Απόψεις

Εφαρμογή των συμμαχιών σε τοπικό επίπεδο – Περνώντας από τη θεωρία στην πράξη

Γράφει ο Σάββας Δημητριάδης.

Όταν μιλάμε για την προοδευτική συμμαχία, οι περισσότεροι σκεφτόμαστε ότι αυτή καταλήγει σε μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης στη βάση των μεγάλων ζητημάτων που αφορούν τους πολίτες, όπως είναι η ακρίβεια, η ενέργεια, το κοινωνικό κράτος, η στέγη, οι μισθοί, οι συντάξεις, η προστασία του περιβάλλοντος, η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Είναι όμως ιδιαίτερα χρήσιμο να δούμε τι γίνεται όταν τα ζητήματα αυτά απασχολούν, με τις ιδιαιτερότητές τους, τις τοπικές κοινωνίες και τίθενται στον δημόσιο διάλογο.

Συγκεκριμένα για τα Ιωάννινα, ένα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, είναι η αιθαλομίχλη. Πρόκειται για μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία αποτελείται από σωματίδια αιθάλης, καθώς και από το δηλητηριώδες αέριο διοξείδιο του θείου. Η έκθεση στη σωματιδιακή ρύπανση αναγνωρίζεται διεθνώς ως σημαντικότατος κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία. Πέρα από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, οι αυξηξημένες συγκεντρώσεις αιωρούμενων μικροσωματιδίων PM2.5 δυσχεραίνουν την αναπνευστική λειτουργία και προκαλούν μεγάλη επιβάρυνση σε ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες, όπως είναι τα άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Οι κυριότερες πηγές εκπομπής των σωματιδίων αυτών είναι οι κάθε είδους καύσεις (για παραγωγή ενέργειας, για θέρμανση κ.λπ.), οι διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες, η κυκλοφορία οχημάτων και κάθε είδους μεταφορικών μέσων.

Στην περιοχή μας το πρόβλημα επιδεινώθηκε τα τελευταία χρόνια, όταν, λόγω των υψηλών τιμών στο πετρέλαιο θέρμανσης και στο ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και της γενικευμένης ακρίβειας που κατατρώει τα εισοδήματα, οι πολίτες αναγκάζονται να καταφεύγουν στην καύση ξύλου για να ζεσταθούν και να μειώσουν το κόστος θέρμανσης. Τα στοιχεία, που δόθηκαν κατά καιρούς στη δημοσιότητα από μεγάλα ερευνητικά κέντρα της χώρας, πανεπιστήμια και ειδικούς επιστήμονες, αποδεικνύουν τόσο την επικινδυνότητα του φαινομένου όσο και το ότι η καύση ξύλων είναι υπεύθυνη, σχεδόν αποκλειστικά, για την αιθαλομίχλη. Τα Ιωάννινα είναι πρωταθλητής στη χώρα, εξαιτίας και του αναγλύφου της περιοχής που εγκλωβίζει τους ρύπους.

Δυστυχώς η πολιτεία μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα, παρά τις διαστάσεις του προβλήματος. Η Περιφέρεια Ηπείρου προχωρά κάθε φορά στις συνήθεις συστάσεις, οι οποίες δεν αποτελούν λύση στο πρόβλημα. Ο Δήμος Ιωαννιτών, εδώ και χρόνια, δεν επεδίωξε να διεκδικήσει αποτελεσματικά μέτρα για τον περιορισμό της αιθαλομίχλης στο λεκανοπέδιο.

Ερχόμαστε λοιπόν σήμερα, πάνω σε αυτό θέμα, να εξετάσουμε στην πράξη τη συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, έτσι όπως αυτές εκφράζονται σε τοπικό επίπεδο είτε μέσα από την αυτοδιοίκηση είτε από τα κόμματα αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες. Φυσικά θα ήταν καλύτερα στις συνεργασίες για την επίλυση τέτοιων σοβαρών ζητημάτων να μετέχουν και οι αντίστοιχοι τοπικοί εκπρόσωποι της ΝΔ, αλλά δυστυχώς φαίνεται ότι δεν το επιτρέπουν αυτό οι μικροκομματικές σκοπιμότητες και η «τυφλή» υπεράσπιση της κυβερνητικής πολιτικής, η οποία ευθύνεται για την έκταση του προβλήματος.

Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό, κατά την προσωπική μου άποψη, να λάβουμε σε πρώτη φάση μια ανατροφοδότηση από τις ίδιες τις προθέσεις μας, απαντώντας στα παρακάτω ουσιαστικά ερωτήματα:

  • Θα συμφωνήσουμε μεταξύ μας ότι η αιθαλομίχλη στην περιοχή μας είναι κυρίως αποτέλεσμα της ενεργειακής φτώχειας και άρα αποτελεί ένα κοινωνικό πρόβλημα, που έχει ξεκάθαρη σχέση με την οικονομική κατάσταση των πολιτών και την κυβερνητική πολιτική που ασκείται στην ενέργεια;
  • Θα απορρίψουμε λογικές που παρατείνουν το καθεστώς της αδράνειας και επικεντρώνουν στην επανεξέταση του φαινομένου, όταν αυτό έχει ήδη τεκμηριωθεί επιστημονικά τόσο σε τοπικό- πανελλαδικό επίπεδο όσο και σε παγκόσμιο;
  • Θα συμφωνήσουμε ότι απαιτείται άμεσα πολιτική λύση, διεκδικώντας σθεναρά τα δίκαια αιτήματα για φτηνό ρεύμα και πετρέλαιο θέρμανσης αλλά και δωρεάν ρεύμα την περίοδο του χειμώνα για όσους συμπολίτες μας αδυνατούν να πληρώσουν;
  • Θα συμφωνήσουμε σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ευρείας κλίμακας παρεμβάσεων, που δεν θα αφήνουν εκτός τους ευάλωτους συμπολίτες μας, αλλά θα διασφαλίζουν μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση για την Ήπειρο με προστασία της υγείας των πολιτών και του περιβάλλοντος;
  • Πιστεύουμε πραγματικά ότι οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να αλλάξουν τα ισοζύγια της ενεργειακής φτώχειας και να συμμετέχουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αφού μπορούν να παράγουν καθαρή ενέργεια με αποκεντρωμένο και συμμετοχικό τρόπο, μηδενίζοντας ταυτόχρονα τους λογαριασμούς ρεύματος και στηρίζοντας τους οικονομικά ασθενέστερους συμπολίτες μας;
  • Θα προτάξουμε δυναμικά όλοι μαζί την ενεργειακή δημοκρατία, ζητώντας να μην μπαίνουν εμπόδια στη δημιουργία και τη λειτουργία συνεργατικών μη κερδοσκοπικών Ενεργειακών Κοινοτήτων πολιτών, αλλά αντίθετα να υπάρχει ένα νομοθετικό πλαίσιο διευκολύνσεων;

Συνοψίζοντας, στην τοπική μας κοινωνία υπάρχει ένα πρόβλημα με διαστάσεις κοινωνικές, οικονομικές και οικολογικές, που μας αφορά όλους και όλες. Στο πλαίσιο αυτό καλούμαστε να διαμορφώσουμε ένα κοινό μέτωπο διεκδικήσεων, απαιτώντας να δοθεί πολιτική λύση, με λήψη των αναγκαίων μέτρων, ώστε να μπορούμε να ζεσταινόμαστε όλοι χωρίς να κινδυνεύει η υγεία μας και το περιβάλλον.

Στην ουσία της, λοιπόν, η προοδευτική συμμαχία μεταφέρεται και δοκιμάζεται στις τοπικές κοινωνίες, εκεί που μπορεί να εμπνεύσει τους πολίτες και να αποκτήσει δυναμική. Ξεπερνώντας την αδράνεια με την ίδια την πολιτική πράξη, που δε διστάζει να εκφράζει την αλήθεια, να παραμερίζει ανταγωνισμούς, να διεκδικεί και να συγκρούεται με τα μικρά και μεγάλα συμφέροντα και να εργάζεται για την επίλυση των προβλημάτων.

Ο δρόμος είναι δύσκολος, αλλά η ίδια η πραγματικότητα και οι κοινωνικές ανάγκες αναζητούν και στο τέλος θα επιβάλλουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, την πολιτική τους έκφραση και τις λύσεις.

Σχετικά άρθρα

Μ. Τζούφη: «Ανεπαρκείς οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την αιθαλομίχλη»

Ξανά συστάσεις για την αιθαλομίχλη

Αιθαλομίχλη στα Ιωάννινα – «Aπό λάδι πολύ κι από τηγανίτα τίποτα»

Σπύρος Ζαφείρης