Ένα εγκεφαλικό αφήνει τον Ζαν-Ντομινίκ Μπομπί, εκδότη του γαλλικού περιοδικού ELLE, παράλυτο σε όλο του το σώμα. Τον πληροφορούν πως βρίσκεται στο νοσοκομείο και πως αναπνέει με τη βοήθεια μηχανημάτων. Ένας γιατρός του δίνει την ακριβή αναφορά της κατάστασής του. Ο Μπομπί είχε ένα αγγειακό ατύχημα στον εγκέφαλο και έμεινε σε κώμα για πολλούς μήνες. Προσπαθεί να μιλήσει, αλλά κανείς δεν τον ακούει. Ο γιατρός του εξηγεί πως υποφέρει από μια εξαιρετικά σπάνια πάθηση.
Το «σύνδρομο εγκλεισμού» πλήττει το σημείο του εγκεφάλου, που λειτουργεί ως αναμεταδότης μεταξύ εγκεφάλου και του υπολοίπου νευρικού συστήματος. Ο ασθενής είναι εντελώς παράλυτος, σαν φυλακισμένος μέσα στο σώμα του, παγιδευμένος σε ένα είδος σκάφανδρου. Στην περίπτωση του Μπομπί λειτουργεί μόνο το αριστερό του μάτι. Αυτό είναι το τελευταίο του παράθυρο στον κόσμο και ο μόνος τρόπος επικοινωνίας που διαθέτει. Ένα κλείσιμο του βλεφάρου σημαίνει «ναι», δύο σημαίνουν «όχι». Το μυαλό από την άλλη πλευρά, δουλεύει άψογα. Ο Ζαν-Ντομινίκ Μπομπί μπορεί να ακούσει, να καταλάβει και να θυμηθεί, αλλά δεν μπορεί πια να μιλήσει.
Εκτός από το αριστερό μάτι, υπάρχουν ακόμη δύο πράγματα που εξακολουθούν να λειτουργούν – η φαντασία και η μνήμη. Η πεταλούδα. Καθώς ο εσωτερικός διάλογος του Ζαν-Ντομινίκ Μπομπί εναλλάσσεται από το αστείο στο τραγικό, αποφασίζει να πει την ιστορία του. Με τη βοήθεια της λογοθεραπεύτριάς του, που του μαθαίνει ένα σύστημα υπαγόρευσης, ανοιγοκλείνοντας το μάτι του όταν του προφέρεται το σωστό γράμμα, απομνημονεύει και μετά υπαγορεύει τις προτάσεις της ιστορίας του. Μιας συναρπαστικής ιστορίας.
Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν οι Ματιέ Αμαλρίκ, Εμανουέλ Σεϊνιέ, Αν Κονσινί, Μαρί Ζοσέ Κροζέ, Μαξ Φον Σίντοφ, ήταν υποψήφια για Όσκαρ σκηνοθεσίας, διασκευασμένου σεναρίου, φωτογραφίας και μοντάζ. Επίσης, κέρδισε Χρυσή Σφαίρα σκηνοθεσίας και ξενόγλωσσης ταινίας, βραβείο Bafta σεναρίου, βραβείο σκηνοθεσίας και ειδικό βραβείο για τη φωτογραφία στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών, βραβείο πρώτου αντρικού ρόλου (Mathieu Amalric) και μοντάζ στα Cesar, καθώς και βραβείο κοινού στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν.
Η ταινία «Το σκάφανδρο και η πεταλούδα» θα προβληθεί την Κυριακή 19 και τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, στις 8.15 το βράδυ, στον χώρο της «Εξαύδα» (Κουντουριώτη 31).
Θα ακολουθήσουν οι ταινίες «Οικογένεια Μπελιέ» (The Belier family, 2014) του Ερίκ Λαρτιγκώ στις 26-27 Ιανουαρίου, «Το αριστερό μου πόδι» (My left foot, 1989) του Τζιμ Σέρινταν στις 2-3 Φεβρουαρίου και «Η φυλή» (The tribe, 2014) του Μίροσλάβ Σλαμποσπίτσικι στις 9-10 Φεβρουαρίου.
«Το σκάφανδρο και η πεταλούδα» στις προβολές της Εξαύδα
Με την προβολή της ταινίας «Το σκάφανδρο και η πεταλούδα» (The Diving Bell and the Butterfly, Γαλλία – ΗΠΑ, 2007, 112') της Τζούλια Σνάμπελ συνεχίζεται το κινηματογραφικό αφιέρωμα «Δύναμη ψυχής» του Καλλιτεχνικού Σωματείου Εξαύδα, που αναφέρεται στα άτομα με αναπηρία.