Ο ΝΟΚ περιλαμβάνει διατάξεις, που παρέχουν κίνητρα ενεργειακής αναβάθμισης και αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου με «αντιστάθμισμα» αύξηση των συντελεστών δόμησης, ακόμη και κατά παρέκκλιση του πολεοδομικού καθεστώτος κάθε περιοχή, γεγονός που προκάλεσε και την αντίδραση των δημάρχων, ιδιαίτερα σε περιοχές της Αττικής.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Προέδρου Μ. Πικραμένου, πως αυτή η διάταξη, όχι ως προς το περιεχόμενο αλλά για τον τρόπο που εφαρμόζεται, αντίκειται στο Σύνταγμα, όπως και η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης παταριών και δωμάτων, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια.
Τέλος, το δικαστήριο έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες των οποίων οι εργασίες έχουν ξεκινήσει σε χρόνο προγενέστερο της ανακοίνωσης, δηλαδή της 12ης Δεκεμβρίου, που σημαίνει ότι οι διατάξεις αυτές θα ισχύουν για όσους πρόλαβαν να ξεκινήσουν εργασίες, όχι όμως για εκείνους που εξέδωσαν μεν οικοδομικές άδειες, αλλά δεν είχαν ξεκινήσει τις εργασίες.
Η ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ προκάλεσε την έντονη αντίδραση του προέδρου του ΤΕΕ Γιώργου Στασινού, ο οποίος σημειώνει, σε ανακοίνωσή του, ότι οι αποφάσεις της δικαιοσύνης είναι σεβαστές, αλλά «η ασφάλεια δικαίου παραμένει ζητούμενο».
«Ως θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας εξηγήσαμε στην κοινωνία και τη δικαιοσύνη τους πραγματικούς, ουσιαστικούς, επιστημονικούς και τεκμηριωμένους λόγους, που τα κίνητρα του ΝΟΚ είναι απαραίτητα για να βελτιωθεί η ζωή και να προστατευθεί η περιουσία των πολιτών, με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης», σημειώνει σε ανακοίνωσή του και θέτει μια σειρά ερωτημάτων.
«Είναι δίκαιο σε δύο όμοια γειτονικά οικόπεδα, με την ίδια εφαρμογή του ΝΟΚ, στα οποία έχουν ξεκινήσει οι εργασίες, στο ένα να ολοκληρωθούν οι εργασίες, επειδή δεν έχει γίνει προσφυγή, και στο άλλο, στο οποίο έχει γίνει προσφυγή, να μην μπορεί να οικοδομηθεί σύμφωνα με την άδεια, που νόμιμα εκδόθηκε και να είναι αβέβαιο το μέλλον του; Είναι δίκαιο να μπορεί να ολοκληρωθεί μια οικοδομή, που μόλις ξεκίνησε σύμφωνα με την οικοδομική άδεια, αλλά το γειτονικό με την ίδια άδεια, που βρίσκεται σε λιγότερο προχωρημένο στάδιο, να πρέπει παραμείνει ημιτελής με αβέβαιο μέλλον; Είναι δίκαιο σε ένα οικόπεδο με νόμιμη οικοδομική άδεια να μπορεί να ολοκληρωθούν οι εργασίες, επειδή ξεκίνησαν την 11/12/2024, ενώ στο διπλανό με ίδια οικοδομική άδεια ο πολίτης να μην μπορεί να εφαρμόσει τη νόμιμη οικοδομική άδεια επειδή ξεκίνησε τις εργασίες στις 12/12/2024, δηλαδή μια ημέρα αργότερα, μετά από δελτίο τύπου του ΣτΕ, δηλαδή χωρίς να υπάρχει καν η δημοσίευση της απόφασης; Είναι αυτή η εφαρμογή της ασφάλειας δικαίου, της αρχή της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων;», τονίζει και εκφράζει την ελπίδα σε να αποτυπωθεί το δίκαιο για όλους τους πολίτες στην απόφαση του ΣτΕ.
Τα ζητήματα, που προκύπτουν από την ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ, προβληματίζουν τους μηχανικούς σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς δημιουργούνται μια σειρά ασαφειών και αναπάντητων, προς το παρόν, ερωτημάτων, όπως αν οι διατάξεις ισχύουν για τις σοφίτες, για τα υπόγεια ή για μονωτικές τοιχοποιίες.
«Υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες, που θα πρέπει να διευκρινιστούν, για να δούμε πώς θα προχωρήσουμε, γιατί υπάρχει μια μεγάλη αναστάτωση, αφού πολλοί θέλουν να ξεκινήσουν εργασίες, αλλά δεν ξέρουν τι ακριβώς ισχύει με τις άδειές τους», σημείωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Ηπείρου του ΤΕΕ Γιάννης Τσίγκρος, εκτιμώντας πως ενδεχομένως σε κάποια ζητήματα θα χρειαστεί να υπάρξουν νέες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Πάντως, από την πλευρά των Δήμων, η Κεντρική Ένωση Δημων Ελλάδας, δια του προέδρου της, εκφράζει την ικανοποίησή της για την ανακοίνωση του κ. Πικραμένου. «Όσα ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του ΣτΕ, αποτελούν δικαίωση των θέσεων και των αγώνων της αυτοδιοίκησης, να προστατεύσουμε τη φυσιογνωμία των πόλεων μας και την ποιότητα ζωής των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών. Αναμένουμε το επόμενο διάστημα την καθαρογραμμένη απόφαση», σημειώνει.
Ασάφειες και ερωτήματα μετά την απόφαση του ΣτΕ
Σε οικοδομικές άδειες δύο ταχυτήτων, με αρκετά προβλήματα στην εφαρμογή, οδηγεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικές ορισμένες διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), ο οποίος είχε γίνει πεδίο αντιπαράθεσης, μεταξύ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και των δήμων.