Όρθια η Αθήνα Τσικνιά με τις πρωταγωνίστριες Τάνια Παλαιολόγου, Στέλλα Κατσαρού, Γιολάντα Καπέρδα
ΠολιτισμόςΑίθουσα Σύνταξης

Αθηνά Τσικνιά – «Δεν μπορώ να δώσω τίποτε λιγότερο»

Η Αθηνά Τσικνιά, ιδρυτής του θεάτρου «Actina» και σκηνοθέτης της τριλογίας «Θηλειά», μιλάει στον Ηπειρωτικό Αγώνα και τη Γεωργία Σκοπούλη.

Σπούδασε ηθοποιός, κι εργάστηκε από το 2003 στην Αθήνα, κυρίως, αλλά και στα Γιάννενα, στο Δημοτικό μας Θέατρο. Αυτό τον καιρό σκηνοθετεί την τριλογία «Θηλειά», ένα συγκλονιστικό έργο της Χάρις Μέγα, στο θέατρο «Actina». Με μεγάλη χαρά μάς περιέγραψε την πορεία της μέσα στον χώρο της Τέχνης, αλλά και την τελευταία της εμπειρία να σκηνοθετήσει τρία διαφορετικά έργα, με τρεις καταπληκτικές ηθοποιούς, οι οποίες, όπως η ίδια λέει, μεγαλούργησαν ερμηνεύοντας εμπνευσμένα κείμενα.

Πάλεψα μόνη μου όλη αυτή την κατάσταση…

Κυρία Τσικνιά, είστε ηθοποιός;

Ηθοποιός είμαι. Σπούδασα υποκριτική στη Δραματική σχολή του Γιώργου Αρμένη στην Αθήνα. Έκανα και κάποιες σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και με έμφαση στη Διοίκηση Πολιτισμού με πρακτική εξάσκηση στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.

Εργάστηκα σαν ηθοποιός όλα τα χρόνια από το 2003 που τελείωσα μέχρι τώρα. Μέχρι το 2011 ζούσα στην Αθήνα. Εκεί εργάστηκα σε διάφορα θέατρα. Εδώ στα Γιάννενα στο Δημοτικό Θέατρο έχω παίξει σε 13 παραστάσεις. Και πριν ανοίξω τον δικό μου χώρο, είχα σκηνοθετήσει και είχα παίξει σε δύο παραστάσεις που τις έκανα σε μπαρ, στο Θυμωμένο Πορτρέτο, και έπειτα περιοδεία, και είναι εξίσου σημαντικές δουλειές για μένα, «Την εποχή του κυνηγιού» του Γιάννη Σκαραγκά, και το «Ποιος θα φαγωθεί» της D. Issit. Έπαιξα και σε δυο κινηματογραφικές ταινίες στις «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη, και στο «Μάτια από Νύχτα» του Περικλή Χούρσογλου η οποία και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Από το 2013 ασχολούμαι και με τη διδασκαλία υποκριτικής στο ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ Ιωαννίνων, Ηγουμενίτσας και Άρτας, και στο θέατρο «Actina» μέχρι και σήμερα.

Από ποια ηλικία καταλάβατε ότι σας αρέσει η υποκριτική;

Από το Δημοτικό δεν έκανα τίποτε άλλο από το να γράφω κείμενα να τα σκηνοθετώ και να τα παίζω με τους φίλους, ακόμη και κυλικείο είχαμε!

Στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο δεν έτυχε να συμμετάσχω σε κάποια θεατρική ομάδα. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε τίποτε, δεν είχαμε τη δυνατότητα σαν έφηβοι, όπως τώρα, να ενταχθούμε σε κάποια ομάδα. Επειδή η αγάπη μου ήταν πολύ μεγάλη, δεν σταμάτησα να διαβάζω ό,τι είχε σχέση με το θέατρο και τον κινηματογράφο. Άρχισε να φουντώνει το όνειρό μου πιο πολύ όταν έπρεπε να δώσω πανελλήνιες.

Μελετούσα για τις πανελλήνιες και ανάμεσα στα βιβλία είχα και θεατρικά κείμενα! Ανακοίνωσα στους γονείς μου ότι θέλω να γίνω ηθοποιός! Τους ήρθε λίγο ξαφνικό. Έγιναν πολλές τρελές μάχες. Προσπάθησαν να με αποτρέψουν στην αρχή, είχαν έντονη αντίδραση. Δώσε πανελλήνιες, μου είπαν, και αν δεν σου αρέσει κάνε ό,τι νομίζεις…

Πέρασα Διοίκηση Επιχειρήσεων στη Χαλκίδα, η αρχή ήταν στο δεύτερο εξάμηνο. Είπα στους γονείς μου: τώρα θέλω να πάω στην Αθήνα να σπουδάσω σε δραματική σχολή και θα πηγαίνω στη Χαλκίδα, κοντά είναι, να δίνω τα μαθήματα. Δέχτηκαν και με στήριξαν, αλλά πάντα τους φαινόταν τόσο περίεργο που ήθελα να γίνω ηθοποιός! «Όλα τα φυσιολογικά παιδιά» μου έλεγε η μητέρα μου, «περνάνε σε κάποια σχολή και πηγαίνουν εκεί. Εσύ τι κάνεις;» Δεν μπορούσε να κατανοήσει ότι θα πάω σε μια σχολή για να γίνω ηθοποιός! Το θεωρούσε μη φυσιολογικό. Ακόμη και οι καθηγητές μου, όταν τους έλεγα «θέλω να γίνω ηθοποιός», ξαφνιάζονταν. Μόνο κάποιοι φιλόλογοι που με άκουγαν να διαβάζω κείμενα, σαν να τα ερμήνευα, έλεγαν ότι έχω ταλέντο.

Πάλεψα, βέβαια, μόνη μου όλη αυτή την κατάσταση. Στο τέλος όμως των σπουδών μου, που ήρθαν οι γονείς στις τελικές εξετάσεις της σχολής, γιατί ήταν ανοιχτές, συγκινήθηκαν βλέποντας τις ικανότητές μου και όλο αυτό το πάθος που με κατείχε. Και βέβαια τώρα είναι υπερήφανοι για μένα και με στηρίζουν, όπως και ο σύζυγός μου στηρίζει πάρα πολύ τις προσπάθειες μου.

Και η Διοίκηση Επιχειρήσεων;

Τελικά, τελείωσα και την άλλη σχολή, μετά από αρκετά χρόνια, βλέποντάς την πια με άλλο μάτι μέσα από το πολιτιστικό μάνατζμεντ.

Και ήρθε η στιγμή! Η σωστή στιγμή.

Δημιουργήσατε έναν δικό σας θεατρικό χώρο, την «Actina».

Ήταν πόθος διακαής. Ένα δικό μου θέατρο! Από το 2011, που γύρισα στα Γιάννενα για μόνιμη εγκατάσταση, δούλευα στο Δημοτικό Θέατρο μέχρι και το 2019, κατά περιόδους σε διάφορα πόστα: φωτισμούς, βοηθός σκηνοθέτη, σκηνοθέτης, οργάνωση και προώθηση των παραστάσεων, αλλά και σαν ηθοποιός. Περνώντας λοιπόν από όλα αυτά τα πόστα, γνώρισα το θέατρο από όλες τις πλευρές. Και ήρθε η στιγμή, η σωστή στιγμή, να μπορέσω να ανοίξω το δικό μου εργαστήριο τέχνης. Το έκανα σχεδόν με τα δικά μου χέρια! Ανοίξαμε τον Οκτώβρη του 2019 με το θεατρικό έργο «Μουζικουέντο» της Χάρις Μέγα και σε δική μου σκηνοθεσία. Όμως όλο το καλοκαίρι του 2019 είχαμε περιοδεία σε όλη την Ήπειρο με το ίδιο έργο.

Το δε καλοκαίρι που μας πέρασε, κάναμε περιοδεία με το «Όνειρο Γαϊδουρινό» σε διασκευή της Χάρις Μέγα και δική μου σκηνοθεσία. Ουσιαστικά άρχισα να σκηνοθετώ από το 2016.

Είναι ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης η σκηνοθεσία

Και τώρα σκηνοθέτης της τριλογίας «Θηλειά» της Χάρις Μέγα…

Δεν την άφησα την υποκριτική. Είναι μέσα μου και σιγοκαίει! Αλλά και η σκηνοθεσία δεν είναι ξεκομμένη από την υποκριτική, τα θεωρώ ένα. Η διαφορά είναι ότι δεν έχεις μόνο τον εαυτό σου, όπου βέβαια κι εκεί λειτουργείς σε ένα σύνολο. Η σκηνοθεσία είναι ακόμη πιο σύνθετο, έχεις να καθοδηγήσεις μια ολόκληρη ομάδα. Είναι ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης, το οποίο πρέπει να υλοποιήσεις συνενώνοντας όλα τα κομμάτια του παζλ. Έχεις να διαμορφώσεις και να πλάσεις κάποιες ψυχές για να αποδοθεί ένα τέλειο συνολικό αποτέλεσμα.

Άρα, είναι πιο δύσκολο. Έχεις να διαχειριστείς διαφορετικούς ανθρώπους, ψυχές όπως είπατε, και να είσαι δάσκαλος, παιδαγωγός, ψυχαναλυτής…

Ναι, πράγματι είναι πιο δύσκολο. Όλη η παράσταση είναι στα χέρια σου. Ο σκηνοθέτης είναι δημιουργός, είναι και ψυχαναλυτής, είναι και καθοδηγητής, είναι και βράχος για τους ηθοποιούς, και είναι κυρίως έμπνευση και φαντασία.

Όμως το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι η ικανότητα να οργανώνεις όλη την παράσταση σαν να είσαι χειρουργός, με ηρεμία, να παρέχεις εμπιστοσύνη στους ηθοποιούς σου, να αντλείς από κείνους το πιο σπουδαίο αποτέλεσμα, να σέβεσαι όλους τους συντελεστές, και να έχεις την ευφυΐα να τα συνθέσεις όλα με αρμονία, παλμό και ρυθμό, αφού αρχικά έχεις κατανοήσει εις βάθος το έργο που έχεις αναλάβει.

Εσείς τα έχετε όλα αυτά; Πώς καταφέρατε τα τρία αυτά έργα, τα τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, μα και τόσο σκληρά συνάμα, να τα βάλετε σε μια σειρά χωρίς να… διαταραχθεί η δική σας ψυχική ισορροπία;

Πρώτα θα ήθελα να σας πω ότι και το τρίτο έργο, το «Ακόνιτο», είναι έτοιμο και θα ανέβει τον Γενάρη με την Τάνια Παλαιολόγου που θα έρθει από την Αθήνα. Και τα τρία έργα είναι έτοιμα εδώ και καιρό, γιατί πήραμε επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού τον Δεκέμβρη του 2020. Επειδή όμως εξαιτίας της καραντίνας δεν μπορούσαν να παιχτούν ζωντανά, ο όρος του υπουργείου ήταν να γίνει βιντεοσκόπηση των παραστάσεων από τις πρόβες μέχρι και την τελική τους μορφή, σαν να μας βλέπει το κοινό. Και τους το παραδώσαμε.

Φέτος πια αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε την τριλογία «Το Γράμμα», «Δύο μπλε ένα ροζ», και «Ακόνιτο», ζωντανά, στο κοινό της πόλης μας.

Πώς τα καταφέρνω; Έχω «ταλέντο απίστευτο», λένε όσοι βλέπουν τις παραστάσεις μου, αλλά κυρίως έχω την ικανότητα γρήγορα να διαχωρίζω την κάθε δουλειά που κάνω και να αποφορτίζομαι γρήγορα.

Δούλεψα ξεχωριστά μία-μία την κάθε ηθοποιό στην αρχή διαδικτυακά. Μετά, οι περισσότερες πρόβες μας με τη Γιολάντα και τη Στέλλα γίνανε ζωντανά στο θέατρο. Οι δε τελευταίες γίνονταν τα πρωινά, η μια μετά την άλλη, κάθε μέρα! Κάθε μέρα επί δύο μήνες! Όταν έβγαινα από τον ένα μονόλογο, για να μπω στον άλλον, ήμουν πάρα πολύ φορτισμένη! Αλλά, όπως σας προείπα, μπορώ να διαχωρίζω τις δουλειές και σε ένα τέταρτο κατάφερνα να περάσω στην άλλη ατμόσφαιρα, του επόμενου έργου.

Πόσο ψυχή!

Είναι αυτονόητο, αυτό κάνω πάντα, είτε παίζω είτε σκηνοθετώ. Είναι δοσμένο όλο μου το μυαλό, όλη μου η ψυχή. Δεν μπορώ να δώσω τίποτε λιγότερο, δίνομαι ολοκληρωτικά, χωρίς υπερβολή, σε αυτό που κάνω.

Και ειδικά σε αυτές τις παραστάσεις ήταν ακόμη πιο πολύ βαρύ για μένα, γιατί έπρεπε σε όλο αυτό το υλικό, που βιντεοσκοπήθηκε από τον Κωστή Εμμανουηλίδη, να είμαι συνεχώς δίπλα του όταν γινόταν το μοντάζ.

Αισθάνομαι ότι σε αυτή τη δουλειά όλα εκπληρώθηκαν!

Είστε ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα; Οι επιλογές σας δικαιώθηκαν;

Πλήρως ικανοποιημένη! Πάντα στην τέχνη προσπαθούμε να φτάσουμε κάπου, αλλά υπάρχει πάντα το ανικανοποίητο.

Σε αυτή τη δουλειά αισθάνομαι ότι όλα εκπληρώθηκαν! Φυσικά υπάρχει και η μεταβλητότητα της κάθε παράστασης, που αυτό είναι και το ωραίο στην τέχνη μας. Καμία παράσταση δεν είναι ποτέ η ίδια με την άλλη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο λοιπόν οι παραστάσεις συνεχώς μεταμορφώνονται, αλλά πάντα διατηρείται μια σταθερή βάση.

Πώς έγινε η πολύ, κατά τη γνώμη μου, πετυχημένη επιλογή των ηθοποιών της τριλογίας;

Καρμικά. Κάπως μου συμβαίνει συχνά αυτό. Για να κάνεις μια καλή διανομή, πρέπει να ψάξεις αρκετά στο κεφάλι σου για τους ρόλους, αλλιώς πρέπει να κάνεις οντισιόν.

Ο ρόλος που διάλεξα την κ. Γιολάντα Καπέρδα για το «Το γράμμα» ήταν ένας ρόλος για τον οποίον θα επέλεγα τον εαυτό μου, αυτό ήταν η πρώτη σκέψη. Δεν μπορούσε να γίνει όμως, γιατί το υπουργείο δε επέτρεπε και να σκηνοθετήσω και να παίξω συγχρόνως. Αμέσως σκέφτηκα τη Γιολάντα, γιατί μου ταίριαζε σκηνικά και επειδή την ήξερα και γνώριζα τις ικανότητες της.

Για το «Δύο μπλε ένα ροζ», την κ. Στέλλα Κατσαρού την είχα στο μυαλό μου, δεν είχαμε ξανασυνεργαστεί, την έβλεπα στο θέατρο, την εκτιμούσα σαν ηθοποιό, ταίριαζε στην ιδιαίτερη φύση του χαρακτήρα που κρύβει μια τρέλα. Ήταν λοιπόν ιδανική η διανομή για τον συγκεκριμένο χαρακτήρα. Και ήταν μια ευχάριστη έκπληξη η πρώτη μας συνεργασία!

Για τον ρόλο τού «Ακόνιτο», ο ρόλος αυτός έχει ένα πολύ-πολύ ιδιαίτερο χιούμορ. Η κ. Τάνια Παλαιολόγου είναι φίλη μου και την έχω δει σε πολλές παραστάσεις στην Αθήνα. Είναι από τις πολύ ταλαντούχες ηθοποιούς που έχει η χώρα μας. Τραγουδάει, χορεύει, παίζει ακορντεόν. Αλλά αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον είναι το ιδιαίτερο χιούμορ της και στη ζωή και στο θέατρο. Αυτό το στοιχείο για μένα ήταν πολύ σημαντικό για τον συγκεκριμένο ρόλο, είναι βασικό στοιχείο του χαρακτήρα και θα πρέπει η ηθοποιός να το αποδώσει, χωρίς να παρεκτραπεί και να γίνει κωμικό. Θέλει, δηλαδή, έμπειρη ηθοποιό, ικανή να χειριστεί αυτή την ιδιαιτερότητα του ρόλου και η επιλογή αυτή έκατσε στο μυαλό μου… ιδανικά!

Οι ηθοποιοί μεγαλούργησαν ερμηνεύοντας εμπνευσμένα κείμενα

Είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένη με το αποτέλεσμα! Νιώθω περήφανη και για τα τρία κορίτσια. Είχαμε να κάνουμε με πολύ ωραία κείμενα που μας τροφοδοτήσανε, και είχα να δουλέψω με τρεις εκπληκτικές ηθοποιούς! Πραγματικά όλες μας είχαμε μεγάλη έμπνευση. Θεωρώ ότι είναι πολύ τυχερές που τους δόθηκε αυτή η ευκαιρία να μεγαλουργήσουν.

Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργείς σε ιδανικές συνθήκες, με ένα υπέροχο κείμενο, μια εξαιρετική σκηνοθεσία και με καταπληκτικές ερμηνείες, όταν όλοι οι συντελεστές φροντίζουν για ένα ιδανικό αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει σπάνια. Και είναι για μένα μεγάλη χαρά να εμπνέομαι και να εμπνέω…

Και όλο αυτό το καταπληκτικό αποτέλεσμα, αρχίνισε από τα κείμενα της Χάρις Μέγα που έπρεπε να τα ζωντανέψετε…

Πράγματι, κείμενα εμπνευσμένα! Η κ. Χάρις Μέγα είναι βασική και αγαπημένη συνεργάτρια. Δεν έχω λόγια για εκείνη. Νιώθω τυχερή που κατάφερα να δώσω ζωή στα τόσο αξιόλογα κείμενα που έχει γράψει. Είναι διπλή χαρά και την εκτιμώ σαν συγγραφέα και είναι και φίλη μου και έχουμε περάσει κοινούς αγώνες και αγωνίες μέσα στην τέχνη!

Και η επιβράβευση;

Η επιβράβευση είναι το ζεστό και παρατεταμένο χειροκρότημα κάθε βράδυ στο θέατρο.

Σ.Σ. Σήμερα είναι η τελευταία παράσταση του μονολόγου «Δύο μπλε ένα ροζ», ενώ τον Γενάρη θα ανέβει και το «Ακόνιτο» με την Τάνια Παλαιολόγου. Παράλληλα συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με Πάτρα και Αθήνα για να παιχτούν οι τρεις μονόλογοι και εκεί.

Σχετικά άρθρα

«Ο Λυγμός των σκυλιών» σε πανελλήνια πρώτη από το Θέατρο Actina

«Εγώ είμαι το Θείο βρέφος» από το Θέατρο Actina

«Εγώ είμαι το Θείο βρέφος» από το Θέατρο Actina