«Όμορφες λέξεις,
φανταχτερές, θορυβώδεις,
εντυπωσιακές.
Τις κοιτάζω απ’ την άκρη επιφυλακτικά,
γιατί προσπαθούν να με τρομάξουν».
«Αγωνία» Αποστόλη Οικονόμου
Μια μέρα της προηγούμενης βδομάδας -βροχερή ήταν και μοσχοβολούσε νοτισμένο χώμα η γη- μπήκαμε με παρότρυνση της Γιαννιώτισσας φίλης μου, της Νίκης, σε μια στοά που βρίσκεται στην αρχή της οδού 28ης Οκτωβρίου, απέναντι από κτίριο του ΟΤΕ. Εκείνη, αν και μόνιμος κάτοικος της Αθήνας, είναι εξαιρετική νοσταλγός της μικρής μας πόλης.
Είναι αλήθεια πως πρώτη φορά, μετά από χρόνια, έμπαινα μέσα σ’ αυτή. Την είχα πάντα στον νου μου σαν τη στοά Μητροκώστα και δεν είμαι σίγουρη αν αυτό είναι το επίσημο όνομά της. Έχει πάρει το όνομά της από τη γνωστή γιαννιώτικη οικογένεια που κατοικούσε εκεί. Σε μια από τις πολυκατοικίες ήταν σαν να ξεχώριζα το πρόσωπο της Ευθαλίας Μητροκώστα να με χαιρετά φορώντας το καπελάκι της. Ο νοερός χαιρετισμός της αντιστοιχούσε σε εκείνες τις όμορφες λέξεις, τις φανταχτερές με τις οποίες η ίδια περιέγραφε πάντοτε τη μάνα μου, που υπεραγαπούσε.
Κυρίως το αγαπούσα αυτό το μέρος και το ξεχώριζα, γιατί εκεί βρισκόταν το σπίτι της αγαπημένης μας φίλης, της Γιόλας Κυρκοπούλου, της ανεψιάς της Ευθαλίας. Προσπάθησα να αναγνωρίσω την αυλή, τον κήπο τους, όπου είχε γίνει το πάρτι ενηλικίωσής της. Το συνήθιζαν τότε οι αστικές οικογένειες να διοργανώνουν χορό για τις κόρες τους, που συμπλήρωναν τα 18 τους χρόνια. Για να τις κάνουν γνωστές στην κοινωνία των Ιωαννίνων, προφανώς. Θυμηθήκαμε πως είχαμε ράψει και φορεσιές για το πάρτι, ομοιόμορφες.
Βρήκα μια ομορφιά εκεί μέσα, που αν η ημέρα ήταν διαυγής, θα τη χρωμάτιζα με τα ωραιότερα χρώματα και τις ομορφότερες, τις πιο εντυπωσιακές λέξεις. Βέβαια δεν περίμενα να συναντήσω στο κέντρο της πόλης τόση νοικοκυροσύνη. Ανάμεσα από τις ψηλές πολυκατοικίες, με τα γραφεία και τις ρυμοτομικές παρεμβάσεις, υπήρχαν ακόμη τα πέντε πέτρινα σκαλοπάτια, που οδηγούν σε ένα ύψωμα, σε έναν περιποιημένο κηπάκο, απομεινάρι μιας άλλης εποχής. Υπάρχουν λουλούδια και ξεπετιούνται κλαδιά από κουτσουπιές. Δεν συναντήσαμε βέβαια την ατμόσφαιρα της αστικής ζωής, που κάποτε διαχεόταν εδώ, ούτε τις ξύλινες λαϊκότροπες πόρτες και τα παράθυρα του σπιτιού της Γιόλας. Βρήκαμε μόνο το άρωμα της εποχής, που φαίνεται πως αναδύεται ακόμη και δίνει μια γλυκιά ησυχία.
Το μέρος αυτό γεννάει συναισθήματα και προκαλεί νοσταλγικούς συνειρμούς. Βλέπουμε με τη φαντασία μας την κουζίνα από όπου ερχόταν η μυρωδιά της «πάστας φλώρας», που έφτιαχνε η μάνα της φιλενάδας μας, μια εικόνα πρωτόγνωρη για μας. Μπροστά μας επίσης φάνταζε σαν αληθινό το κοριτσίστικο δωμάτιο με το λουλουδένιο φόρεμα στην κρεμάστρα, καλοσιδερωμένο κι έτοιμο να το φορέσει η δεκαοχτάχρονη.
Τι κρίμα, όμως, που ακόμη και η ίδια η οικογένεια αν έψαχνε να βρει το σπίτι που κατοίκησε κάποτε, θα ήταν δύσκολο να το εντοπίσει.
