Παλιά Γιάννενα

Όχι δάκρυα για ένα «Τυφλοπόντικα»

Ο Νίκος Αλμπανόπουλος θυμάται το περιοδικό μιας ομάδας φοιτητών -κατά κύριο λόγο της Ιατρικής- στα μέσα της δεκαετίας του '80. 

Τον Μάρτιο του 1984 ξεφύλλισα το πρώτο τεύχος του «Τυφλοπόντικα». Κρατούσε ένα πακέτο ο φίλος, φοιτητής ιατρικής Γιάννης Καραμπέτσος (παιδίατρος σήμερα), «υπεύθυνος διακίνησης» του περιοδικού. Ρόλο που έπαιζε με τυπικότητα.

Η έκδοση περιοδικών δεν ήταν ασυνήθιστη εκείνα τα χρόνια στα πανεπιστήμια, ιδιαιτέρως από ομάδες του αριστερού – ανένταχτου χώρου. Είχαν μια γοητεία τα έντυπα, που δεν έχουν σήμερα. Αναζητούσε επίσης ο κόσμος βήμα πέρα από την προκήρυξη και το φτωχά φωτοτυπημένο φυλλάδιο. Το πέρασμα βέβαια από αυτά σε ένα κανονικό, αισθητικά ωραίο περιοδικό, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Πολλοί το «φαντάστηκαν», λίγοι το έκαναν πράξη. Και ακόμα λιγότεροι έδειξαν συνέπεια μετά το πρώτο ή το δεύτερο τεύχος. Αυτό ήταν εξάλλου το δυσκολότερο της υπόθεσης, να γίνει μια έκδοση τακτική. Εφτά τεύχη κυκλοφόρησε ο Τυφλοπόντικας, το ένα διπλό, ως το 1987.

Πρωτεργάτης ήταν ο Δημήτρης Λέννας, φοιτητής Ιατρικής. Σε άρθρο του στη μηνιαία Εφημερίδα των Ιωαννίνων έγραψε με μελαγχολική διάθεση μια δεκαετία μετά τον τελευταίο Τυφλοπόντικα: «Είναι χρόνια που ο πατσάς στα Γιάννενα δεν σερβίρεται μόνο στον Βύρωνα τη νύχτα. Το άσπρο Μιτσουμπίσι της Ασφάλειας, που μας σταματούσε για εξακρίβωση στοιχείων, θα έχει πάει για απόσυρση. Η Τσεβούλα δεν υπάρχει πια για να κατοχυρώνει με τσαμπουκά το δικαίωμά της ως μειονότητα. Το βράδυ δεν κυκλοφορούν μόνο τα 3Φ (…) Η χωροταξική αποσύνθεση της πόλης ολοκληρώνεται. Οι άνθρωποι που κατέστρεψαν, οι ίδιοι επιδοτούνται τώρα για τον εξωραϊσμό της».

Και στο τελευταίο τεύχος, ο Κώστας Σκορδούλης πρόσθετε: «Ο Τυφλοπόντικας δεν τέλειωσε. Άλλοι Τυφλοπόντικες θα βγουν στα Γιάννενα, στα Λεχαινά, την Κομοτηνή. Ο Τυφλοπόντικας δεν πιστεύει στα δάκρυα γιατί δεν έχει μάτια να κλάψει…» Μερικά ονόματα αρθρογράφων που πέρασαν από τις σελίδες του: Σπύρος Βλέτσας, Θωμάς Μυλωνάς, Σταμάτης Σαλονίκης, Κώστας Κοττώρης, Γιάννης Παπαδόπουλος, Φώτης Μωρόγιαννης, Θωμάς Υφαντής, Σάκης Τσιογκρής, Σ. Φανάρας, Μ. Χατζηανδρέου, Νορέτα Αστέρη, Μήτσος Σβέλτος, Δημήτρης Μακρής, Αλεξάνδρα Παϊπέτη, Παναγιώτης Νούτσος, Νίκος Ψημμένος, Μαρία Λάζου, Γιάννης Αυγουστίνος, Πέπη Μαρνέλη, Άρης Κυριαζής, Θανάσης Ιωαννίδης, Μόδης Γούναρης, Θεόφιλος Γαλάνης, Αλέκος Παπαδόπουλος, Γιάννης Παππάς.

Στα άρθρα του τεύχους 2-3, μια ανταπόκριση από δίκη της εποχής: κατηγορούμενοι, μέλη της Επιτροπής για τον Στρατό που με χειρόγραφη αφίσα σε ταμπλό, στην κεντρική πλατεία, σχολίαζαν… τις συνθήκες στα στρατόπεδα -τι έγκλημα! Το σκεπτικό του εισαγγελέα, που δημοσιεύεται επίσης, ήταν ότι με το περιεχόμενο της ανακοίνωσης «ήτο δυνατό να ανησυχήσουν και να φοβηθούν οι πολίτες, αφού εδίδοτο σε αυτούς η εντύπωσις ότι ο στρατός καταπιέζει, εξουθενώνει, εξευτελίζει και αποκτηνώνει τον στρατιώτη». Ε ναι, μη χαλάσουμε τα ήσυχα βράδια των συμπολιτών μας με τέτοιες φρικτές διαδόσεις. Να που μύριζε ακόμα δεκαετία του ‘70, στα Ιωάννινα του ‘85…

Στο ίδιο τεύχος, συνέντευξη του Γιώργου Νάκου. Η απάντησή του σε ερώτηση για τη θεατρική παιδεία στα Ιωάννινα: «Το παράδειγμα προς αποφυγήν, του μικρού σχετικά θεατρικού παρελθόντος στη μικρή μας πόλη υπάρχει, και δεν είναι μόνη αιτία οι μικρο-παραταξιακοί ανταγωνισμοί, αλλά και το ταμείο. Όπου εν ονόματι της επιβίωσης των καλλιτεχνών δεν υπήρχε ούτε πείραμα, ούτε έρευνα, αλλά επίσπευση, βιασμένη παρουσίαση έργων για οικονομική κάλυψη (…) Το μονίμως διαλαλούμενο ‘αγνό’ κοινό της επαρχίας ας μην ερμηνεύεται ως αφελές (…) Το ότι μας συγχωρούσε τις ελλείψεις και τις μη άρτιες εμφανίσεις μας δεν σημαίνει πως είναι και αφελές».

Σήμερα, παρόλο ότι τεχνικά είναι ευκολότερο και μάλλον φθηνότερο, δεν εκδίδονται πολλά ανάλογα περιοδικά. Το internet έχει κάνει τη δυνατότητα για προσωπική έκφραση ευκολότερη, δεν αναζητείς άλλα μέσα. Και είναι εν μέρει αλήθεια αυτό, αλλά και εν μέρει ψευδαίσθηση. Εκατομμύρια νέα κείμενα καθημερινά, ελάχιστοι αναγνώστες για το καθένα. Πόσα έχουν πραγματικό αντίκτυπο; Το περιοδικό εξάλλου είναι κάτι περισσότερο από κοινοποίηση της άποψής σου: είναι ομάδα, συζήτηση, τρέξιμο. Σχολείο, ακόμα και φιλολογικό. Και βέβαια, οι δημοσιεύσεις στο ίντερνετ γίνονται στάχτη στο πέρασμα του χρόνου. Ασύγκριτο να βρίσκεσαι μια μέρα με ένα τεύχος στα χέρια, ελαφρώς κιτρινισμένο, τσαλακωμένο, να θυμάσαι και να σκέφτεσαι.