Κύριο χαρακτηριστικό της εκδήλωσης ήταν η μαζική συμμετοχή μελών και φίλων του κόμματος, που πλέον βρίσκεται σε φάση μετεξέλιξης, κάτι που αποτελεί, όπως διεφάνη, κοινή επιθυμία.
Στην εκδήλωση επιχειρήθηκε μια ανάλυση των αιτιών της ήττας, ωστόσο κυρίαρχα στοιχεία ήταν η αγωνία για το πώς θα δομηθεί μια ισχυρή, συγκροτημένη αντιπολίτευση απέναντι στη Νέα Δημοκρατία, αλλά και το πώς ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία θα οργανωθεί, θα ανασυγκροτηθεί και θα δομηθεί με τρόπο τέτοιο, που να εδραιωθεί σε κύριο πολιτικό φορέας έκφρασης του χώρου της κεντροαριστεράς.
Ο στόχος είναι κοινός, ωστόσο ο τρόπος που θα πραγματωθεί μένει ένα ζητούμενο, καθώς ήδη άρχισαν να εκφράζονται διαφορετικές αντιλήψεις, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Ο διάλογος, που άνοιξε ουσιαστικά τη Δευτέρα, θα έχει και συνέχεια το επόμενο διάστημα, όπως τονίστηκε από την αρχή της εκδήλωσης από το μέλος της Συντονιστικής Εκλογικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία Χρήστο Γρίβα, ο οποίος είχε την ευθύνη συντονισμού της συζήτησης. Προσπάθεια, που, όπως τόνισε, είναι δύσκολη, καθώς δεν υπάρχει οδικός χάρτης και GPS.
Με ένα ισχυρό κάλεσμα συμμετοχής και ενεργού παρουσίας, ιδιαίτερα στη νεολαία, ξεκίνησε την τοποθέτησή του το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Μαντάς, τονίζοντας πως δεν περισσεύει κανείς σε αυτή την προσπάθεια.
«Έχουμε το δικαίωμα και το καθήκον, μέσα από την ισχυρή παρουσία μας, να κάνουμε, σε πείσμα όλων όσοι ονειρεύονται να μας διαλύσουν, την πανίσχυρη πολιτική δύναμη της επόμενης ημέρας», ανέφερε χαρακτηριστικά, παραδεχόμενος πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε καθαρά από τη ΝΔ σε όλα τα επίπεδα, αλλά ταυτόχρονα εδραιώνεται στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό, ως η κύρια δύναμη του προοδευτικού χώρου και της Αριστεράς.
Ο κ. Μαντάς δεν μπήκε στη διαδικασία κατάθεσης συγκεκριμένων προτάσεων, λέγοντας ουσιαστικά ότι η συζήτηση τώρα ξεκινάει, ενώ εστίασε κυρίως στην ανάγκη να αναληφθούν πολιτικές δράσεις και πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα και τοπικά, με δημόσιες παρεμβάσεις και οργάνωση συλλογικών δράσεων. «Μπορούμε να είμαστε μια ισχυρή πολιτική δύναμη, όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στις δράσεις», κατέληξε.
Την ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ να μετεξελιχθεί σε μια πλατιά δημοκρατική συμπαράταξη, επισήμανε η βουλευτής Ιωαννίνων Μερόπη Τζούφη, σημειώνοντας ότι ο τρόπος, που θα γίνει αυτό, είναι θέμα συζήτησης. Ωστόσο, έδειξε προς μία κατεύθυνση λέγοντας χαρακτηριστικά: «Είμαστε από τα μεγαλύτερα κόμματα της Αριστεράς στον ευρωπαϊκό χώρο. Δεν ψάχνουμε για άλλο όνομα, για άλλα σύμβολα. Πρέπει να υπάρξει μια αμφίπλευρη διεύρυνση. Για να ματαιώσουμε τα σχέδια της Δεξιάς, πρέπει να κερδίσουμε τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων».
Την οργανωτική ανασυγκρότηση και τη διεύρυνση του κόμματος έθεσε ως βασικές προϋποθέσεις ο Κώστας Τζιόβας. «Ήρθε η ώρα να φτιάξουμε κόμμα. Είμαστε λίγοι, γιατί θελήσαμε να είμαστε λίγοι. Πρέπει να ανοίξουμε τις πόρτες του κόμματος και να μη φοβηθούμε», ανέφερε χαρακτηριστικά, θέτοντας θέμα εκλογής νέας Νομαρχιακής Επιτροπής και Γραμματέα. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρώην δήμαρχος Φίλιππος Φίλιος, ο οποίος τόνισε την ανάγκη να υπάρξει οργάνωση και παρεμβάσεις σε τοπικά ζητήματα, αφήνοντας και αυτός αιχμές για τη λειτουργία της Νομαρχιακής Επιτροπής.
Σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Γιάννενα Πολίτες για την Ανατροπή» Λάζαρος Νάτσης, ο οποίος ανέφερε πως η όλη προσπάθεια πρέπει να ξεκινήσει από τη συμφωνία σε ένα πρόγραμμα, στο οποίο στη συνέχεια θα συσπειρωθεί ο κόσμος. Ο έτερος αυτοδιοικητικός, ο επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Το Κοινό των Ηπειρωτών» Γιώργος Ζάψας τόνισε πως το περιφερειακό ψηφοδέλτιο μπορεί να είναι η «μαγιά» για το νέο κόμμα, καθώς συσπειρώθηκαν άτομα, που δεν ήταν αποκλειστικά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα αίτια της ήττας
Αν και από το ξεκίνημα της συζήτησης ήταν εμφανής η διάθεση να μην εξελιχθεί σε μια εσωστρεφή διαδικασία ανάλυσης των αιτιών της ήττας, υπήρξαν αρκετές αναφορές στους λόγους, που στέρησαν τη δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ να συνεχίσει στο τιμόνι της χώρας.
Για ελλείμματα στη κοινωνική γείωση έκανε λόγο ο Χρήστος Μαντάς, ο οποίος αναφέρθηκε γενικά σε λάθη και παραλείψεις. «Προφανώς πρέπει να ισχυροποιήσουμε τη συλλογικότητά μας και κυρίως το περιεχόμενο και τη συλλογική μας λειτουργία, που δεν ήταν και στην προεκλογική περίοδο στα καλύτερά της», ήταν η πιο χαρακτηριστική αναφορά στην ομιλία του.
Μεγαλύτερη διάθεση εντοπισμού των λαθών έδειξε η Μερόπη Τζούφη, η οποία σημείωσε πως τα αίτια είναι πολυπαραγοντικά. Ενδεικτικά ανέφερε πως και ο ΣΥΡΙΖΑ εφάρμοσε μνημόνιο, έστω και ηπιότερο, δεν έφτασε στην επανάκτηση του κοινωνικού στάτους των πολιτών, επικράτησε η άποψη ότι τα μέτρα αφορούσαν μια μικρή μερίδα πολιτών, ο χρόνος δεν ήταν αρκετός για να αποδώσουν τα μέτρα, ενώ τόνισε πως γενικότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει μια ηγεμονία της Δεξιάς. Επίσης, εστίασε στο ότι η αναγκαστική συγκυβέρνηση με τους Ανεξάρτητους Έλληνες δημιούργησε μια δειλία σε αρκετά θέματα, σε συγκρούσεις υπουργών, ενώ εκτίμησε πως μικρή ήταν η ζημιά από το Μακεδονικό. «Για την Αριστερά, και οι νίκες και οι ήττες είναι συλλογικές. Πετύχαμε πολλά και αποτύχαμε σε άλλα», κατέληξε.
Πεδίο διερεύνησης η αυτοδιοίκηση
Αν και γενικότερα υπήρξε η εκτίμηση πως η μάχη σε τοπικό επίπεδο είχε θετικό πρόσημο στις εθνικές εκλογές, με δεδομένο πως η ψαλίδα της διαφοράς με τη ΝΔ ήταν πολύ μικρή και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρώτος σε τρεις δήμους, επισημάνθηκε το… Βατερλώ των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Ο Χρ. Μαντάς, που έθιξε πρώτος το θέμα, απέφυγε πάντως να το συνδέσει με τις επιλογές που έγιναν σε επίπεδο παρατάξεων και επικεφαλής, λέγοντας πως ανάλογη ήταν η εικόνα και στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. «Μας εμπιστεύονται ισχυρά για τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά πολύ λιγότερο για τις τοπικές και περιφερειακές τους υποθέσεις. Και το 2015 περίπου το ίδιο έγινε ως τάση, έστω και με αρκετά διαφορετικές επιδόσεις», σημείωσε, επισημαίνοντας πως χρειάζεται μια λεπτομερής ανάλυση , σε κάθε πόλη και χωριό της περιοχής διαχρονικά.
Την ανάγκη να ανοίξει κουβέντα για το θέμα, επισήμανε και ο Φ. Φίλιος, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει συμφωνία αριθμών. Άλλο στις ευρωεκλογές, άλλο στις εθνικές εκλογές, άλλο στις αυτοδιοικητικές. Πρέπει αυτό να μας προβληματίσει», τόνισε.
Τέλος, ο Γ. Ζάψας σημείωσε πως «πρέπει να παραδεχθούμε πως δεν πατάμε καλά στην αυτοδιοίκηση», επισημαίνοντας πως οι ίδιοι άνθρωποι ψήφιζαν διαφορετικά σε διπλανές κάλπες, ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές και Καχριμάνη στις περιφερειακές. Ευθύνες απέδωσε, όμως, και στο κόμμα, λέγοντας πως ο μόνος τρόπος να αλλάξουν χέρια οι περιφέρειες, ήταν να θεσμοθετήσει θητείες, κάτι που δεν έκανε.
