Την ανακοίνωση έκανε ο κοσμήτορας της Σχολής Καλών Τεχνών Ευάγγελος Γκόγκας κατά την κεντρική εκδήλωση του «Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας», που αποτέλεσε και την έναρξη της προσπάθειας για τη συγκρότηση φακέλου, προκειμένου η τέχνη του ασημιού, μετά τη ένταξή της στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, να αναγνωριστεί και από την UNESCO και να εγγραφεί στον Διεθνή Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε παρουσία του δημάρχου Θωμά Μπέγκα και εκπροσώπων του Υπουργείου Πολιτισμού, των τοπικών αρχών και εκπροσώπων του κλάδου της αργυροτεχνίας, που χαιρέτησαν την πρωτοβουλία.
Ο κ. Γκόγκας, που χειροκροτήθηκε από το κοινό κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης, σημείωσε πως η ένταξη της αργυροτεχνίας στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί μια πρόκληση για τη διαφύλαξη και στήριξη αυτής της γνώσης, αλλά και την ένταξή της στο παρόν και το μέλλον ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου πολιτιστικού γίγνεσθαι. Τόνισε δε πως οι παραδοσιακές τέχες και οι καλές τέχνες ποτέ δεν υπήρξαν «ασύνδετοι κόσμοι» και έκανε αναφορά στο κίνημα Art & Crafts και τη Σχολή Bauhaus, τη ζωγραφική του Θεόφιλου και την κεραμίστρια Ελένη Βερναδάκη. Η λαϊκή τέχνη, και εδώ στην περιοχή μας η αργυροτεχνία, «δεν αποτέλεσαν απλώς μορφές καθημερινής καλλιτεχνικής έκφρασης, αλλά και διαρκή πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους εικαστικούς δημιουργούς», σημείωσε ο κ. Γκόγκας, προσθέτοντας και τη σχέση της λαϊκής τέχνης με τις Σχολές Καλών Τεχνών.
Ήδη, όπως είπε, έχουν αρχίσει να ενεργοποιούνται με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ προγράμματα στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και στη Σχολή της Αθήνας. «Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, καλούμαστε να ενισχύσουμε και να ανανεώσουμε αυτόν το διάλογο με στόχο την επανανοηματοδότηση της υλικότητας, της δεξιοτεχνίας και κυρίως της τοπικής καλλιτεχνικής ταυτότητας. Αξιοποιώντας, λοιπόν, την ιδιαίτερη αυτή ταυτότητα της πόλης των Ιωαννίνων ως κέντρο υψηλής τέχνης χειροτεχνίας και δεξιοτεχνίας, με ιδιαίτερη χαρά αλλά και επίγνωση της ευθύνης, ανακοινώνουμε την πρόταση ενός κύκλου εκπαιδευτικών δράσεων, που φιλοδοξεί να φέρει σε γόνιμο διάλογο τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία με τη ζωντανή χειροτεχνική παράδοση των Ιωαννίνων και της Ηπείρου», ανέφερε ο κ. Γκόγκας, σημειώνοντας πως οι πρωτοβουλίες αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο ενός ευρύτερου εκπαιδευτικού προγράμματος και δράσεων από μέρους της Σχολής Καλών Τεχνών, το οποίο εστιάζει στην ενσωμάτωση παραδοσιακών τεχνικών και υλικών σε σύγχρονα καλλιτεχνικά περιβάλλοντα.
Το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών θα περιλαμβάνει έναν κύκλο τριών μαθημάτων, σεμιναρίων και εργαστηρίων διάρκειας τριών εξαμήνων με γνωστικό αντικείμενο τη δημιουργική συνύπαρξη των εικαστικών τεχνών και της παραδοσιακής αργυροτεχνίας.
«Μέσα από την άμεση επίδραση με τεχνίτες της περιοχής, φορείς της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μας θα έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν το ερευνητικό και καλλιτεχνικό τους πεδίο. Πρόθεσή μας δεν είναι μόνο η διατήρηση και η προβολή της παράδοσης, αλλά η δυναμική επανενεργοποίησή της με νέα εργαλεία, υλικά και κυρίως ιδέες», τόνισε και απηύθυνε ανοιχτό κάλεσμα σε όλους τους φορείς και δημιουργούς της αργυροτεχνίας να συμμετέχουν ενεργά σε αυτή τη νέα προσπάθεια σύνδεσης της τέχνης με την εκπαίδευση και την ανάπτυξη.
Καθοριστικός ο ρόλος των τεχνιτών
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, ο βουλευτής Ιωαννίνων της Ν.Δ. Γιώργος Αμυράς χαρακτήρισε τον «Μήνα Αργυροτεχνίας» ως μια εξαιρετική ιδέα, που συμβάλλει καθοριστικά στην προώθηση ενός μοναδικού πολιτισμικού αποθέματος, τονίζοντας ότι η Πολιτεία θα στηρίξει ενεργά την προσπάθεια εγγραφής στον διεθνή κατάλογο της UNESCO.
Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Ιωαννιτών Μηνάς Πασχόπουλος έκανε λόγο για έναν θεσμό, που αποδεικνύει πως η παράδοση είναι ζωντανή, δυναμική και εξελίσσεται. «Η εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο αποτέλεσε καθοριστική στιγμή», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι τώρα γίνεται το αποφασιστικό βήμα προς τη διεθνή αναγνώριση.
Η εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλος Μαργαρίτα Γκόγκακη σημείωσε πως η Περιφέρεια στηρίζει τον θεσμό, που φωτίζει μια τέχνη άρρηκτα δεμένη με τον τόπο, ενώ η διευθύντρια Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού Σταυρούλα Βίλλυ Φωτοπούλου επεσήμανε τη σημασία της τεκμηρίωσης και της συμμετοχής των ίδιων των τεχνιτών στην προσπάθεια ανάδειξης της αργυροτεχνίας. Τόνισε, πως η Διεύθυνση θα είναι στη διάθεση των τοπικών φορέων για τη συγκρότηση του φακέλου για την UNESCO, τονίζοντας πως είναι μια προσπάθεια, που χρειάζεται πολύ κόπο και κυρίως την ενεργοποίηση της τοπική κοινωνίας και των ίδιων των τεχνιτών.
Η διευθύντρια του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς Αλεξάνδρα Ράπτη τόνισε πως το Μουσείο Αργυροτεχνίας και οι συνέργειες με τοπικούς φορείς κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού, προσθέτοντας πως η συνένωση δυνάμεων είναι το «μυστικό της επιτυχίας».
Ο πρόεδρος του Σωματείου Ασημουργών Κώστας Ζερβός ευχαρίστησε όλους όσοι στηρίζουν τη διατήρηση και εξέλιξη της τέχνης, ενώ ο πρόεδρος της Βιοτεχνών Αργυροχρυσοχόων, Κοσμηματοπωλών, Ωρολογοπωλών Νίκος Καλπακίδης χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ουσιαστική, με περιεχόμενο και προοπτική για το μέλλον της τέχνης.
Ακολούθησε η κεντρική ομιλία για τη γιαννιώτικη αργυροτεχνία από τον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Απόστολο Κατσίκη και η εκδήλωση έκλεισε με μουσικό πρόγραμμα από την Παιδική Χορωδία του Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων.
