Λίγους μήνες μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βίτσα, στα μέσα Σεπτεμβρίου, όπου είχε εκφράσει την υποστήριξή του στο αίτημα, ανακοινώνοντας παράλληλα ότι τον Φεβρουάριο 2021 θα κατατεθεί στον Οργανισμό ο τελικός φάκελος, έτσι ώστε να ξεκινήσουν οι διαδικασίες που προβλέπονται, το Σαββατοκύριακο αναμένεται να επισκεφθεί τα Ζαγοροχώρια κλιμάκιο του υπουργείου Πολιτισμού, με επικεφαλής την υπουργό Λίνα Μενδώνη.
Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει ακόμη επίσημη ενημέρωση, η κ. Μενδώνη αναμένεται να συναντηθεί με τον δήμαρχο Ζαγορίου Γιώργο Σουκουβέλο, αλλά και ανθρώπους που μπορούν να στηρίξουν το όλο εγχείρημα, από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου και όχι μόνο, ώστε να ολοκληρωθεί ο φάκελος της υποψηφιότητας. Νωρίτερα, ενδεχομένως σήμερα, θα βρίσκεται στα Γιάννενα η εθνική συντονίστρια για τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO Ευγενία Γερούση, που επανατοποθετήθηκε στη θέση αυτή από την κ. Μενδώνη.
Η προσπάθεια χρονολογείται από τον Δεκέμβριο του 2014, όταν, λίγο πριν τις εθνικές εκλογές, ο τότε υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας είχε ανακοινώσει την απόφαση του υπουργείου να προτείνει το Ζαγόρι για ένταξη στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ως πολιτιστικό τοπίο. Η ανακοίνωση συνοδευόταν τότε και από το ενδιαφέρον του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς να συνδράμει στη σύνταξη του φακέλου υποψηφιότητας, ωστόσο με την αλλαγή κυβέρνησης δεν υπήρξε ανάλογη συνέχεια, παρά την προσπάθεια του δήμου Ζαγορίου και άλλων φορέων να κινήσουν τα νήματα.
Ο βουλευτής Ιωαννίνων Κώστας Τασούλας, Πρόεδρος της Βουλής σήμερα, είχε υποβάλει στη Βουλή δύο αναφορές εκ μέρους της Ένωσης Ζαγορισίων Αθηνών στις 19 Φεβρουαρίου 2016 και εκ μέρους του δήμου Ζαγορίου στις 6 Μαρτίου 2017, ζητώντας πληροφορίες για την πορεία της ένταξης του Ζαγορίου στον κατάλογο της UNESCO. Στην απάντηση που έλαβε στις 21 Μαρτίου 2016 από τον τότε υπουργό Πολιτισμού κ. Μπαλτά, αναφερόταν πως «καθοριστικής σημασίας για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης συνιστά η εξεύρεση οικονομικών πόρων απαραίτητων για την σύνταξη του φακέλου». Ακολούθησε νέα αναφορά στη Βουλή και στις 20 Ιουνίου 2017 υπήρξε πανομοιότυπη απάντηση από την υπουργό Λυδία Κονιόρδου πως η «προετοιμασία του φακέλου της συγκεκριμένης υποψηφιότητας είναι διαδικασία χρονοβόρα και απαιτητική» και «καθοριστική σημασία έχει η εξεύρεση οικονομικών πόρων για τη σύνταξη του φακέλου».
Τα πολιτιστικά τοπία επιλέγονται από την UNESCO λόγω της ιδιαίτερης, οικουμενικής τους σημασίας, της αντιπροσωπευτικότητάς τους όσον αφορά καθορισμένες γεω-πολιτισμικές περιοχές, καθώς και λόγω της ικανότητάς τους να εκπροσωπήσουν τα ουσιαστικά και διακριτά πολιτισμικά στοιχεία τέτοιων περιοχών.
Το Ζαγόρι, πάντως, έχει ήδη μια σημαντική εμπειρία με την UNESCO, καθώς το γεωπάρκο Βίκου-Αώου έχει ενταχθεί στο Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO, ενώ βρίσκεται ήδη στον ενδεικτικό κατάλογο πολιτιστικών αγαθών της UNESCO, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για την εγγραφή στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς.
Όταν ένα Πολιτιστικό Τοπίο εγγραφεί στον κατάλογο, το κράτος – μέλος οφείλει να διατηρήσει την εξέχουσα οικουμενική αξία του, να μεριμνά για τη συντήρηση, την ανάδειξη, την προβολή και εν γένει τη διαχείριση του αγαθού κατά τρόπο που να διασφαλίζεται διαχρονικά η αυθεντικότητα και η ακεραιότητά του.
Σύσκεψη για τα έργα του ΕΣΠΑ
Επισήμως, από το υπουργείο Πολιτισμού υπάρχει η ενημέρωση ότι η κ. Μενδώνη θα βρίσκεται στα Γιάννενα τη Δευτέρα 13 Ιανουαρίου, προκειμένου να προεδρεύσει σε σύσκεψη για τα έργα του ΕΣΠΑ στην περιφέρεια Ηπείρου. Στη σύσκεψη αυτοί έχουν κληθεί οι προϊστάμενοι των Εφορειών Νεωτέρων Μνημείων και Αρχαιοτήτων της Ηπείρου.
Ωστόσο, αναμένεται να είναι στην περιοχή από το απόγευμα της Παρασκευής και θα πραγματοποιήσει σειρά επισκέψεων και συναντήσεων. Πολλές πιθανότητες συγκεντρώνει το ενδεχόμενο να βρεθεί στη Γέφυρα Πλάκας και στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης, ενώ αναμένεται να υπάρξει συνάντηση και με τον δήμαρχο Ιωαννίνων Μωυσή Ελισάφ, προκειμένου να συζητηθούν οι ενέργειες για το Πάρκο Πολιτισμού στο Κάστρο.
Το ακριβές πρόγραμμά της αναμένεται να διαμορφωθεί τα επόμενα 24ωρα.