Ενόψει της λήξης της παράτασης της διαβούλευσης για τη Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Σχέδιο Δημιουργίας Δικτύου Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης Απορριματογενών Ενεργειακών Πρώτων Υλών (ΑΕΠΥ) από Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ), στις 17 Οκτωβρίου, το περιφερειακό συμβούλιο ομόφωνα έδωσε αρνητική γνωμοδότηση στο σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, που αιφνιδίασε την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, καθώς δεν είχε προηγηθεί καμία διαβούλευση.
Το Σχέδιο αφορά την ενεργειακή αξιοποίηση μέσω καύσης δευτερογενών καυσίμων (ΑΕΠΥ – RDF/SRF), που παράγονται σε Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων, αφού πρώτα αφαιρεθούν τα ανακυκλώσιμα και το οργανικό κλάσμα. Κεντρικός στόχος είναι η μείωση των ποσοτήτων αστικών στερεών αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή σε ποσοστό ≤10% έως το 2030, και για την επίτευξη του στόχου αυτού προβλέπεται η δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης, οι οποίες θα επεξεργάζονται δευτερογενή καύσιμα, που προκύπτουν από Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και όχι σύμμεικτα υπολείμματα. Όπως είναι γνωστό, στην Ήπειρο δεν προβλέπεται η κατασκευή μονάδας καύσης απορριμμάτων, αλλά η μεταφορά των δευτερογενών απορριμμάτων στην Κοζάνη.
Στην εισήγησή του ο κ. Γοργόλης σημείωσε πως από τη ΣΜΠΕ δεν παρέχεται επαρκής στρατηγική ποσοτικοποίηση κρίσιμων περιβαλλοντικών παραμέτρων, ούτε ολοκληρωμένη ανάλυση ρεαλιστικών εναλλακτικών συμβατών με την ιεράρχηση αποβλήτων, δεν τεκμηριώνεται η επίτευξη υψηλής ενεργειακής απόδοσης (R1) ανά θέση, με πραγματικά δεδομένα θερμικών αποδεκτών και προδιαγραφών ποιότητας καυσίμου, απουσιάζει η μοντελοποίηση διασποράς/σωρευτικών επιπτώσεων και δεσμευτικό σχέδιο CEMS με δημόσια διάθεση δεδομένων και διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας, δεν τεκμηριώνονται πλήρως ο κύκλος ζωής των ρευμάτων τέφρας (πυθμένα και ιπτάμενης), οι υποδομές αδρανοποίησης/διάθεσης και οι σχετικές περιβαλλοντικές προδιαγραφές.
Ειδικά για την Περιφέρεια Ηπείρου, σημείωσε ότι δεν υφίσταται ανάλυση για τις επιπτώσεις των διαπεριφερειακών μεταφορών, που έχουν αυξημένη αβεβαιότητα ως προς εκπομπές και κόστος, και δε διασφαλίζεται ότι δε θα υπονομευθούν οι στόχοι πρόληψης, ανακύκλωσης και χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, με ρήτρες προτεραιότητας έναντι της ενεργειακής αξιοποίησης.
Με την αρνητική γνωμοδότηση συντάχθηκε και ο επικεφαλής της παράταξης «Κοινό των Ηπειρωτών» Γιάννης Στέφος, σημειώνοντας πως έχει χαθεί το μεγάλο στοίχημα της ανακύκλωσης αφενός και αφετέρου, χαρακτηρίζοντας τα εργοστάσια καύσης «εργοστάσια θανάτου».
Στο ίδιο μήκος και ο επικεφαλής της παράταξης «Ήπειρος Όλον – Τόπος να Ζεις» Στέφανος Ζούμπας, έκανε λόγο για προσχηματική διαβούλευση και έθεσε ζητήματα αδιαφάνειας. «Το σχέδιο προωθείται χωρίς καμία δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων όπως το κόστος για τον πολίτη», σημείωσε, μεταξύ άλλων, και πρόσθεσε πως ο σχεδιασμός «κλειδώνει» ποσότητες για 30 χρόνια, αγνοώντας πιθανές μειώσεις λόγω ενίσχυσης της ανακύκλωσης ή δημογραφικών αλλαγών.
Εκ μέρους της «Λαϊκής Συσπείρωσης» ο επικεφαλής Γιώργος Πρέντζας έκανε λόγο για μια «μπίζνα», που δεν έχει καμία σχέση με την περιβαλλοντική προστασία. Σημείωσε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εντάξει την καύση απορριμμάτων στην «πράσινη μετάβαση» για οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα, ενώ, πρόσθεσε πως ο ίδιος ο σχεδιασμός λέει πως τη χωροθέτηση των έξι μονάδων θα την κάνουν οι εταιρίες- ανάδοχοι των έργων. «Εδώ μιλάμε για μια τεράστια μπίζνα», τόνισε χαρακτηριστικά και πρότεινε την πλήρη απόσυρση.
Την αντίθεσή του στην καύση των απορριμμάτων, λόγω των επιπτώσεων στο περιβάλλον αλλά και στη δημόσια υγείας, εξέφρασε ο επικεφαλής της παράταξης «Ορίζοντες Ηπείρου» Σπύρος Υφαντής. «Αντί να δίνουμε πρώτη ύλη για καμινάδες που μολύνουν τον αέρα, να κάνουμε πρόληψη για διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Τα εργαλεία δηλαδή που πραγματικά προστατεύουν το περιβάλλον και την υγεία», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Στην παρέμβασή του ο περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης επανέλαβε τη δουλειά που έχει κάνει η Περιφέρεια για τη διαχείριση των απορριμμάτων και τάχθηκε κατά της καύσης των απορριμμάτων. «Δεν προβλέπεται να γίνει στην Ήπειρο εργοστάσιο καύσης, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε θετικοί. Σήμερα φθάνουμε σε ένα άλλο σημείο της διαχείρισης απορριμμάτων, μόνο γιατί οι περισσότερες περιφέρειες δεν έχουν τίποτε», σημείωσε.
Όχι στην καύση απορριμμάτων μ’ ένα στόμα μια φωνή
Τους προβληματισμούς που έχει εκφράσει η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, καθώς και το δίκτυο των ΦΟΔΣΑ, «άκουσε» η Περιφέρεια Ηπείρου και κυρίως ο αντιπεριφερειάρχης Βασίλης Γοργόλης που εισηγήθηκε την αρνητική γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου για τις Μονάδες Καύσης Απορριμμάτων, παρά τη θετική εισήγηση της Υπηρεσίας.
