Η «επιστροφή στο χωριό», από μια τάση των τελευταίων ετών καθίσταται πλέον ανάγκη, όχι μόνο προσωπική για τους λίγους που κουράστηκαν από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, τη βιασύνη και την πίεση. Είναι αναγκαία για την επιβίωση ή και ανάπτυξη των χωριών, για την προστασία του περιβάλλοντος, για την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και της διατροφικής επάρκειας, για τη λειτουργία ή επαναλειτουργία δομών και υπηρεσιών, που ατόνησαν και εγκαταλείφθηκαν.
Η αστυφιλία και η εγκατάλειψη της υπαίθρου είναι η αρχή και το τέλος ενός φαύλου κύκλου, που για να σπάσει, απαιτούνται δράση και σχέδιο. Στην καλύτερη περίπτωση, θα έπρεπε να αποτελεί την πυρήνα ενός εθνικού σχεδιασμού, κάτι που δε φαίνεται στον ορίζοντα, παρά τα δείγματα ερημοποίησης που ήδη έχουν χτυπήσει «καμπανάκι».
Προτάσεις υπάρχουν και, μάλιστα, σύγχρονες και καινοτόμες. Όπως αυτές της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης «Τα Ψηλά Βουνά», που έχει θέσει ως έναν από τους στόχους της την προώθηση της επανακατοίκησης ορεινών περιοχών.
Η πρωτοβουλία έγινε γνωστή με το κάλεσμα σε ενεργούς πολίτες, που ζουν στις ορεινές περιοχές να αποτελέσουν τους «Πρεσβευτές Αποκέντρωσης» για όσους θέλουν να μετοικήσουν σε αυτές.
Ενδιαφέρον για επανακατοίκηση στα ορεινά των Ιωαννίνων, υπάρχει, σύμφωνα με τον υπεύθυνο Κοινωνικής Καινοτομίας της ΚΟΙΝΣΕΠ Σωτήρη Τσουκαρέλη, ωστόσο οι δυσκολίες, ξεκινώντας από την έλλειψη κατοικιών, αναδεικνύουν την ανάγκη να υπάρξουν θεσμικές παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση αυτή.
Τα «Ψηλά Βουνά» έχουν καταθέσει προτάσεις προς την κυβέρνηση, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Μεταξύ αυτών είναι οι κοινωνικές κατοικίες, που θα μπορούσαν να είναι ένα χρήσιμο «εργαλείο» για την αναζωογόνηση των ορεινών περιοχών, αντί για ένα «πυροτέχνημα» που θα διασφαλίζει τη δόμηση στα πρόσφατα καταργηθέντα στρατόπεδα, όπως εξαγγέλθηκε στη ΔΕΘ.
«Αυτό που προτείναμε ως οργανισμός που ασχολείται με το θέμα της αποκέντρωσης, είναι το ζήτημα της κοινωνικής κατοικίας να αφορά κυρίως την ελληνική επαρχία και τα ορεινά χωριά σε μεγαλύτερο βαθμό. Αυτό που είδαμε, βέβαια, από την κυβέρνηση, να κατευθύνεται σε μία άλλη μορφή κοινωνικής κατοικίας, με εργολάβους, είναι μια τελείως διαφορετική λογική. Αν η κοινωνική κατοικία κατευθυνόταν στην ελληνική επαρχία, πάρα πολλά σπίτια που είναι ετοιμόρροπα, θα μπορούσαν να ανακαινιστούν, να λυθούν πάρα πολλά προβλήματα που υπάρχουν με την πολυϊδιοκτησία και να βρεθούν σπίτια για ανθρώπους που ψάχνουν αυτή τη στιγμή. Στην Ήπειρο, για παράδειγμα, εμείς είμαστε ήδη σε επαφή με τρία νέα ζευγάρια, τα οποία ψάχνουν σπίτια σε Κόνιτσα, Τζουμέρκα και Ζαγόρι, και τους είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρουν ένα σπίτι να μείνουν», σημείωσε ο κ. Τσουκαρέλης, με την εμπειρία του να δείχνει ότι στις ορεινές περιοχές υπάρχουν και δουλειές, που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν όσους θέλουν να επιστρέψουν.
«Μπορεί να είναι λίγο διαφορετικές, αλλά υπάρχουν. Οι άνθρωποι εκεί ψάχνουν πάρα πολλές τεχνικές δουλειές ή δουλειές που έχουν να κάνουν με τη φύση. Υπάρχει αυτή τη στιγμή ζήτηση για θέσεις εργασίας ακόμα και στον τουρισμό, αλλά δεν υπάρχουν σπίτια για να μείνει κάποιος, που θέλει να πάει να δουλέψει εκεί. Οπότε η κατοικία είναι από τα πιο σημαντικά ζητήματα», πρόσθεσε.
Προς αυτή τη κατεύθυνση, μια ακόμη πρόταση από τα «Ψηλά Βουνά» προς την πολιτεία είναι η λειτουργία Γραφείων Προσέλκυσης Πληθυσμού στους 33 ορεινούς δήμους της χώρας και δύο Γραφείων Αποκέντρωσης, αντίθετα, στα μεγάλα αστικά κέντρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
«Αυτά θα μπορούσαν να δίνουν την απαραίτητη πληροφορία σε όλους τους ανθρώπους που έχουν την όρεξη να φύγουν, να αφήσουν τις πόλεις και να πάνε να μείνουν σε χωριά. Θα ήταν, δηλαδή, μια βασική δημόσια υποδομή, που θα βοηθούσε προς αυτή την κατεύθυνση. Ούτε σε αυτό εισακουστήκαμε, αλλά συνεχίζουμε και πιέζουμε», τόνισε ο κ. Τσουκαρέλης, σημειώνοντας πως προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν συζητήσεις με ορεινούς δήμους, ωστόσο απαιτούνται πόροι για να συσταθούν και να λειτουργήσουν.
«Δώσε Ζωή στο Χωριό σου!»
Ένα πρώτο βήμα, πάντως, είναι οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών να αποτελέσουν οι ίδιοι το παράδειγμα αλλά και τους «καθοδηγητές» για όσους επιθυμούν να αλλάξουν τη ζωή τους.
Το μήνυμα «Δώσε Ζωή στο Χωριό σου! – Γίνε Πρεσβευτής ή Πρέσβειρα Αποκέντρωσης και υποστήριξε όσους θέλουν να πάρουν τα βουνά!», σε κατοίκους και ανθρώπους ενεργά συνδεδεμένους με ορεινά χωριά να συμμετάσχουν στο Δίκτυο Πρεσβευτών Αποκέντρωσης, μια κοινότητα ανθρώπων που συμβάλλουν ενεργά στην επανακατοίκηση και αναζωογόνηση των ορεινών περιοχών της χώρας.
«Οι “Πρεσβευτές Αποκέντρωσης” είναι οι άνθρωποι, που συνδέουν τον τόπο με όσους θέλουν να επιστρέψουν ή να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στο βουνό. Με βαθιά γνώση και αγάπη για το χωριό τους, ενημερώνουν για την τοπική πραγματικότητα, μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με τη ζωή και τις ευκαιρίες στην περιοχή, και διευκολύνουν την επικοινωνία και την ένταξη στην τοπική κοινότητα. Χωρίς να αντικαθιστούν κάποιον ειδικό, λειτουργούν υποστηρικτικά και ανθρώπινα στα πρώτα βήματα εγκατάστασης των νέων κατοίκων», σημειώνεται στο κάλεσμα.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη συστηματική προσπάθεια των «Ψηλών Βουνών» για την προσέλκυση πληθυσμού στα ορεινά χωριά της Ελλάδας, μέσω προγραμμάτων ενημέρωσης, δικτύωσης, υποστήριξης εγκατάστασης και συνεργασίας με τοπικές κοινότητες και δήμους και προέκυψε μέσα από την πραγματικότητα.
«Δεν είναι εύκολο για κάποιον που ζει στην Αθήνα να πηγαίνει κάθε Σαββατοκύριακο κάπου και να εξερευνά τον τόπο. Πρέπει να έχει χρήματα και χρόνο για να το κάνει και είναι αρκετά δύσκολο. Αυτό που μας έχουν πει, είναι ότι θα ήθελαν κάποιον άνθρωπο από τον τόπο, να τους πει αν υπάρχουν σπίτια, αν υπάρχουν δουλειές, αν υπάρχουν σχολεία, δομές υγεία κ.λπ. Βασικά πράγματα δηλαδή, γιατί η έρευνα κοστίζει χρήμα και χρόνο», σημείωσε ο κ. Τσουκαρέλης.
Έτσι, όσοι ζουν ή περνούν σημαντικό χρόνο σε ένα ορεινό χωριό και επιθυμούν να συμβάλουν στην επιστροφή της ζωής στον τόπο τους, μπορούν να δουν περισσότερα και να πραγματοποιήσουν την εγγραφή τους εδώ: thehighmountains.org/apokentrosi/dose-zoi-sto-chorio-sou-v
Για περισσότερες πληροφορίες: Email: info@thehighmountains.org
Τηλ: 6980273233 Website: www.thehighmountains.org
