Όπως είναι ήδη γνωστό, στις χώρες που επλήγησαν από την πανδημία, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και οι ΗΠΑ, παρατηρήθηκε μείωση των εμφραγμάτων έως και κατά 80%. Την εικόνα στην Ελλάδα κατέγραψε ομάδα ειδικών, με επικεφαλής τον καθηγητή Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Λάμπρο Μιχάλη, λαμβάνοντας στοιχεία από το σύνολο σχεδόν των ελληνικών νοσοκομείων που πραγματοποιούν αγγειοπλαστικές.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στη διεθνή επιστημονική επιθεώρηση ClinicalCardiology, την περίοδο της εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων, καταγράφηκαν πανελλαδικά 771 εμφράγματα έναντι 1.077 το 2019.
Η παρατηρούμενη μείωση στα καταγεγραμμένα εμφράγματα αποδίδεται σύμφωνα με τους ερευνητές, αφενός στη μη προσέλευση ασθενών στα νοσοκομεία, υπό τον -δικαιολογημένο όπως ανέφερε ο καθηγητής κ. Μιχάλης- φόβο να προσβληθούν από τον νέο κορωνοϊό, αφετέρου στην πραγματική μείωση λόγω κοινωνικού απομονωτισμού.
Σε ό,τι αφορά την πρώτη αιτία, ο κ. Μιχάλης εκτίμησε ότι αυτό το ποσοστό δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλο, γιατί δεν καταγράφηκαν ταυτόχρονα αυξημένοι θάνατοι, συνολικά, αυτήν την περίοδο. «Υποθέτουμε ότι κάποιοι από αυτούς που έπαθαν κάτι τόσο σοβαρό, θα πέθαιναν, άρα θα αναμέναμε μια αύξηση θανάτων», εξήγησε.
Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη αιτία, δηλαδή τις αλλαγές που προκάλεσε η κοινωνική απομόνωση, επίσης υπάρχουν λογικές επιστημονικές εξηγήσεις.«Χωρίς να ξέρουμε σε τι βαθμό επηρεάζουν, ξέρουμε ότι παράγοντες όπως το στρες, η μόλυνση του περιβάλλοντος ή και η γρίπη ακόμη, προκαλούν εμφράγματα. Προκαλούν την οξεία εκδήλωση της νόσου. Ζήσαμε ένα πρωτόγνωρο κοινωνικό πείραμα, οι άνθρωποι κλείστηκαν στα σπίτια τους, η μόλυνση περιβάλλοντος μειώθηκε, έπαψαν οι άνθρωποι να συναλλάσσονται και να έχουν τους παράγοντες του στρες, της γρίπης, που μειώθηκε δραματικά, και αυτή ίσως να είναι η εξήγηση για τον λόγο που μειώθηκαν τα εμφράγματα σημαντικά κατά την περίοδο της καραντίνας», τόνισε.
Στα συμπεράσματα της μελέτης αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Παρατηρήσαμε μια μείωση στις νοσηλείες που σχετίζονται με το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 σε μια χώρα με χαμηλή διείσδυση του ιού SARS-CoV-2, αυστηρά μέτρα κοινωνικού περιορισμού και καμία σημαντική αύξηση στη συνολική θνησιμότητα του πληθυσμού. Τα ευρήματά μας παρέχουν έμμεσες αποδείξεις ότι η συμπεριφορά αποφυγής ιατρικής περίθαλψης μεταξύ των ασθενών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο είναι σημαντικός παράγοντας, ενώ μια πραγματική μείωση της επίπτωσης των εμφραγμάτων λόγω αυτο-απομόνωσης/απομόνωσης και, συνεπώς, έλλειψης περιβαλλοντικών παραγόντων κινδύνου για έμφραγμα, δεν μπορούν να αποκλειστούν».
Μάλιστα, η επιστημονική ομάδα, αναλύοντας περαιτέρω τα ευρήματα της μελέτης και προκειμένου να αποφευχθούν κίνδυνοι αυξημένων θανάτων από καρδιαγγειακές αιτίες σε τυχόν νέο κύμα πανδημίας, συνιστά την ενθάρρυνση της προσέλευσης των ασθενών με συμπτώματα στα νοσοκομεία αφενός, αλλά και την κατάλληλη οργάνωση των νοσοκομείων με υποδοχή των ασθενών με καρδιαγγειακά συμπτώματα σε ειδικούς χώρους για την αποφυγή συνωστισμού και χρήση γρήγορων test διάγνωσης κορωνοϊού για τη μείωση επικίνδυνων καθυστερήσεων κατά την αντιμετώπιση των ασθενών με έμφραγμα.«Θα πρέπει δηλαδή να εξασφαλίσουμε τις συνθήκες εκείνες που να μη φοβούνται οι ασθενείς να προσέρχονται στο νοσοκομείο», τόνισε ο κ. Μιχάλης.
Η καταγραφή πλέον έχει σταματήσει από την άρση των μέτρων, ωστόσο η επιστημονική ομάδα και ο κ. Μιχάλης, θα επιχειρήσουν να δώσουν απαντήσεις στο αυτονόητο επιστημονικό ερώτημα «τι έγινε μετά;».
«Μετά αυξήθηκαν πολύ ή επανήλθαν σε αυτό που ήταν αναμενόμενο; Θα έχει ένα επιστημονικό ενδιαφέρον για να ξέρουμε τι ακριβώς αποφεύγουμε με τα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης. Είναι δηλαδή ότι αναβάλουμε κάτι ή το αποφεύγουμε, άρα πιθανώς τροποποιώντας τον τρόπο ζωής μας, με λιγότερο συγχρωτισμό, μόλυνση κ.λπ., θα αναμένουμε στο μέλλον μια γενικότερη μείωση καρδιαγγειακών νοσημάτων; Είναι πραγματικά ενδιαφέρον», σημείωσε ο κ. Μιχάλης, προσθέτοντας ωστόσο πως οι μελέτες καταγραφής όλων των νοσοκομείων της χώρας δεν είναι εύκολες και γι’ αυτό δεν υπήρξε άλλη πανεθνική καταγραφή σε παγκόσμιο επίπεδο. «Πολύ δε περισσότερο σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που δεν είμαστε και οι καλύτεροι σε ό,τι αφορά την αρχειοθέτηση των στοιχείων», κατέληξε.
