Η πρωτοβουλία της εκδήλωσης ανήκε σε μια ομάδα μαθητών, με την μαθήτρια της Β’ Λυκείου Ειρήνη Αρλέτου να σημειώνει στο σύντομο καλωσόρισμά της πως μπορεί ο ρόλος της γυναίκας στην πολιτική να έχει αναβαθμιστεί και να έχει πλέον καθιερωθεί, ωστόσο τα στερεότυπα παραμένουν ισχυρά. «Το γεγονός ότι παγκοσμίως μόνο 13 χώρες κυβερνώνται από γυναίκες, δείχνει ότι, παρά τους μακροχρόνιους αγώνες, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Την ανάγκη ενίσχυσης της γυναικείας παρουσίας στην πολιτική επισήμανε στον χαιρετισμό του και ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ, κάνοντας ειδική αναφορά στον πολυσύνθετο ρόλο της γυναίκας, ενώ να θέτουν υψηλούς στόχους κάλεσε τις γυναίκες η ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Άννα Ασημακοπούλου, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της από τις Βρυξέλλες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι τοποθετήσεις των ομιλητών και κυρίως των γυναικών, που δε στάθηκαν μόνο στην παρουσίαση στατιστικών στοιχείων, στη διατύπωση συμπερασμάτων και προτάσεων, αλλά αναφέρθηκαν και σε προσωπικά τους βιώματα κατά την ενασχόλησή τους με την πολιτική. Βέβαια, τόσο η βουλευτής Ιωαννίνων της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Κεφάλα όσο και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υφυπουργός Παιδείας Μερόπη Τζούφη τόνισαν πως περισσότερα εμπόδια συνάντησαν στην επαγγελματική τους διαδρομή και λιγότερα στον πολιτικό στίβο, σημειώνοντας πως οι άντρες πολιτικοί τις αντιμετωπίζουν ισότιμα.
«Δεν είναι πολλές οι φορές που συνάντησα εμπόδια λόγω του φύλου μου, λόγω των “πρέπει” της κοινωνίας, λόγω των προκαταλήψεων. Μέσα μου θέλω να πιστεύω ότι προκαταλήψεις τύπου “οι γυναίκες δεν μπορούν να ανταποκριθούν ή δεν κάνουν για ηγετικές και διοικητικές θέσεις”, αποτελούν παρελθόν. Ωστόσο, εν έτει 2019, οι γυναίκες βρίσκονται χαμηλά στην επαγγελματική ιεραρχία», ανέφερε εισαγωγικά η Μαρία Κεφάλα, εκφράζοντας εμμέσως, στη συνέχεια, την αντίθεσή της στο μέτρο της ποσόστωσης. «Δε σας κρύβω, ότι μόλις μου προτάθηκε να συμπεριληφθώ στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές, με ενοχλούσε πολύ ότι για κάποιους αποτελούσα την απαράδεκτη ποσόστωση. Δούλεψα, όμως, για να αποδείξω ότι οι ποσοστώσεις δεν ταιριάζουν στην ισονομία, στην προσπάθεια, στην αποτελεσματικότητα», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι η διάρκεια και η αποτελεσματικότητα σε θέσεις ηγεσίας απαιτούν πολλά περισσότερα από μια συμπαθητική εξωτερική εμφάνιση.
Σε ό,τι αφορά την υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στα κέντρα αποφάσεων, τόνισε ότι δεν οφείλεται μόνο σε θεσμικούς παράγοντες, αλλά και σε λόγους που συνδέονται άρρηκτα με την ποιότητα της δημοκρατίας, την πολιτική κουλτούρα, ψυχολογικούς και πολιτιστικούς παράγοντες, καθώς και κοινωνικές προσδοκίες και επιταγές. «Τέτοια πλήγματα στη δημοκρατία και την ισότητα μπορούμε να τα αναχαιτίσουμε μόνο μέσα από την αλλαγή των στάσεων και των νοοτροπιών, που θρέφουν και αναπαράγουν πατριαρχικές αντιλήψεις και κρατούν, δυστυχώς, το μισό πληθυσμό αποκλεισμένο από πολιτικά και δημόσια αξιώματα», σημείωσε και κατέληξε λέγοντας: «Επιθυμώ να δω μια ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η οποία θα συμβάλει στη δημιουργία μιας ισορροπίας. Ευελπιστώ και μάχομαι για μια συντονισμένη και συλλογική προσπάθεια από τους πολίτες ως μονάδες αλλά και την κοινωνία ως σύνολο, ώστε να υφίσταται ίσος καταμερισμός των ευθυνών και των δικαιωμάτων, ώστε να παρέχονται ίσες ευκαιρίες για ανέλιξη, ώστε να καλλιεργηθεί και να εμπεδωθεί κουλτούρα ισότητας για ένα πιο υγιές και ελπιδοφόρο αύριο, ώστε να σταματήσει ο φυλετικός διαχωρισμός και να αξιολογούμαστε μόνο βάσει ικανοτήτων και όχι βάσει ποσοστώσεων.
Την επισήμανση ότι στην πράξη διαφαίνεται ότι δεν υπάρχει θηλυκή προσέγγιση (ή γυναικείο άρωμα) στην εξουσία, έκανε η βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη, σημειώνοντας πως οι μέχρι τώρα θηλυκοί ηγέτες αποδείχθηκαν στην πράξη εξίσου σκληροί και αυταρχικοί με τους συναδέλφους τους άνδρες και φέρνοντας ως παραδείγματα τη Μάργκαρετ Θάτσερ, τη Γκόλντεν Μέιρ, την Ίντιρα Γκάντι και την Ισαβέλλα Περόν. «Οι γυναίκες, ακόμη και όταν έχουν αποκτήσει θέσεις εξουσίας, για να γίνουν αποδεκτές και αρεστές, απαιτείται να υιοθετήσουν εκείνα τα πρότυπα συμπεριφοράς που αρμόζουν στα κυρίαρχα ανδρικά. Για να αλλάξει πραγματικά η οπτική της εξουσίας, με γυναίκα-ηγέτη, θα πρέπει τα αρνητικά της βιώματα, καταπίεσης και αποκλεισμού να γίνουν φωνή διεκδίκησης για έναν καλύτερο κόσμο», υπογράμμισε σε ένα χαρακτηριστικό σημείο της ομιλίας της.
Επίσης, με βάση και τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών και τον τρόπο εκλογής, εκτίμησε ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι ακόμα έτοιμη για την ισότιμη εκπροσώπηση των δυο φύλων στα κέντρα εξουσίας, καθώς τα έμφυλα στερεότυπα είναι καλά ριζωμένα στη συλλογική συνείδηση. «Γι’ αυτό και οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν πιο εντατικά και με πολλαπλές δράσεις. Στόχος δε θα πρέπει να είναι απλά το 1/3 στα ψηφοδέλτια, αλλά το ισότιμο 50%- 50%, το οποίο και θα πρέπει να συνεχίσουμε να το διεκδικούμε με συνεχείς διαβουλεύσεις και διάλογο με τους αρμόδιους φορείς και γυναικείες συλλογικότητες», ανέφερε, τασσόμενη από την πλευρά της υπέρ των ποσοστώσεων.
Στη συνέχεια, έκανε μια εκτενή αναφορά σε πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ για την ισότητα των φύλων, προσθέτοντας την ανάγκη να γίνουν πολύ περισσότερα. «Οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν την ανάγκη να σπάσουν πολλές γυάλινες οροφές και να ξεπεράσουν πολλά εμπόδια για να αναδειχτούν σε υψηλές θέσεις», σημείωσε, ενώ αναφέρθηκε και σε προσωπικές της εμπειρίες, για να καταλήξει, λέγοντας: «Ναι, το φύλο μου, η γυναικεία μου ιδιότητα έπαιξε διαχρονικά τον ρόλο της, κυρίαρχα όμως οι δυσκολίες ή οι ευκολίες που συνάντησα στη διαδρομή μου, διαμορφώθηκαν και καθορίστηκαν από τις εκάστοτε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και τις αντίστοιχες επιλογές».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η οπτική του βουλευτή Ιωαννίνων της Νέας Δημοκρατίας Γιώργου Αμυρά, ο οποίος στάθηκε όχι στο αν η εξουσία βρίσκεται σε ανδρικά ή σε γυναικεία χέρια, αλλά στο πώς τη διαχειρίζονται. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε τρία παραδείγματα γυναικών, στην Υπατία που απέκτησε την εξουσία της γνώσης για να βρει για τον λόγο αυτό τραγικό τέλος, στην Κοκό Σανέλ που έσπασε τα στερεότυπα της εποχής, αλλά χρησιμοποίησε την εξουσία της για να συνεργαστεί με τους Ναζί, και στη Μάνια Μπικόφ, διασώστρια με εθελοντικό έργο, που χρησιμοποιεί την «εξουσία» της για να σώζει ζωές.
Την άποψη ότι η ταυτότητα της σύγχρονης γυναίκας και οι πολλαπλές ιδιότητές της δε θα έπρεπε να θεωρούνται ως το μοναδικό εισιτήριο για την επιτυχή ενασχόληση με τα κοινά, εξέφρασε η πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου του δήμου Ιωαννιτών Ελένη Ακονίδου. «Ως γυναίκα, σαφώς και θέλω να εκπροσωπώ αλλά και να εκπροσωπούμαι από περισσότερες γυναίκες στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά θέλω και να επιλέγω και να επιλέγομαι με συγκεκριμένα και αποδεδειγμένα πεπραγμένα και όχι απλά λόγω του φύλου μου», σημείωσε και πρόσθεσε ότι η υποβαθμισμένη εκπροσώπηση των γυναικών αποτελεί δημοκρατικό έλλειμμα για τη χώρα μας, αφού τα δικαιώματα και η ισότιμη συμμετοχή όλων των πολιτών δε διασφαλίζονται πλήρως. «Μπορεί να έχουμε διανύσει πολύ δρόμο και να έχουμε καταφέρει πάρα πολλά, όμως ο αγώνας είναι διαρκής. Οι κοινωνίες και τα παρωχημένα στερεότυπα δεν αλλάζουν όταν όλοι μας καθόμαστε στον φράκτη και παρακολουθούμε ελπίζοντας σε μια αλλαγή εξ ουρανού. Ακόμη και σήμερα που θεωρητικά έχουμε ήδη κατακτήσει πολλά, παραμένει μια γενική νοοτροπία και αντίληψη που θέλει τις γυναίκες κομπάρσους στην πολιτική ζωή. Είναι στο χέρι όλων μας και όσον αφορά στην τοπική αυτοδιοίκηση ώστε να αλλάξει και αυτό. Και θα αλλάξει…», κατέληξε.
Την εκτίμηση, τέλος, ότι η κοινωνία έχει αρχίσει δειλά να αλλάζει στον τρόπο που βλέπει μία γυναικεία υποψηφιότητα, έκανε η πρώην αντιδήμαρχος Ελένη Βασιλείου, σημειώνοντας πως χρειάζεται να δημιουργηθούν συνθήκες συνολικής ενδυνάμωσης και ασφάλειας, ώστε να στραφούν, να αναδειχθούν και να παραμείνουν, περισσότερες γυναίκες στην πολιτική δράση.
«Μια ισότιμη συμμετοχή των δύο φύλων στο πολιτικό τοπίο ή σε άλλους τομείς εξουσίας, όπως η δουλειά δεν είναι απλή υπόθεση. Δε γίνεται μαγικά ούτε μόνο με ημερίδες ή ποσοστώσεις. Προϋποθέτει κυρίως μια ίση κοινωνικοποίηση του άνδρα και της γυναίκας η οποία ξεκινά από την οικογένεια και το ρόλο των φύλων μέσα σ αυτή, το σχολείο και καταλήγει στην κοινωνία, την πολιτική, το επάγγελμα», τόνισε χαρακτηριστικά, αναφερόμενη και από την πλευρά της στην εμπειρία της.
Έγιναν βήματα, απαιτούνται περισσότερα
Η ανάγκη να γίνουν ακόμη μεγαλύτερα βήματα για να καμφθεί η ισχυρή αντίσταση στην γυναικεία ηγεσία και να πάψουν οι ανισότητες εις βάρος των γυναικών στην πολιτική –και όχι μόνο- ανέλιξη, ήταν το βασικό συμπέρασμα της εκδήλωσης με θέμα «Γυναίκες σε θέσεις εξουσίας», που διοργάνωσαν ο δήμος Ιωαννιτών και το Πνευματικό Κέντρο του δήμου το Σάββατο.