλα.
Παρέλαση και στην Κόνιτσα
Σειρά εκδηλώσεων θα πραγματοποιήσει και ο δήμος Κόνιτσας, με το πρόγραμμα να περιλαμβάνει και παρέλαση μαθητών και τμημάτων ενόπλων δυνάμεων στις 11.15 το πρωί του Σαββάτου.
Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν από την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου με σχολικές γιορτές στο Γυμνάσιο, στο Γενικό Λύκειο, στο ΕΠΑΛ, στα Δημοτικά Σχολεία και στα Νηπιαγωγεία της Κόνιτσας. Στις 11.30 το πρωί θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση με τη συμμετοχή μαθητών, καθηγητών, δασκάλων όλων των σχολείων και ιδρυμάτων στο Μαυσωλείο Πεσόντων 1940, που βρίσκεται στο παρεκκλήσι «Άγιος Αθανάσιος». Θα ακολουθήσουν κατάθεση στεφάνων από τον δήμαρχο και από τους μαθητές. Στις 12.30 το μεσημέρι θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση στον λόφο του έφεδρου ανθυπολοχαγού Παύλου Παυλίδη στο Ελεύθερο Κόνιτσας, όπου θα γίνει και κατάθεση στεφάνων από τον δήμαρχο, τον πρόεδρο της Κοινότητας Ελευθέρου και συγγενείς του ήρωα. Εν συνεχεία θα παρατεθεί μικρή δεξίωση στην πλατεία του χωριού.
Ανήμερα της εθνικής επετείου, στις 7.30 το πρωί θα τελεστούν όρθρος και Θεία λειτουργία χοροστατούντος του Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης Ανδρέα στον Ιερό Ναό του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, όπου θα γίνει και επίσημη δοξολογία στις 10 το πρωί. Στις 10.30 θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο Ηρώων μπροστά από το δημαρχείο και στη συνέχεια θα γίνει κατάθεση στεφάνων και θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των ηρώων του έπους. Τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει ο διευθυντής του Α’ Δημοτικού Σχολείου Κόνιτσας Ιωάννης Λάμπρος με θέμα: «28η Οκτωβρίου! Μνήμη και Ιστορία». Μετά την ομιλία θα ακολουθήσει δεξίωση για όλους στο Δημαρχείο.
Στις 11.15 το πρωί θα γίνει παρέλαση μαθητών και μαθητριών Νηπιαγωγείων, Δημοτικών Σχολείων, Γυμνασίου, Γενικού Λυκείου, ΕΠΑ.Λ. και Τμημάτων Ενόπλων Δυνάμεων. Με το πέρας της παρέλασης, στις 12.30 το μεσημέρι, θα ακολουθήσουν παραδοσιακοί χοροί από τα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου στην κεντρική πλατεία της Κόνιτσας.
Διήμερο εορταστικών εκδηλώσεων στον Δήμο Ζίτσας
Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης στο πλαίσιο του εορτασμού της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940 διοργανώνει και ο Δήμος Ζίτσας σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς των κοινοτήτων το διήμερο 27-28 Οκτωβρίου.
Το πρωί της Παρασκευής 27 Οκτωβρίου οι εκδηλώσεις ξεκινούν στον οικισμό Σακελλαρικό της Κοινότητας Ζίτσας, τον τόπο όπου ο ήρωας σμηναγός Ιωάννης Σακελλάριος κατέπεσε με το αεροπλάνο του τον Νοέμβριο του 1940 κατά τη διάρκεια άνισης αερομαχίας (τρία ελληνικά καταδιωκτικά ενάντια σε 15 ιταλικά καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά). Στις 8 το πρωί θα τελεστεί Θεία λειτουργία στον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου, στις 10 επιμνημόσυνη δέηση στον τάφο του Σμηναγού και η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με κατάθεση στεφάνων.
Το Σάββατο, ανήμερα της εθνικής επετείου, οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με την παρέλαση στην έδρα του Δήμου, την Ελεούσα, τις 11.45 το πρωί στην πλατεία Δημαρχείου. Θα προηγηθούν στις 10 το πρωί επίσημη δοξολογία στον Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου και εκφώνηση πανηγυρικού από τη διευθύντρια του ΓΕΛ Ελεούσας «Κων/νος Ασώπιος» Μαρία Μάντζιου, καθώς και στις 10.45 το πρωί επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο ηρώων.
