ΕπικαιρότηταΑίθουσα Σύνταξης

Σύμβολο της ευρωπαϊκής αναγέννησης η Γέφυρα της Πλάκας

Μια πρότυπη αποκατάσταση, με υψηλούς συμβολισμούς, αποτελεί αυτή της Γέφυρας της Πλάκας, κάτι που τονίστηκε ιδιαίτερα κατά την εκδήλωση για την απονομή της τιμητικής πλακέτας της Europa Nostra στους συντελεστές του έργου, στον χώρο του ιστορικού γεφυριού της Πλάκας.

Η αποκατάσταση του πέτρινου γεφυριού, που γκρεμίστηκε το 2015 και ξαναχτίστηκε σχεδόν εκ βάθρων με τις παραδοσιακές μεθόδους κατασκευής, επιλέχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Κληρονομιά στη Βενετία ως ένα από τα 30 έργα, στα οποία απονέμονται φέτος βραβεία Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Με ιδιαίτερη θέρμη μίλησε για το αποκατεστημένο πλέον μνημείο η γενική γραμματέας της Europa Nostra Sneška Quaedvlieg – Mihailović, λίγο πριν επιδώσει, μαζί με την πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) Λυδία Καρρά και την εκπρόσωπο της ΕΛΛΕΤ στη Europa Nostra Αλεξάνδρα Προκοπίου, την τιμητική πλακέτα στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, πάνω στο Γεφύρι της Πλάκας, όπου μετέβησαν από τον χώρο της τελετής συνοδεία δημοτικής ορχήστρας.

«Αυτό το βραβείο είναι σαν τα Όσκαρ, είναι ένα ευρωπαϊκό Όσκαρ για την αριστεία στην πολιτιστική κληρονομιά», τόνισε χαρακτηριστικά, επιλέγοντας, ωστόσο, να μην περιοριστεί στο σημασία του επιτεύγματος της επιστημονικής κοινότητας ως προς αυτό καθ΄αυτό το κομμάτι της αποκατάστασης. «Άκουσα την υπουργό να λέει ότι δεν είναι ανακατασκευή, αλλά αποκατάσταση. Εγώ θα έλεγα ότι είναι αναγέννηση. Στη Βενετία βρεθήκαμε για να πούμε ότι πρέπει να εργαστούμε για μια ευρωπαϊκή αναγέννηση και ακούγοντας εδώ όλες τις ομιλίες, είπα στον εαυτό μου πως η Γέφυρα της Πλάκας είναι το τέλειο σύμβολο γι’ αυτή την ευρωπαϊκή αναγέννηση που επιθυμούμε και μπορούμε να την επιτύχουμε μόνο αν επενδύσουμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, τη γνώση και την εκπαίδευση. Αυτό θα πάρω πίσω μαζί μου και σίγουρα αυτή η Γέφυρα γίνεται ένα σύμβολο της κοινής δράσης για να βάλουμε τον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά στην θέση που τους αξίζει, στην “καρδιά” της Ευρώπης, όχι της Ευρώπης του παρελθόντος αλλά της Ευρώπης του μέλλοντος», τόνισε και συνέχισε: «Ειπώθηκε ότι η αποκατάσταση της Γέφυρας είναι κάτι παραπάνω από τη σύνδεση των δύο πλευρών του ποταμού. Συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον και γι’ αυτό υπάρχει τόσο μεγάλος συμβολισμός σε αυτό το έργο. Θέλω εκ μέρους, όχι μόνο της Europa Nostra, αλλά εξ ονόματος ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των θεσμών της, να σας συγχαρώ γιατί δε χάσατε την ελπίδα. Δε χάσατε την ελπίδα όταν η γέφυρα κατέρρευσε και νιώσατε ότι κάτι έσπασε μέσα σας, γιατί η γέφυρα ήταν όλων και αυτή είναι η διαφορά. Ένα σπίτι είναι το σπίτι κάποιου, αλλά η γέφυρα ήταν του καθενός και όλων μαζί. Επειδή δε χάσατε την ελπίδα, παρόλο που έμοιαζε αδύνατο, στεκόμαστε εδώ και η Ευρώπη αποτίνει φόρο τιμής σε όλους εσάς, που πιστέψατε ότι ήταν εφικτό. Πιστέψατε γιατί υπάρχει τόση ικανότητα σε αυτή την χώρα, τόση ικανότητα στην Ευρώπη, και τα βάλατε όλα μαζί και λέω στον εαυτό μου ότι αυτή η γέφυρα δείχνει να έχει “μαγικές ιδιότητες”. Σας ένωσε όλους μαζί. Όλους τους βαθμούς της διοίκησης, την κυβέρνηση, την περιφέρεια, έγινε η γέφυρα τεσσάρων υπουργών πολιτισμών, η γέφυρα των ακαδημαϊκών, της τοπικής κοινωνίας και φυσικά των μαστόρων».

Και σύμβολο εθνικής ενότητας

Στο Γεφύρι της Πλάκας ως σύμβολο εθνικής ενότητας αναφέρθηκε, ανοίγοντας την εκδήλωση, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, με μια ιστορική αναδρομή στη συμφωνία ΕΔΕΣ-ΕΛΑΣ, που μπορεί τότε να μην οδήγησε στην εθνική συμφιλίωση, καθώς ακολούθησαν «θλιβερά πράγματα», όπως είπε, αλλά σήμερα είναι γεγονός. «Είμαστε εδώ σήμερα, όλοι μαζί, για να θαυμάσουμε το έργο αυτό και να αποδώσουμε εύσημα και συγχαρητήρια στην επιστημονική κοινότητα, στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στα υπουργεία Υποδομών και Πολιτισμού, στο ΤΕΕ, την Περιφέρεια, όλους όσοι βοήθησαν για να βρισκόμαστε όλοι εμείς σήμερα εδώ και να χαιρόμαστε έναν μοναδικό τόπο και αυτό το εξαιρετικό έργο. Το βραβείο είναι μία τιμή που αποδίδεται σε όλους τους συντελεστές», τόνισε η Λ. Μενδώνη και εξέφρασε ευχαριστίες σε όλους όσοι εργάστηκαν για την αποκατάσταση του Γεφυριού.
Στο ίδιο πνεύμα και ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης. «Αυτό το Γεφύρι το κάναμε όλοι μαζί. Αυτό χρειάζεται η Ελλάδα σήμερα», τόνισε χαρακτηριστικά και ευχαρίστησε όλους τους υπουργούς Πολιτισμού και Υποδομών, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο Τμήμα Ηπείρου του ΤΕΕ και ειδικά στον Γιώργο Σμύρη και τον τέως πρόεδρό του Χρήστο Παπαβρανούση, στην προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων του υπουργείου Πολιτισμού Αμαλία Ανδρουλιδάκη, στον κ. Λούλη που χρηματοδότησε την υδραυλική μελέτη, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και τους εργαζόμενους.
Στη συμβολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στο έργο της αποκατάστασης στάθηκε ο πρύτανης του ιδρύματος Ανδρέας Μπουντουβής, λέγοντας ότι βρέθηκε στην πρώτη γραμμή, ενώ στάθηκε και στη σημασία της μελέτης των αιτιών κατάρρευσης για τη διάσωση άλλων πέτρινων γεφυριών της χώρας.
Για ένα επίτευγμα έκανε λόγο ο πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΗ Χρήστος Παπαβρανούσης, ο οποίος αναφέρθηκε στο ιστορικό του έργου αποκατάστασης και ευχαρίστησε όλους όσοι εργάστηκαν, δηλώνοντας ευτυχής και υπερήφανος για τη συμβολή των μηχανικών.
Στην κινητοποίηση για την αποκατάσταση της Γέφυρας της Πλάκας από την πρώτη κιόλας μέρα και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της προηγούμενης κυβέρνησης στάθηκε ο δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων Γιάννης Σεντελές, ο οποίος έκανε τις περισσότερες ονομαστικές αναφορές στα κυβερνητικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, μην παραλείποντας φυσικά να μνημονεύσει και τον ρόλο των τοπικών φορέων και ιδίως της περιφέρειας Ηπείρου. Ονομαστική αναφορά έκανε στον καθηγητή του ΕΜΠ Δημήτρη Καλιαμπάκο, τον οποίο χαρακτήρισε ως το «καμπανάκι», κάθε φορά που φαινόταν να υπάρχουν προβλήματα.
Ολοκληρώνοντας, ο κ. Σεντελές πρότεινε την ίδρυση ενός υπαίθριου μουσείου, στο οποίο θα παρουσιάζονται τα τμήματα της παλιάς γέφυρας και η ιστορία της πέτρας, σε συνδυασμό με μια έκθεση στον όροφο του παλιού τελωνείου, ενώ πρόσθεσε πως ολόκληρος ο πετρόκτιστος οικισμός της Πλάκας μπορεί να είναι ένα μουσείο. «Δε θα πρέπει να βάλουμε τελεία. Είναι ευκαιρία να προβάλουμε την τέχνη της πέτρας και να σκεφτούμε τη λειτουργία ενός μουσείου, στο οποίο θα αναδεικνύουμε τα πεσμένα κομμάτια και την παράδοση των μαστόρων της περιοχής», σημείωσε.

«Πρωτομάστορα χτίσαμε ξανά το γεφύρι σου»

Ξεχωριστή ήταν η ομιλία του Δ. Καλιαμπάκου, ο οποίος, αφού αναφέρθηκε στο πώς ενεπλάκη το ΕΜΠ από την πρώτη κιόλας στιγμή, απευθύνθηκε, με γλαφυρό τρόπο, στον πρωτομάστορα Κώστα Μπέκα, σε όλους όσοι συνέβαλαν στο έργο, στους Τζουμερκιώτες, αλλά και σε κάθε πολίτη της χώρας.
«Πρωτομάστορα χτίσαμε ξανά το γεφύρι σου. Με σεβασμό στην τέχνη και θαυμασμό για το κατόρθωμά σου. Ακολουθήσαμε πιστά τα βήματά σου ακόμη κι αν έπρεπε συχνά πυκνά να μαντέψουμε τα ίχνη τους. Δε νοθέψαμε την τέχνη σου με βεβαιότητες και ευκολίες σιδεριού. Την πέτρα την δούλεψαν άνθρωποι απλοί, τεράστιοι. Όπως και τότε. Κι αν κάποιοι είχαν άλλο χρώμα κι άλλη λαλιά, μοίρα σκληρή τους έριξε σ’ αυτόν τον τόπο αλλά εσύ ξέρεις από αυτά, ξέρεις από μπουλούκια, ο πόνος και ο κόπος δεν έχουν χρώμα. Παλιοί Ηπειρώτες, πατριώτες, δεν αφήσαμε το καμάρι σας, χτισμένο με μόχθο και μιντάτι, να το καταπιεί η μαύρη λησμονιά. Μονιάσαμε, γιατί ήταν βαριά η σκιά σας και έπρεπε να φανούμε αντάξιοι. Άραχθε, θεέ, γεφυρώσαμε, αδελφώσαμε τις όχθες σου, δε σε νικήσαμε, ούτε μπορούμε, ούτε το προσπαθήσαμε. Ξέρουμε ότι έχεις τη δύναμη να πνίξεις την έπαρση και την αλαζονεία την ανθρώπινη σε μια στιγμή. Ταπεινά ζητάμε να δεχθείς τούτο το έργο μας στέμμα στην άγρια ομορφιά σου. Πολυτεχνίτες, κάναμε το καθήκον μας, στα δύσκολα μπροστά… Συνοδοιπόροι στο έργο τούτο, ισάξιοι στην προσφορά, εφάμιλλοι στο πάθος, τα καταφέραμε. Νικήσαμε τις δυσκολίες που ξεφύτρωναν σαν τα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας. Νικήσαμε και τους εαυτούς μας και βγήκαμε όλοι μαζί λίγο ψηλότεροι. Τζουμερκιώτη, εσένα που ξεπήδησαν από τα στήθη σου τα λόγια τα βαριά “καλύτερα να έπεφτε το σπίτι μου, παρά το γεφύρι”, άνθρωπε του λαού σε κάθε γωνιά της χώρας, που ράγισε η καρδιά σου εκείνη τη μέρα, αλλά από τότε ούτε στιγμή δε συμφιλιώθηκες με τον χαμό. Εσύ πρώτος απ’ όλους ανάστησες αυτό το γεφύρι. Άνθρωποι μελλοντικοί, ας είναι αυτή η στιγμή ο κόμπος που ενώνει ξανά το σπασμένο σκοινί ανάμεσα στο χθες και στο αύριο. Είθε να μοιάσουν πιο πολλοί στον σεβασμό της φύσης και του απλού ανθρώπου τη μεγαλοσύνη», ανέφερε.
Ακολούθησε σύντομη παρουσίαση του έργου από εκπροσώπους της ομάδας του Ε.Μ.Π. , της ομάδας της μελέτης εφαρμογής του έργου και της αναδόχου κατασκευαστικής εταιρείας.

Οι παρουσίες και μία απουσία

Πολύς ήταν ο κόσμος που βρέθηκε στην τελετή. Ανάμεσά τους οι υφυπουργοί Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς και Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Στύλιος, η πρώην υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Κεφάλα και Σταύρος Καλογιάννης, και του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη και Όλγα Γεροβασίλη, ο πρώην γενικός γραμματέας Υποδομών Γιώργος Δέδες, ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, πολλοί αυτοδιοικητικοί, καθηγητές του ΕΜΠ, σύσσωμη σχεδόν η διοίκηση του ΤΕΕ/ΤΗ κ.ά.
Αντίθετα, δεν έδωσε το παρών, όπως είχε προαναγγελθεί, ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής.

Σχετικά άρθρα

«Παράθυρο» χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ για Μεντρεσέ και Βιβλιοθήκη

Τον Μάιο η UNESCO στο Ζαγόρι

Γεωργία Χαλάτση

Ανεβαίνουν οι ρυθμοί για την ανάδειξη του Σουλίου