Το εγχείρημα έχει υψηλό βαθμό δυσκολίας, ωστόσο το γεγονός πως όλοι οι εμπλεκόμενοι βρέθηκαν στο ίδιο τραπέζι και κατέληξαν σε ένα πλαίσιο συνεργασίας, με σαφείς δεσμεύσεις από την κάθε πλευρά, αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας ότι θα γίνουν βήματα, ώστε ο κάμπος να μη διψάσει και του χρόνου.
Την πρωτοβουλία της σύσκεψης είχε ο νέος Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας Ιωάννης Σάββας, με το σύνολο σχεδόν των φορέων να ανταποκρίνονται. Στη σύσκεψη βρέθηκαν οι βουλευτές του Νομού Ιωαννίνων (πλην της Μ. Τζούφη), ο περιφερειάρχης Ηπείρου, οι δήμαρχοιΙωαννίνων και Ζίτσας, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΙ, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ηπείρου, ο πρόεδρος του Γενικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων «Ένωση Αγροτών», οι πρόεδροι των ΤΟΕΒ Κρύας – Λαψίστας και Πόρου, εκπρόσωποι του ΟΦΥΠΕΚΑ, του Σώματος Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδος, υπηρεσιακοί παράγοντες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της Περιφέρειας Ηπείρου, καθώς και εκπρόσωποι των επιχειρήσεων «Πίνδος», «Νιτσιάκος» και «Δωδώνη».
Η σύσκεψη κινήθηκε σε τρία επίπεδα, με την κατεύθυνση να είναι κυρίως η αναζήτηση λύσεων και σε δεύτερο βαθμό ο εντοπισμός των αιτιών, που οδήγησαν σε αδιέξοδες καταστάσεις. Το ένα επίπεδο αφορούσε το πρόβλημα της ποιοτικής επιβάρυνσης των υδάτων της τάφρου της Λαψίστας, το δεύτερο την ποσοτική μείωση των υδάτων και το τρίτο τις αποζημιώσεις των καλλιεργητών, που είδαν τη σοδειά τους να καταστρέφεται.
Συστηματικές μετρήσεις στην τάφρο
Μετά από το «γαϊτανάκι» των αλληλοκατηγοριών για τη ρύπανση της τάφρου της Λαψίστας καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, συμφωνήθηκε η παρακολούθηση της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων από πιστοποιημένο ανάδοχο, σε συνεργασία της Διεύθυνσης Υδάτων Ηπείρου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της Περιφέρειας Ηπείρου.
«Υπάρχει μια επιβάρυνση. Για να μιλήσουμε συγκεκριμένα για τις πηγές της επιβάρυνσης, θα πρέπει να γίνονται συστηματικές μετρήσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα σε συγκεκριμένα σημεία», τόνισε ο κ. Σάββας, προσδιορίζοντας πως αυτό θα γίνει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Επίσης, όπως αναφέρεται σε δελτίο τύπου της Αποκεντρωμένης, υπήρξε αποδοχή των αποτελεσμάτων των μετρήσεων της Διεύθυνσης Υδάτων Ηπείρου, που έχουν γίνει έως σήμερα, καθώς και δεσμεύσεις για τον εκσυγχρονισμό και βελτιώσεις των Εγκαταστάσεων Επεξεργασία Λυμάτων έως το τέλος του έτους.
Ειδικότερα, από την πλευρά της ΔΕΥΑΙ υπήρξε η δέσμευση ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς θα είναι σε πλήρη λειτουργία όλες οι εγκαταστάσεις, ενώ από την πλευρά της «Δωδώνης» δόθηκαν διαβεβαιώσεις για την αποκατάσταση των όποιων προβλημάτων αντιμετωπίζει ο βιολογικός καθαρισμός της.
Βάζει πλάτη η Περιφέρεια
Σε ό,τι αφορά την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων νερού για άρδευση τη νέα αρδευτική περίοδο, το βάρος ανέλαβε να σηκώσει στις πλάτες της η Περιφέρεια Ηπείρου, με τον περιφερειάρχη Αλέξανδρο Καχριμάνη να αναλαμβάνει μια σειρά από δεσμεύσεις.
Όπως αποτυπώνεται στο δελτίο τύπου της Αποκεντρωμένης, η Περιφέρεια Ηπείρου δεσμεύτηκε για τη μελέτη και υλοποίηση έργου αντικατάστασης των αντλιοστασίων του ΤΟΕΒ Κρύας-Λαψίστας, καθαρισμό δικτύου του ΤΟΕΒ με παραχώρηση μηχανημάτων της, την υποβολή μελετών φακέλων αδειοδότησης των γεωτρήσεων Κρύας –Λαψίστας και των
παλιών αρδευτικών γεωτρήσεων ΤΟΕΒ Κρύας-Λαψίστας στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, καθώς και τον εμπλουτισμός της λίμνης Παμβώτιδας με αδειοδότηση των πηγών Σεντενίκου.
Συζητήθηκε, επίσης, η δυνατότητα δημιουργίας μικρού φυσικού ταμιευτήρα στη Λαψίστα, στη θέση της άλλοτε υπάρχουσας λίμνης.
«Θα αναλάβουμε πράγματα, τα οποία δεν είναι δικά μας, αλλά δε βλέπω ότι άλλος φορέας ότι μπορεί να τα κάνει. Δεν είναι να ψάξουμε τι έγινε, είναι να λύσουμε τα προβλήματα», τόνισε ο κ. Καχριμάνης.
Σχετικά ικανοποιημένος εμφανίστηκε από τις δεσμεύσεις της Περιφέρειας Ηπείρου ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Κρύας-Λαψίστας Ηρακλής Μπαλαντάνης, εκτιμώντας πως δε θα χαθεί άλλη καλλιεργητική χρονιά. «Υποσχεθήκαν ότι μέχρι τέλος του 2025 ότι θα τρέξουν πάρα πολλά. Πιστεύω ότι δε θα μπορέσουν να τελειώσουν όλα, αλλά μέχρι την καινούργια σεζόν, που θα πατήσουμε το κουμπί να βάλουμε νερό, θα είμαστε σε πολύ καλό δρόμο», ανέφερε στις δηλώσεις του.
Έμμεσες βολές από τον Θ. Μπέγκα
Το θέμα της εξεύρεσης υδατικών πόρων για να αρδευτεί ο κάμπος τα επόμενα χρόνια έθεσε ως μείζον ο δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας, θέτοντας επίσης ως προτεραιότητα το να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες σε σχέση με το σύστημα της άρδευσης του κάμπου.
«Το ζητούμενο αυτή τη στιγμή είναι ποιος θα καθαρίσει την τάφρο. Τίνος είναι αυτή η αρμοδιότητα; Ποιος είναι αυτός που την επόμενη μέρα θα λειτουργεί σωστά ένα σύστημα άρδευσης; Τα αντλιοστάσιά του, τα δίκτυά του… Υφίστανται τα δίκτυα του συστήματος άρδευσης. Και αν δεν υφίστανται, γιατί δεν υφίστανται; Και γιατί φτάνουμε να μην υπάρχει σύστημα άρδευσης και να λέμε βρίσκουμε τη λύση να αρδεύσουμε μέσω της τάφρου της Λαψίστας. Διότι αντιλαμβάνεστε, αυτό δεν είναι μια επιστημονικά δομημένη μέθοδος. Θα έπρεπε να υπάρχει ένα δίκτυο άρδευσης, το οποίο σωστά να αρδεύει τον κάμπο. Η λύση της τάφρου της Λαψίστας είναι μια λύση ανάγκης», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μπέγκας, σημειώνοντας πως σε αυτή την κατεύθυνση η ΔΕΥΑΙ και ο Δήμος δεν έχουν καμία αρμοδιότητα.
Αποζημιώσεις αγροτών
Για τις ζημιές της φετινής καλλιεργητικής περιόδου, ο Αλ. Καχριμάνης δεσμεύτηκε ότι τα υπηρεσιακά στελέχη της Περιφέρειας θα πιστοποιήσουν την απώλεια παραγωγής προς αποζημίωση των αγροτών, ενώ για τις αποζημιώσεις της καλλιεργητικής περιόδου 2024 , οι οποίες δεν καταβλήθηκαν λόγω προβλημάτων πιστοποίησης, οι παριστάμενοι βουλευτές δεσμεύτηκαν να μεταφέρουν το αίτημα των αγροτών στο αρμόδιο Υπουργείο.
«Αν δεν αποζημιωθούν οι παραγωγοί, να ξέρετε ότι του χρόνου δε θα μπορούν να καλλιεργήσουν. Είναι θέμα πολιτικής απόφασης. Ξεκάθαρα», τόνισε μετά το τέλος της σύσκεψης ο πρόεδρος του ΓΑΣ Ιωαννίνων – «Ένωση Αγροτών» Χάρης Λιούρης, θέτοντας το ζήτημα ως προτεραιότητα.
Οι βουλευτές
Την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης χαιρέτισαν οι βουλευτές Ιωαννίνων της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Αμυράς και Μαρία Κεφάλα, εκφράζοντας την αισιοδοξία τους ότι θα βρεθούν λύσεις στα προβλήματα.
«Βεβαίως, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας -και κυρίως οι αγρότες- ότι δεν είναι κάτι εύκολο, διότι εδώ έχουμε όχι μόνο το θέμα της ρύπανσης, αλλά κυρίως το θέμα της λειψυδρίας. Είμαστε εν μέσω κλιματικής κρίσης και τα ζητήματα αυτά από εδώ και πέρα θα μας ταλανίζουν ακόμα περισσότερο. Ωστόσο, φεύγω από τη σύσκεψη περισσότερο αισιόδοξος», τόνισε ο κ. Αμυράς, με τη Μ. Κεφάλα να σημειώνει από την πλευρά της: «Όλοι προσπαθούμε να βοηθήσουμε ο καθένας από την πλευρά του και ήταν σπουδαίο ότι καθίσαμε να πούμε τη γνώμη μας, να μας ακούσουν όλοι, να ακούσουμε όλους και να συνεχίσουμε με συνεργασία και ενότητα προς μια κατεύθυνση λύσεων».
Την ανάγκη αποζημίωσης των αγροτών, καθώς δε φταίνε σε τίποτα για την κατάσταση που έχουν βρεθεί, επεσήμανε ο βουλευτής Ιωαννίνων του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Τσίμαρης, λέγοντας πως η ευθύνη ανήκει στο κεντρικό κράτος. Ο κ. Τσίμαρης, όπως δήλωσε, έθεσε ευρύτερα το ζήτημα της διαχείρισης όλων των υδάτων της περιοχής. «Θα πρέπει να δούμε τα πράγματα ειλικρινώς χωρίς να κρύβουμε κάτω από το χαλί. Το οικοσύστημα είναι ευαίσθητο. Ανήκει σε όλους μας και θα πρέπει να κάνουμε τέτοιες δράσεις ώστε να μην πρέπει να μαζεύουμε μετά τα αμάζευτα στο μέλλον», κατέληξε.
