Πρόκειται για την πρώτη περιβαλλοντική άδεια για γεώτρηση στη χώρα μας εδώ και 25 χρόνια, εξαιρουμένου βέβαια του Πρίνου, γεγονός που από μόνο του καταδεικνύει τη σημασία της εξέλιξης.
Η ερευνητική γεώτρηση δεν πρόκειται, βέβαια, να ξεκινήσει από τη μία μέρα στην άλλη. Αρχικά, η Energean θα μελετήσει ενδελεχώς την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, εξετάζοντας τους όρους που τίθενται, καθώς ενδεχομένως να υπάρχει κάτι που θα λειτουργήσει απαγορευτικά.
Ένας επιπλέον προβληματισμός έχει να κάνει με την έλλειψη χρονικών περιθωρίων, καθώς η φάση του σταδίου των ερευνών λήγει στις αρχές Απριλίου του 2024.Όπως είναι σαφές, μέσα σε τέσσερις μήνες είναι αδύνατον να ολοκληρωθεί η ερευνητική γεώτρηση, συνεπώς απαιτείται μια απόφαση παράτασης. Το ζήτημα αυτό εκτιμάται ότι θα λυθεί και δε θα υπάρξει πρόβλημα.
Τέλος, μια παράμετρος έχει να κάνει και με το αν η εταιρεία είναι διατεθειμένη να αναλάβει από μόνη της το ρίσκο. Το ποσοστό επιτυχίας (εκτιμάται στο 15%) με βάση τα έως τώρα δεδομένα είναι υψηλό σε ό,τι αφορά τις έρευνες υδρογονανθράκων, ωστόσο και το κόστος της επένδυσης είναι εξαιρετικά μεγάλο, καθώς έχει εκτιμηθεί σε τουλάχιστον 35 εκατ. ευρώ. Αυτός είναι και ο λόγος, που πριν ξεκινήσει η διαδικασία, η Energean θα εξετάσει τις πιθανότητες σύνεργασίας με άλλη εταιρεία του χώρου, ώστε να μοιραστούν το ρίσκο. Υπενθυμίζεται ότι η Enegrean έχει ήδη επενδύσει στην περιοχή της Ηπείρου 46 εκατ. ευρώ κατά τη διάρκεια της σεισμικής έρευνας την περίοδο 2018-2019.
Η περιοχή ερευνών
Στη σχετική απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ αναφέρεται ότι η χερσαία περιοχή παραχώρησης «Ιωάννινα» της Περιφέρειας Ηπείρου, που καταλαμβάνει συνολική έκταση 4200 km2, οριοθετείται δυτικά από την ακτογραμμή, βορειοδυτικά από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ βορειοανατολικά και νότια από τις οριογραμμές της ηπειρωτικής χώρας.
Το έργο που αδειοδοτείται περιβαλλοντικά, αφορά «στις εργασίες έρευνας υδρογονανθράκων μέρους της εν λόγω χερσαίας περιοχής που συνίσταται από την όρυξη μιας ερευνητικής γεώτρησης με στόχο γεωτρητικές και κοιτασματολογικές έρευνες/διασκοπήσεις, τον εντοπισμό/ανακάλυψη και επιβεβαίωση κοιτάσματος υδρογονανθράκων, τις δοκιμές, τον καθορισμό της έκτασης, την αποτίμηση των εμπορικά εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων στο πλαίσιο του Βασικού Σταδίου Ερευνών που περιλαμβάνεται στο γενικότερο επενδυτικό πλάνο του Προγράμματος Έρευνας και Εκμετάλλευσης Ιωαννίνων».
Συγκεκριμένα το έργο αφορά το Στάδιο Ερευνών του εν λόγω Προγράμματος, ώστε να επιβεβαιωθεί επί του πεδίου η ύπαρξη γεωλογικών δομών στο υπέδαφος και η περιεκτικότητα τους σε υδρογονάνθρακες (τόσο ως προς την ποσότητα εάν είναι επαρκής για να χρησιμοποιηθεί εμπορικά, όσο και ως προς τη βέλτιστη θέση για την όρυξη γεώτρησης), σε συνέχεια της επιτυχούς ολοκλήρωσης της προηγούμενης φάσης του Σταδίου Ερευνών που αφορούσε στον πιθανό εντοπισμό των υδρογονανθράκων με αξιοποίηση γεωλογικών χαρτών, με γεωφυσικές μεθόδους (σεισμική, ηλεκτρομαγνητική διασκόπηση του υπεδάφους), με γεωχημική δειγματοληψία και με χρήση τεχνικών τηλεπισκόπησης, από τα αποτελέσματα του οποίου επιλέχθηκε ως πρώτος προς διερεύνηση ερευνητικός στόχος, η μεγάλη δομή που εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού Κούρεντα του Δήμου Ζίτσας, με το υψηλότερο της σημείο (το καταλληλότερο για διερεύνηση) να βρίσκεται 3.000-3.500 m υπό του βουνού «Κούρεντα’».
Το γήπεδο, που θα πραγματοποιηθεί η ερευνητική γεώτρηση έχει συνολικό εμβαδόν 52.916,71 m2 (ή 53 στρ. περίπου), ενώ εντός του γηπέδου, ο χώρος εγκατάστασης του γεωτρύπανου και των συνοδών του εγκαταστάσεων καταλαμβάνει έκταση εμβαδού 27.249,26 m2.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά
Όπως περιγράφεται, ο βασικός σχεδιασμός – μεθοδολογία της μελέτης για την έρευνα και το τεχνικό αντικείμενο του έργου, περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα έργα/εργασίες για την προετοιμασία και διαμόρφωση του χώρου/γηπέδου εντός του οποίου αναπτύσσονται: χώρος εγκατάστασης του γεωτρύπανου, χώρος επιχώσεων (στην περίμετρο του χώρου εγκατάστασης του γεωτρύπανου), λοιπές απαιτούμενες υποστηρικτικές υποδομές (π.χ. εγκαταστάσεις αποθήκευσης εξορυκτικών αποβλήτων, δεξαμενή προσωρινής αποθήκευσης ύδατος, εγκαταστάσεις γραφείων, αποθηκών, εργαστήριο, ιατρείο, κ.λ.π.), την κατασκευή της οδοποιίας πρόσβασης και της οδού ασφαλείας, και τέλος την όρυξη της ερευνητικής γεώτρησης με χρήση γενικά αποδεκτών και ενδεδειγμένων τεχνικών μέσων και μεθόδων δοκιμών παραγωγής, σύμφωνα με τους κανόνες επιστήμης και τέχνης της πετρελαϊκής βιομηχανίας για την έρευνα υδρογονανθράκων.
Σημειώνεται ακόμη, ότι για την περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου/προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή των Ιωαννίνων έλαβε χώρα σχεδιασμός ανωτέρου επιπέδου, ήτοι διενεργήθηκε Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Στα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη, υπενθυμίζεται ότι έχει ολοκληρωθεί η φάση του Βασικού Σταδίου Έρευνας του Προγράμματος Έρευνας και Εκμετάλλευσης Ιωαννίνων που αφορούσε την εκπλήρωση των ελάχιστων εργασιών και δαπανών για σεισμικές έρευνες του υπεδάφους στο σύνολο της Συμβατικής Περιοχής, ήτοι γεωλογικές, γεωφυσικές, γεωτρητικές, κοιτασμοτολογικές έρευνες και σεισμικές διασκοπήσεις (2D και 3D) με σκοπό τον εντοπισμό κοιτασμάτων, που διενεργήθηκαν υπό λεπτομερές πλέγμα μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος, με βάση κατάλληλο Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης και αφού καταρτίστηκαν οι σχετικές Περιβαλλοντικές Μελέτες Βάσης (ΠΜΒ ή Environmental Baseline Survey – EBS) με σκοπό αφενός την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του περιβάλλοντος κατά την υπογραφή της Σύμβασης και αφετέρου τη συλλογή περιβαλλοντικής πληροφόρησης, ώστε να συμπληρωθούν τα υφιστάμενα δεδομένα που προκύπτουν από τη βιβλιογραφία, επιστημονικές εργασίες και άλλες πηγές.
