Τη στρατηγική της κοινωνικής στέγασης που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στην ΔΕΘ, εξειδίκευσαν οι υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως, Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος και ο διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης Σπύρος Πρωτοψάλτης.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» περιλαμβάνει μέτρα για τη στέγαση πολιτών μέχρι 39 ετών, φοιτητών και ευάλωτων νοικοκυριών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ύψους 1,7 δισ. ευρώ που θα απευθύνεται σε πάνω από 100.000 ωφελούμενους με μία σειρά από πρωτοβουλίες, ώστε για να αποκτήσουν ή να μισθώσουν φθηνότερο σπίτι.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, σε ισχύ θα τελεί ένα ειδικό πρόγραμμα δανείων για αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τμ και έτος κατασκευής έως το 2007, καταρχάς ύψους 500 εκατ. ευρώ, με συγχρηματοδότηση 375 εκατ. ευρώ από το κράτος από την ΔΥΠΑ και 125 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες. Στόχος του μέτρου είναι να εξασφαλιστεί επιτόκιο που θα ανέρχεται σε 1% για την αγορά πρώτης κατοικίας σε περιοχές με πιο παλαιά κτίρια, από πολίτες από 25 έως 39 ετών. Σύμφωνα με τα παραδείγματα που έχουν δοθεί από το κυβερνητικό επιτελείο, ένα ζευγάρι, με ελάχιστη συμμετοχή, θα αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ με μηνιαίες δόσεις 275 ευρώ.
Για την εφαρμογή του μέτρου, το πρώτο τρίμηνο του 2023, θεσπίζονται ειδικά εισοδηματικά κριτήρια αντίστοιχα με εκείνα του επιδόματος θέρμανσης, τα οποία επιτρέπουν δανειοδότηση σε όσους έχουν, κατώτατο εισοδηματικό κριτήριο 10.000 ευρώ και ανώτατο εισοδηματικό όριο αντίστοιχο με το επίδομα θέρμανσης. Δηλαδή, ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα 14.000 ευρώ για υπόχρεους που είναι άγαμοι, σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και εισόδημα 20.000 ευρώ για τους έγγαμους. Σημειώνεται πως το ποσό προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο.
Παράλληλα, θα δοθούν ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους 200 εκατ. ευρώ για την μαζική ανακαίνιση 4.000 ακινήτων που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα και θα παραχωρηθούν από ιδιοκτήτες για 5+ έτη.
Στο πλαίσιο πιλοτικής δράσης κοινωνικής κατοικίας για ευάλωτες ομάδες περιλαμβάνεται ανακαίνιση 100 διαμερισμάτων που αφορά 100 νοικοκυριά, ενώ προωθείται η αξιοποίηση ακινήτων Δημοσίου για παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο. Το μέτρο της κοινωνικής αντιπαροχής αφορά στα δημόσια οικόπεδα και κτήρια. Όπως ανακοινώθηκε, κρατικά αδρανή περιουσιακά στοιχεία θα προσφέρονται σε ιδιώτες κατασκευαστές και εκείνοι, με δικά τους έξοδά, θα κτίζουν σύγχρονες κατοικίες.
Οι μισές θα ενοικιάζονται με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, ενώ οι υπόλοιποι χώροι θα αξιοποιούνται εμπορικά από τους ιδιώτες. Στόχος είναι η ανέγερση 2.500 κοινωνικών κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών.
Τέλος, ενισχύονται κατά 8.150 οι θέσεις σε πέντε σύγχρονες φοιτητικές εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής. Παράλληλα, προβλέπεται η αύξηση του σπουδαστικού επιδόματος στέγης από 1.000 σε 1.500 ευρώ και στα 2.000 ευρώ για φοιτητές που συγκατοικούν. Δικαιούχοι είναι 50.000 φοιτητές ΑΕΙ και σπουδαστές ΙΕΚ, με προϋπολογισμό στα 75 εκατ. ευρώ.
Επίσης, ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» θα αφορά 20.000 νέους ηλικίας 18 – 39 ετών και θα είναι στοχευμένο για να αυξηθεί η ιδιοκατοίκηση και να ανακαινιστούν τα παλαιότερα σπίτια, με συνολικό προϋπολογισμό τα 350 εκατ. ευρώ.
«Ενισχυτικό» χαρακτήρα θα έχει το πρόγραμμα «Golden Visa», προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα ακίνητα για τους Έλληνες. Συγκεκριμένα, όπως έχει ανακοινωθεί αυξάνεται το όριο της επένδυσης για τη χορήγηση της συγκεκριμένης άδειας από τα 250.000 ευρώ στα 500.000 ευρώ και στόχος είναι η εφαρμογή βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών για τον περιορισμό των στρεβλώσεων της στεγαστικής αγοράς, με παράδειγμα την Πορτογαλία.
Πάνω από 140.000 τα πλειστηριαζόμενα ακίνητα
Από την άλλη πλευρά, με γοργούς ρυθμούς αυξάνονται οι πλειστηριασμοί σε ολόκληρη τη χώρας. Σε διάστημα μίας εβδομάδας 1500 νέοι πλειστηριασμοί εντάχθηκαν στην ειδική πλατφόρμα, η οποία περιλαμβάνει συνολικά 143.000 ακίνητα που πρόκειται να πλειστηριαστούν το επόμενο διάστημα.
Μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα για τους οφειλέτες που διαθέτουν μόνο μία κύρια κατοικία, η οποία και δεν εξαιρείται, αφού πλέον δεν υπάρχει το δίκτυ προστασίας που υπήρχε έως το 2017.
«Εκεί οδεύει η κατάσταση, οι τράπεζες έχουν αποφασίσει ότι θα κάνουν την “τελική λύση” για όσους δεν πληρώνουν ή δεν ρυθμίζουν τα χρέη τους», σημειώνει ο δικηγόρος-διαμεσολαβητής Χάρης Λαζάνης.
Το θετικό είναι πως ο εξωδικαστικός μηχανισμός, που αφορά οφειλέτες με περισσότερους από έναν πιστωτές, προχωρά πιο γρήγορα το τελευταίο διάστημα, έχοντας επιλύσει μια σειρά προβλημάτων, ενώ οι άλλες επιλογές που υπάρχουν είναι η πτώχευση και η απευθείας ρύθμιση οφειλών, αν αυτές αφορούν έναν πιστωτή.
