Τουριστική… ατραξιόν «Τα Σπάργανα του Χριστού»

Εκατοντάδες ήταν αυτοί που γεύτηκαν τις λεπτές «τηγανίτες», που ψήνονταν πάνω σε μια πυρωμένη πλάκα από τις γυναίκες του 4ου ΚΑΠΗ του Κάστρου, οι οποίες στη συνέχεια τις μέλωναν και τις γέμιζαν με τριμμένα καρύδια. Ακόμη περισσότεροι αυτοί που έτυχε να περνάνε τυχαία από τα σοκάκια του Κάστρου και έμπαιναν στη διαδικασία να ενημερωθούν για την αναβίωση του ξεχωριστού αυτού εθίμου, το οποίο συμβολίζει τα σπάργανα, που τύλιξαν τον Ιησού στη φάτνη, και έρχεται από το βάθος του χρόνου. Ανάμεσά τους και εκατοντάδες μαθητές και καθηγητές σχολείων απ’ όλη την Ελλάδα, οι οποίοι βρίσκονται στα Γιάννενα στο πλαίσιο σχολικών εκδρομών.
Η προετοιμασία ξεκίνησε από νωρίς το πρωί, με τις γυναίκες του 4ου ΚΑΠΗ και πρωτεργάτρια την κυρά Μάχη να ανάβουν τη φωτιά και να τοποθετούν την πλάκα για το ψήσιμο. Αφού πύρωσε και την πασπάλιζαν με στάχτη, άρχισε η διαδικασία του ψησίματος με τα «σπάργανα του Χριστού» να γίνονται ανάρπαστα.
Λίγη ώρα αργότερα ακούστηκαν και τα κάλαντα που λένε τα παιδιά την παραμονή της Γέννησης του Χριστού, στα οποία υπάρχει αναφορά και στα σπάργανα:«Ελάτε εδώ γειτόνισσες / και εσείς γειτονοπούλες, / τα σπάργανα να φτιάξουμε / και τον Χριστό ν’ αλλάξουμε…». Αρχικά από τις γυναίκες του 4ου ΚΑΠΗ, συνοδεία του αντιπροέδρου του Συλλόγου «Το Κάστρο» Γιώργου Μακρίδη στο ντέφι και του Δημήτρη Ξαξίρη στη φλογέρα, ενώ στη συνέχεια τη σκυτάλη πήραν μέλη του Τμήματος Παραδοσιακών Χορών του Δήμου Ιωαννιτών, ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές.
Τα «Σπάργανα το Χριστού» ετοιμάζονταν για το τραπέζι της παραμονής, όταν όλη η οικογένεια ήταν μαζεμένη κοντά στο αναμμένο τζάκι. Εκεί έψηναν τις τηγανίτες, πάνω σε πυρωμένη πλάκα. Πλέον, σχεδόν κανείς δεν φτιάχνει «Σπάργανα το Χριστού» με τον παραδοσιακό τρόπο στο σπίτι του, ωστόσο μια ομάδα γυναικών του Κάστρου θέλησε να κρατήσει ζωντανή την παράδοση.
Με το αγκάλιασμα της αναβίωσης του εθίμου από το Τμήμα Παραδοσιακών Χορών του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών αποκτά άλλη δυναμική. Ειδικά φέτος, οι δάσκαλοι του Τμήματος Ηλίας Γκαρτζονίκας, Νίκος Νούσιας και Βασίλης Ράπτης, που είχαν την επιμέλεια της εκδήλωσης, φρόντισαν να υπάρχει και παραδοσιακή ορχήστρα με τον Βασίλη Παπαγεωργίου στο κλαρίνο και τον Γιώργο Πατσούρα στο τραγούδι, με αποτέλεσμα την αναβίωση του εθίμου να ακολουθήσει ένα παραδοσιακό ηπειρώτικο γλέντι με χορούς και τραγούδια.
«Η συμμετοχή φέτος μας βάζει σε σκέψεις να δούμε αν μπορούμε να επεκτείνουμε αυτή την εκδήλωση. Είναι ένα έθιμο με σημαντικά λαογραφικά στοιχεία, καθώς σηματοδοτούσε μία από τις σημαντικές εκδηλώσεις του Δωδεκαημέρου στην κοινωνία», τόνισε ο Ηλίας Γκαρτζονίκας, κάνοντας λόγο για μία ωραία συνάντηση, μετά την περίοδο της πανδημίας, που μας έλειψαν πολύ η αναβίωση των εθίμων, η χαρά και το γλέντι. Στο ότι μπορούμε ξανά να ανταμώσουμε και να γλεντήσουμε, στάθηκε και ο Νίκος Νούσιας, σημειώνοντας ότι το Τμήμα Παραδοσιακών Χορών του ΠΚΔΙ στηρίζει, συνδιοργανώνει και συμμετέχει σε έθιμα.
Σημαντική κρίνεται και η συμμετοχή του Οργανισμού Κοινωνικής Προστασίας – Αλληλεγγύης & Προσχολικής Αγωγής, με την παροχή υλικών για την εκδήλωση, με τον πρόεδρο Δημήτρη Πάνου να σημειώνει το χρέος όλων να στηρίζουν τις παραδόσεις και να τις μεταλαμπαδεύουν και στις επόμενες γενιές. «Μέσα από το ΚΑΠΗ κάνουμε πολλές τέτοιες δράσεις», πρόσθεσε.
Τη χαρά του για το ότι η προσπάθεια μιας παρέας γυναικών του 4ου ΚΑΠΗ, με τη συνδρομή μελών του Συλλόγου «Το Κάστρο», έχει πλέον τη στήριξη του Δήμου, εξέφρασε ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου «Το Κάστρο» Γιώργος Μακρίδης, επισημαίνοντας τη σημασία διατήρησης του εθίμου για να δίνει χαμόγελα και αισιοδοξία.
Το παρών στην εκδήλωση έδωσαν, επίσης, οι αντιδήμαρχοι Βαγγέλης Πήχας και Γιώργος Λώλης, και οι δημοτικοί σύμβουλοι Νίκος Σορόκας και Γεωργία Γιώτη.