Σύμφωνα με το Τμήμα Ηπείρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, λογαριασμοί έργων που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και κυρίως έργων που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ καταβάλλονται με καθυστερήσεις που ξεπερνούν το ένα έτος, με αποτέλεσμα οι εργοληπτικές επιχειρήσεις να βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση και να αδυνατούν να εκπληρώσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις απέναντι σε εργαζόμενους, προμηθευτές και δημόσιο (ασφαλιστικές εισφορές, ΦΠΑ, φορολογία εισοδήματος).
«Η μη εκ-πλήρωση αυτών των υποχρεώσεων, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή τραπεζική χρηματοδότηση, θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους. Χωρίς φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, οι συνάδελφοι μηχανικοί εργολήπτες αποκλείονται από δημοπρασίες, γεγονός που τους ωθεί στη διακοπή της δραστηριότητάς τους», τονίζει το ΤΕΕ/ΤΗ, επισημαίνοντας τους κινδύνους και για την ομαλή εξέλιξη των έργων.
«Είναι πλέον δεδομένο, ότι η στάση πληρωμών στους εγκεκριμένους λογαριασμούς των έργων θα θέσει σε κίνδυνο – αν δεν συμβαίνει ήδη – την ομαλή ροή στην κατασκευή των έργων, θα οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις λόγω διακοπής των εργασιών ή ακόμη και διάλυσης των συμβάσεων τους με ότι αυτό συνεπάγεται για τα έργα αυτά καθ΄ αυτά, τις τοπικές κοινωνίες κ.ο.κ.», σημειώνει.
Δεδομένου επίσης, ότι οι εργοληπτικές επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν τις δυναμικές μεταβολές της αγοράς (αυξήσεις τιμών των υλικών, ενέργειας, καυσίμων κ.ο.κ.) και πλέον και μείωση του φυσικού αντικειμένου, απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο.
Το ΤΕΕ/ΤΗ προτείνει μεταξύ άλλων, την αύξηση του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ και ισοσκελισμό απαιτούμενων πιστώσεων και προϋπολογισμού, τη δυνατότητα προεξόφλησης στο 90% της αξίας των λογαριασμών και παράλληλη επιδότηση προεξόφλησης μέσω του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ και τη δυνατότητα εκχώρησης λογαριασμού στο δημόσιο έναντι οφειλών ΦΠΑ και ασφαλιστικών εισφορών ή δυνατότητα να τίθενται οι οφειλές σε αναστολή είσπραξης.
Παράλληλα με τα ανωτέρω, είναι πλέον αναγκαίο, σύμφωνα με το ΤΕΕ/ΤΗ να υπάρξει επικαιροποίηση – εκσυγχρονισμός των ενιαίων τιμολογίων εργασιών, ώστε οι τιμές μονάδας αποζημίωσης των εργασιών να συνάδουν με τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς, τεχνικές και οικονομικές.
Θεσμικά προβλήματα
Παράλληλα, το ΤΕΕ/Τη αναφέρεται στα εμπόδια που δημιουργούνται στην είσοδο νέων μηχανικών στην αγορά τεχνικών έργων, από την εφαρμογή του Π.Δ. 71/2019 που θέτει ως προϋπόθεση για την εγγραφή στη βαθμίδα Α’ του ΜΕΚ, μετά την παρέλευση τριετίας για τους διπλωματούχους ΑΕΙ και με αποκτηθείσα εμπειρία 7.000 ευρώ.
Αντίθετα, προτείνεται η δημιουργία εισαγωγικής βαθμίδας στον Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Έργων Δημοσίου (ΜΗ.Ε.Ε.Δ.Ε.), με ανώτατο όριο προϋπολογισμού έργων τις 50.000 ευρώ. Παράλληλα, να επανέλθει η δυνατότητα εγγραφής στη βαθμίδα Α’ του ΜΕΚ χωρίς προαπαιτούμενη εμπειρία. «Μια τέτοια αλλαγή θα διευκολύνει την είσοδο των νέων μηχανικών στην αγορά εργασίας και θα συμβάλει στην ενίσχυση του τεχνικού κλάδου.
Τέλος, το ΤΕΕ/ΤΗ τονίζει πως το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Μητρώου Τεχνικών Επιχειρήσεων (ΟΠΣ ΜΗ.ΤΕ.), για την καταγραφή των τεχνικών επιχειρήσεων σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα – μητρώο, παραμένει μη επαρκώς λειτουργικό.
Στο Π.Δ. 71/2019, προβλέπεται τα πιστοποιητικά εμπειρίας των εργοληπτών να καταχωρούνται ηλεκτρονικά από τις αναθέτουσες αρχές στο ΟΠΣ του ΜΗΤΕ έως τις 03 Φεβρουαρίου 2025, καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης επανάκρισης των εργοληπτικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τους μηχανικούς, αυτό είναι ανέφικτο στην παρούσα φάση, ενώ ταυτόχρονα διαπιστώνονται και λάθη κατά την αυτόματη μετάπτωση των πιστοποιητικών από το παλαιό σύστημα στο νέο, με αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση αιτήσεων επανάκρισης των εταιρειών στο νέο μητρώο ΜΗ.ΤΕ.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, προτείνεται να δοθεί η δυνατότητα στις εργοληπτικές επιχειρήσεις να καταχωρούν οι ίδιες στο ΟΠΣ τα πιστοποιητικά εμπειρίας που τις αφορούν για την περίοδο 2019-2023, κατ’ εξαίρεση του υφιστάμενου τρόπου λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος, και να δημιουργηθεί πρόγραμμα εκπαίδευσης/επιμόρφωσης στελεχών των Αναθετουσών Αρχών περί της σχετικής διαδικασίας για τα πιστοποιητικά που θα εκδίδονται από την 01-01-2024 και εξής.
Το τμήμα Ηπείρου του Τ.Ε.Ε. αναλαμβάνοντας το ρόλο του ως τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας, θεωρεί ότι αυτά τα μέτρα θα συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του ΟΠΣ ΜΗΤΕ και θα διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τις προθεσμίες, ελαχιστοποιώντας τα προβλήματα που προκύπτουν από τη μετάβαση στο νέο σύστημα.
